Tư duy thay đổi và bài toán 2 chiều ngành nông nghiệp
Mở đầu cuộc trò chuyện, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng cần phải xác định tư tưởng không vì phản ứng mà ngại đổi mới. “Mỗi lần đổi mới, bao nhiêu dư luận, người tích cực, người thờ ơ, người thì phản đối, đó là điều bình thường. Đổi mới mà không bị phản đối thì không còn là mới nữa”.
Với công cuộc đổi mới đó, sự nghiệp nông nghiệp, nông dân, nông thôn không phải của riêng ai, không gian đó đủ chỗ cho tất cả mọi người đóng góp và cống hiến bằng trách nhiệm, nghề nghiệp của mình. Trong đó, Bộ trưởng Hoan nhấn mạnh, báo chí có một sức mạnh diệu kỳ, dẫn dắt tâm thức xã hội để thay đổi.
Nhắc lại câu nói "Mọi sự thay đổi đều khó khăn, nhưng nếu không thay đổi sẽ khó khăn hơn", Bộ trưởng Lê Minh Hoan thẳng thắn chỉ ra rằng: "Chúng ta thường cân nhắc nhiều đến cái giá phải trả nếu thay đổi mà ít cân nhắc về những hệ lụy nếu không thay đổi".
Thế giới không đứng yên, xu hướng tiêu dùng cũng thay đổi. Người mua hàng giờ không mua sản phẩm, mà mua cách tạo ra sản phẩm, câu chuyện tạo ra sản phẩm của nông dân, của một ngành hàng, của một đất nước.
"Chúng ta đang sống trong thế giới đa dạng hóa, đa văn hóa, đa nhu cầu, thay đổi nhanh. Chính vì vậy mà sự cải tiến, thay đổi, đổi mới là những gì ngành nông nghiệp cần làm. Tất cả cùng liên kết thành tạo ra ngành hàng, không cần nhất, không cần đứng đầu mà cần sự khác biệt. Khác biệt mới tạo nên thương hiệu".
Theo Tư lệnh ngành Nông nghiệp, không chỉ là xuất khẩu mà thị trường nội địa cũng cần chú trọng, làm sao tối ưu giá cả. Đích đến cuối cùng vẫn là để cải thiện thu nhập của người nông dân.
Từ đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan hy vọng: "Chúng ta phải tính toán được cả 2 chiều. Khi cung cầu quy định giá cả, chúng ta chỉ quyết định được chi phí đầu vào, kéo giảm được 1 đồng là thu nhập của người nông dân được thêm 1 đồng".
Nông nghiệp cần thoát khỏi tư duy ngắn hạn
Nhắc về câu chuyện tư duy xanh, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, trước kia, nền kinh tế nâu phát triển không trú trọng đến thiên nhiên, lạm dụng để khai thác, tạo ra sự biến dạng về môi trường, về đa dạng sinh học. Con người cứ nghĩ làm vậy để nuôi sống con người mà không nghĩ rằng, môi trường có thể tồn tại mà không có con người, nhưng ngược lại con người thì không.
Muốn tăng trưởng thì phải đánh đổi nhưng bằng khoa học công nghệ, tiếp cận mới, sẽ có những giải pháp để an toàn, bảo vệ thiên nhiên, phát triển nhưng vẫn bền vững.
Theo Bộ trưởng, nhiệm vụ trong thời gian tới cần lan tỏa, sâu sắc hơn nữa tư duy kinh tế, chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp.
"Nói thì dễ nhưng thực tế rất khó khăn trước sức ép mùa vụ của nông dân, thương vụ của doanh nghiệp. Lan tỏa, sâu sắc tư duy kinh tế nông nghiệp nghĩa là làm sao trên một đơn vị diện tích tạo ra của cải nhiều hơn. Có ý chí, có suy nghĩ thì sẽ có con đường, còn chấp nhận thì sẽ không bao giờ có", Bộ trưởng Lê Minh Hoan thẳng thắn nói.
Bên cạnh đó, Tư lệnh ngành Nông nghiệp cho rằng, phải nâng cao nhận thức rằng, ngành nông nghiệp không chỉ là nông nghiệp mà đã tích hợp với nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, mở rộng không gian phát triển. Thể hiện qua các cụm từ như du lịch nông nghiệp, nông nghiệp giải trí, nông nghiệp thời trang, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh…
Đích đến cuối cùng là người nông dân nhưng xa ra khỏi câu chuyện thu nhập, lợi ích kinh tế thì việc đa dạng không gian phát triển ngành nông nghiệp còn đem lại nhiều lợi ích về mặt xã hội, giữ gìn các giá trị văn hóa, phong phú, sôi động thêm đời sống nông thôn.
Về những định hướng trong thời gian tới, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng cần thoát khỏi tư duy ngắn hạn. "Tôi mong muốn, tầm nhìn chúng ta dài hơn, cái gì đang làm thì làm tốt hơn, từ đẩy mạnh liên kết ngành hàng bền vững, tổ chức lại sản xuất thị trường, liên kết với doanh nghiệp sản xuất đến ứng dụng khoa học công nghệ cao. Có những thứ cân đo, đong đếm được bằng số liệu nhưng có những thứ không được, có thể chưa thể hiện trong tăng trưởng năm 2024 nhưng sẽ bứt tốc trong năm 2025", Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.
Cuối cùng, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhắn nhủ, không ai có thể tồn tại nếu chỉ có một mình, nông dân cũng vậy. Trước những rủi ro, biến động của thị trường thì liên kết, hợp tác là điều giúp hạn chế được những tổn thương với bà con nông dân, sâu xa hơn là giúp ngành nông nghiệp gắn bó, bền chặt và vững vàng.
Phương Anh
Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật gộp 10 số từ 32-41 (6/2 đến 17/2/2024)
