Khởi nghiệp với TMĐT - Bài học thực tế bán sách trực tuyến


Thứ 2, 02/09/2013 | 04:22


Sự phát triển mạnh mẽ của Internet, công nghệ thông tin và mạng di động với các thiết bị thông minh đã tạo cơ hội và thúc đẩy thương mại điện tử phát triển. Thế nhưng đằng sau sự hứa hẹn hấp hẫn đó là đầy những khó khăn và thử thách đối với những ai muốn tham gia thị trường sôi động nhưng khốc liệt này.

Sự phát tr?ển mạnh mẽ của Internet, c&oc?rc;ng nghệ th&oc?rc;ng t?n và mạng d? động vớ? các th?ết bị th&oc?rc;ng m?nh đ&at?lde; tạo cơ hộ? và thúc đẩy thương mạ? đ?ện tử phát tr?ển. Thế nhưng đằng sau sự hứa hẹn hấp hẫn đó là đầy những khó khăn và thử thách đố? vớ? những a? muốn tham g?a thị trường s&oc?rc;? động nhưng khốc l?ệt này.

Loạt bà? v?ết dựa tr&ec?rc;n k?nh ngh?ệm mở webs?te bán sách trực tuyến & k?ến thức về TMĐT của ch&?acute;nh tác g?ả Thanh Bù?, founder startup b?ta.vn từ tháng 3/2012 đến tháng 12/2012 được đăng tả? tr&ec?rc;n webs?te Act?on VN

 

Phần 1: "Bán sách trực tuyến & Thực tế tr?ển kha?




Tạ? sao bán sách?

Có 2 lý do:

 Thứ nhất, sách là dòng sản phẩm mà chúng t&oc?rc;? h?ểu khá r&ot?lde; nhất trong thờ? đ?ểm đó (trước đó chúng t&oc?rc;? làm v?ệc tạ? một cty có mảng xuất bản sách).

Thứ ha?, sách là một thứ khá dễ bán. Kh&oc?rc;ng phức tạp như quần áo, hay đồ đ?ện tử, cần phả? thử rồ? mớ? mua, rồ? còn bảo hành sau bán hàng. Sách chỉ cần th&?acute;ch & có nhu cầu là mua.


Có sách rồ? th&?grave; nhập hàng từ đ&ac?rc;u?

Do cả team đều kh&oc?rc;ng có k?nh ngh?ệm n&ec?rc;n cá? g&?grave; cũng phả? tự lần mò. Chúng t&oc?rc;? l?&ec?rc;n hệ vớ? các NXB, các đơn vị phát hành sách tạ? Hà Nộ? để nhập sách. V&?grave; kh&oc?rc;ng có vốn nh?ều để có thể nhập sách vớ? số lượng lớn, n&ec?rc;n chúng t&oc?rc;? cố gắng đàm phán theo hướng là kh? có đơn hàng th&?grave; sẽ qua đó lấy sách. Và rất may là phần lớn các NXB đều đồng ý vớ? mức ch?ết khấu từ 30-35\%. Vớ? những đơn vị phát hành sách kh&oc?rc;ng có ch? nhánh tạ? Hà Nộ? th&?grave; để đảm bảo có nguồn hàng từ sách của các đơn vị này th&?grave; chúng t&oc?rc;? đàm phán vớ? các nhà sách lớn ở HN để nhập lạ? sách của họ (cụ thể là các nhà sách khu Đ?nh Lễ) tất nh?&ec?rc;n là mức ch?ết khấu sẽ thấp hơn (thực tế là họ g?ảm cho chúng t&oc?rc;? th&ec?rc;m 10\% so vớ? g?á bán lẻ).

Vậy là đ&at?lde; có nguồn hàng. Vậy m&oc?rc; h&?grave;nh tr?ển kha? là g&?grave;?

Sau một hồ? c&ac?rc;n nhắc đắn đo th&?grave; chúng t&oc?rc;? quyết định sẽ tr?ển kha? m&oc?rc; h&?grave;nh bán lẻ truyền thống. Tương tự Amazon, V?nabook, T?k?...

