Bệnh án giả để "lách tội": Truy trách nhiệm cơ quan giám định sai

Căn nguyên của những vụ việc trên xuất phát từ chính cơ quan giám định đã cố tình làm sai lệch hồ sơ. Tuy nhiên, hơn 40 năm làm việc trong ngành pháp luật, tôi chưa từng chứng kiến giám định viên nào bị truy tố trước pháp luật vì hành vi làm sai này”, Luật sư Nguyễn Hoàng Tiến, Chủ tịch Hội đồng Khen thưởng - Kỷ luật (đoàn Luật sư TP.Hà Nội) bày tỏ quan điểm với PV báo Đời sống và Pháp luật về những vụ việc đối tượng “lách luật” từ làm giả bệnh án để được miễn thi hành án tù giam.

Đây là việc làm hoàn toàn hợp lý và đúng pháp luật. Khi cơ quan điều tra nhận được thông tin phản ánh hoặc xác định thấy có dấu hiệu nghi vấn thì có thể yêu cầu giám định lại xem đối tượng Phạm Khắc Tú có bị như bệnh án thật hay không.

Đặc biệt, theo tôi được biết, đây là đối tượng giang hồ nguy hiểm, bởi khi được TAND tỉnh Hưng Yên xem xét miễn chấp hành hình phạt tù đối tượng này còn tiếp tục gây án. Chính vì vậy, việc giám định bệnh tật và việc xem xét miễn thi hành án của tòa án càng phải làm chặt chẽ hơn.

Pháp luật Việt Nam luôn thể hiện tính nhân đạo và bảo đảm quyền con người. Điều 61 Bộ luật Hình sự cũng quy định rõ về việc được hoãn chấp hành hình phạt tù với lý do bị bệnh nặng hoặc là người lao động duy nhất trong gia đình nếu phải chấp hành hình phạt tù thì gia đình sẽ gặp khó khăn đặc biệt thì được hoãn đến một năm, trừ trường hợp người đó bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng.

Tâm lý chung, khi các đối tượng phạm tội thì luôn tìm mọi cách để trốn tránh trách nhiệm và các hình phạt. Cũng thẳng thắn mà nói rằng, không ít những trường hợp đối tượng khi vi phạm pháp luật thường “chạy chọt” để có hồ sơ bệnh án tâm thần, bệnh hiểm nghèo... để tránh việc thi hành án tù giam.

Tòa án là cơ quan tuyên hình phạt cuối cùng thì họ cũng có quyền ra quyết định miễn thi hành án hoặc hoãn thi hành án với đối tượng đó nếu thấy hợp lý và đúng quy định của pháp luật.

Cơ quan giám định mà cố tình làm giả bệnh án, làm sai lệch kết quả giám định bệnh tật thì phải chịu trách nhiệm theo Bộ luật Hình sự quy định. Tòa chỉ căn cứ vào kết luận giám định của các cơ quan chuyên môn khác để thực thi. Còn việc tòa và cơ quan giám định có “đi đêm” với nhau để “chạy án” hay không thì rất khó để xác định.

Chưa có giám định viên nào bị truy tố!

Khi cơ quan pháp luật thấy hồ sơ bệnh án bất hợp lý thì có thể yêu cầu giám định lại để có kết quả khách quan. Khi phát hiện ra kết quả giám định trước đó sai thì giám định viên là người phải chịu trách nhiệm về kết luận giám định của mình.

Cái này tùy từng trường hợp để xử lý. Nhẹ thì hạ bậc lương, tước danh hiệu, thu hồi thẻ giám định viên. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thực tế, các vụ việc tương tự đã từng xảy ra. Tôi từng chứng kiến nhiều vụ án bị sai lệch hồ sơ, sai từ giai đoạn truy tố đến xét xử do cơ quan tiến hành tố tụng dựa vào kết quả giám định. Tuy nhiên, hơn 40 năm công tác trong ngành pháp luật, tôi chưa thấy giám định viên nào bị truy tố trách nhiệm hình sự và phạt án tù giam vì giám định sai. Hầu hết chỉ kỷ luật đến thu hồi thẻ giám định viên.

Để ngăn chặn được các đối tượng tội phạm cố tình giả vờ tâm thần hay giả mang bệnh hiểm nghèo để thoát hình phạt tù của pháp luật đòi hỏi từ các cơ quan tiến hành tố tụng cũng như cơ quan điều tra, viện kiểm sát đến tòa án phải công tâm, thể hiện hết trách nhiệm của mình. Nếu nghi ngờ các đối tượng có dấu hiệu “chạy” hồ sơ bệnh án thì cần phải yêu cầu các cơ quan có chuyên môn giám định lại để đảm bảo trung thực, khách quan.

Bên cạnh đó, nếu phát hiện được ở các cơ sở y tế cố tình lập hồ sơ bệnh án không đúng thì phải quy trách nhiệm xử lý nghiêm. Nếu gây ra hậu quả lớn thì có thể truy cứu trách nhiệm hình sự. Phải truy trách nhiệm đến cùng với cơ quan giám định cố tình làm sai để đảm bảo sự khách quan, tính nghiêm minh của pháp luật.