Nguồn hàng có rồ?, m&oc?rc; h&?grave;nh đ&at?lde; chọn. Chúng t&oc?rc;? bắt đầu nghĩ đến đ?ểm khác b?ệt g?ữa sản phẩm của m&?grave;nh & sản phẩm tương tự có tr&ec?rc;n cùng thị trường

Hồ? đó, dựa tr&ec?rc;n k?nh ngh?ệm sử dụng & đặt hàng tạ? các webs?te về TMĐT khác, chúng t&oc?rc;? xác định những đ?ểm sẽ tạo n&ec?rc;n sự khác b?ệt của m&?grave;nh như sau:

    Dịch vụ tốt (Tặng kèm bọc plast?c, bookmark).Thờ? g?an g?ao hàng nhanh (cố gắng trong 24h).G?á rẻ hơn.

Con ngườ?

Cá? này th&?grave; mỗ? nhà mỗ? cảnh. Vớ? dự án của chúng t&oc?rc;? th&?grave; thành phần chủ yếu là bạn bè th&ac?rc;n th?ết, đ&at?lde; b?ết & làm v?ệc vớ? nhau từ trước. Chúng t&oc?rc;? cố gắng để mỗ? ngườ? phụ trách một mảng (kỹ thuật, market?ng, PR, nộ? dung). Số lượng th&?grave; những lúc cao đ?ểm, nhóm chúng t&oc?rc;? có lúc l&ec?rc;n đến 8 ngườ?.

Hệ thống kỹ thuật

Đ&ac?rc;y là một phần cũng rất quan trọng của một webs?te TMDT. Sau một thờ? g?an ngh?&ec?rc;n cứu, chúng t&oc?rc;? sử dụng hệ thống m&at?lde; nguồn mở CS-Cart. Máy chủ th&?grave; thu&ec?rc; VPS tạ? PAV?etnam.

Vớ? CS-Cart, nó đáp ứng gần hết nhu cầu của chúng t&oc?rc;?. G?ao d?ện webs?te tạm ổn, hệ thống quản lý ph&?acute;a sau cũng tốt & đáp ứng được nhu cầu trong g?a? đoạn đầu phát tr?ển.

Địa đ?ểm làm v?ệc?

Lúc đầu th&?grave; chúng t&oc?rc;? chọn địa đ?ểm & đồng thờ? cũng là kho hàng lu&oc?rc;n tạ? nhà một thành v?&ec?rc;n trong nhóm. Nhưng sau kh? tr?ển kha? được một thờ? g?an th&?grave; có một số vấn đề phát s?nh, n&ec?rc;n chúng t&oc?rc;? quyết định thu&ec?rc; văn phòng làm v?ệc tạ? T&oc?rc;n Thất Tùng (đố? d?ện ĐH Y Hà Nộ?). Ch? ph&?acute; là ~3tr/tháng.

Vậy là các phần chuẩn bị đ&at?lde; xong.

Quá tr&?grave;nh tr?ển kha? vận hành

Có 4 phần ch&?acute;nh: Quản lý dòng t?ền, Log?st?c, Market?ng, Quản lý nộ? dung (cập nhật, update sản phẩm mớ?)

    Quản lý dòng t?ền. Chúng t&oc?rc;? đều sv mớ? ra trường, t?ền kh&oc?rc;ng nh?ều. Nó? là quản lý dòng t?ền cho vu? th&oc?rc;?. Thực ra chỉ là làm sao hàng ngày có đủ t?ền để nhập sp mớ?, trả t?ền chuyển phát nhanh...
    Market?ng. Chúng t&oc?rc;? chủ yếu sử dụng Facebook làm k&ec?rc;nh quảng bá ch&?acute;nh, tổ chức một và? sự k?ện, cuộc th? tr&ec?rc;n đó. Ngoà? ra th&?grave; có forum seed?ng (Webtretho, lamchame...).
    Log?st?c. Như đ&at?lde; nó? ở tr&ec?rc;n, v&?grave; kh&oc?rc;ng có nh?ều t?ền để nhập toàn bộ các sản phẩm về kho hàng r?&ec?rc;ng. Chúng t&oc?rc;? phả? làm theo cách là hàng ngày, có đơn hàng nào của khách hàng, chúng t&oc?rc;? sẽ conf?rm đơn hàng vớ? khách, sau đó qua các NXB để lấy sách, về bọc & đóng gó?, rồ? đ? g?ao cho khách hàng.
    Quản lý nộ? dung. Chúng t&oc?rc;? l&ec?rc;n các webs?te bán sách khác đang hoạt động, lấy h&?grave;nh ảnh & phần m&oc?rc; tả sản phẩm của họ rồ? up lạ? l&ec?rc;n webs?te của chúng t&oc?rc;?. Đ&oc?rc;? kh? vớ? những đầu sách mớ? th&?grave; chúng t&oc?rc;? nhận được tà? l?ệu từ b&ec?rc;n NXB gử? qua.

Đó là c&oc?rc;ng v?ệc hàng ngày trong quá tr&?grave;nh vận hành. Mọ? thứ có tăng trưởng, nhưng kh&oc?rc;ng nh?ều... và cho đến một ngày chúng t&oc?rc;? hết t?ền. Vậy là kết thúc một cuộc t&?grave;nh đẹp.

Phần t?ếp theo dướ? đ&ac?rc;y t&oc?rc;? sẽ ph&ac?rc;n t&?acute;ch kỹ từng vấn đề là nguy&ec?rc;n nh&ac?rc;n tạ? sao chúng t&oc?rc;? thất bạ?.


Phần 2: Những bà? học k?nh ngh?ệm chúng t&oc?rc;? rút ra được trong quá tr&?grave;nh startup vớ? b?ta.vn

1. Ở kh&ac?rc;u chọn sản phẩm

- Sách là một sản phẩm khá dễ bán, v&?grave; ko đò? hỏ? cầu kỳ về v?ệc lựa chọn, prev?ew... Chỉ cần có nhu cầu, đúng t&ec?rc;n sách là mua.

- Nhưng ngược lạ?, bán sách cũng có một vấn đề là marg?n l&at?lde;?/1 sp rất thấp. Trị g?á đơn hàng ko cao ==> Ch? ph&?acute; cho 1 đơn hàng lớn & khó có l&at?lde;? nếu quy m&oc?rc; kh&oc?rc;ng đủ lớn.

Bà? học: Phả? t&?acute;nh toán kỹ trong kh&ac?rc;u chọn sản phẩm.

    Chọn dòng SP nào bạn h?ểu r&ot?lde; nhất. Tốt nhất là đ&at?lde; từng có k?nh ngh?ệm trong ngành.Tương tự vớ? đố? tượng khách hàng mục t?&ec?rc;u. Đố? tượng khách hàng mục t?&ec?rc;u n&ec?rc;n là đố? tượng mà bạn h?ểu r&ot?lde; thó? quen, hành v?.Dựa tr&ec?rc;n số vốn h?ện có, thị trường m&?grave;nh đang làm, từ đó c&ac?rc;n nhắc phù hợp.

2. Quản lý dòng t?ền/Ch? ph&?acute;

Vấn đề của chúng t&oc?rc;? là kh&oc?rc;ng có một kế hoạch tà? ch&?acute;nh cụ thể, kh&oc?rc;ng ước lượng đượng m&?grave;nh sẽ cần bao nh?&ec?rc;u t?ền n&ec?rc;n đang đ? g?ữa đường bị hết t?ền.

Bà? học: N&ec?rc;n t&?acute;nh toán kỹ lượng các khoản ch? ph&?acute;, đảm bảo lượng t?ền bạn có đủ duy tr&?grave; hệ thống & tăng trưởng trong &?acute;t nhất 6 tháng trước kh? t&?acute;nh đến lợ? nhuận.

3. Bắt chước mà kh&oc?rc;ng h?ểu bản chất vấn đề

Ở tr&ec?rc;n t&oc?rc;? đ&at?lde; v?ết, đ?ểm khác b?ệt mà chúng t&oc?rc;? chọn là:

    Dịch vụ tốt (Tặng kèm bọc plast?c, bookmark).Thờ? g?an g?ao hàng nhanh (cố gắng trong 24h).G?á rẻ hơn.

Để làm được cả 3 đ?ều này, vớ? một c&oc?rc;ng ty lớn, vốn lớn cũng đ&at?lde; là một đ?ều rất khó. Nhưng chúng t&oc?rc;? lạ? rất máu ch?ến & đ&ac?rc;m đầu vào cả 3. Kết quả là ch? ph&?acute; cho mỗ? đơn hàng bị đẩy l&ec?rc;n rất cao. Càng bán càng lỗ, doanh số càng cao càng sợ.

Cụ thể: Vớ? mỗ? đầu sách chúng t&oc?rc;? g?ảm 10\%, ch? ph&?acute; cho bọc plast?c + bookmark là 1.000đ/1 cuốn sách (Chưa t&?acute;nh ch? ph&?acute; con ngườ?). Sau đó th&?grave; để đảm bảo g?ao hàng nhanh, kể cả có 1 order chúng t&oc?rc;? vẫn đ? g?ao: rất mất thờ? g?an & c&oc?rc;ng sức.

Bà? học: Nếu muốn làm g&?grave; th&?grave; n&ec?rc;n ngh?&ec?rc;n cứu kỹ bản chất của vấn đề đó là g&?grave;, kh? tr?ển kha? th&?grave; sẽ gặp những vấn đề khó khăn g&?grave;. Nguồn lực h?ện tạ? có cho phép kh&oc?rc;ng.

4. Phương pháp quảng bá, t?ếp thị

Trong cả nhóm chúng t&oc?rc;? gần như hồ? đó kh&oc?rc;ng a? có k?nh ngh?ệm thực tế tr?ển kha? onl?ne market?ng trong mảng TMDT. N&ec?rc;n v?ệc tr?ển kha? market?ng gần như là rất kém. Mọ? thứ chỉ xung quanh v?ệc tổ chức và? event tr&ec?rc;n Facebook, Seed?ng tr&ec?rc;n các forum. Th&ec?rc;m vào đó, vớ? lượng vốn h?ện có lúc đó cũng kh&oc?rc;ng cho phép chúng t&oc?rc;? tr?ển kha? các ch?ến dịch quảng cáo trả ph&?acute;.

Kết quả là lượng traff?c vào webs?te rất kém, dẫn đến số lượng order, doanh thu ko tốt như mong muốn.

Bà? học: N&ec?rc;n c&ac?rc;n đố? ch? ph&?acute; & h?ệu quả mang lạ? để tr?ển kha? các k&ec?rc;nh quảng bá phù hợp. Lưu ý về ch? ph&?acute; về mặt dà? hạn, tránh l&ac?rc;m vào t&?grave;nh trạng "Con gà – quả trứng". N&ec?rc;n tham khảo ý k?ến của những ngườ? đ&at?lde; có k?nh ngh?ệm đ? trước.

5. Nền tảng kỹ thuật

Hồ? đó chúng t&oc?rc;? thu&ec?rc; VPS tạ? PA V?etnam (600k/tháng), nó? chung là chất lượng khá tệ, kh&oc?rc;ng đáp ứng được nhu cầu. Tốc độ truy cập chậm => dẫn tớ? webs?te vào rất chậm, downt?me nh?ều => CR bị thấp đ? nh?ều.

Bà? học: N&ec?rc;n t&?grave;m những ngườ? đ&at?lde; có k?nh ngh?ệm tư vấn về hệ thống cũng như n&ec?rc;n thu&ec?rc; dịch vụ nào, ở đ&ac?rc;u.

6. Địa đ?ểm đặt văn phòng & kho hàng

V&?grave; startup, vốn ko nh?ều, n&ec?rc;n chúng t&oc?rc;? phả? t&?grave;m chỗ nào mà ch? ph&?acute; cho thu&ec?rc; rẻ nhất. Dẫn tớ? là đường đ? kh&oc?rc;ng t?ện, ko gần kho hàng của các nhà cung cấp.

Bà? học: N&ec?rc;n chọn địa đ?ểm nào mà đường đến các nhà cung cấp thuận t?ện nhất. Nếu được th&?grave; xem đơn hàng của bạn ở khu vực nào nh?ều th&?grave; chuyển kho hàng ra khu vực đó. Như thế t?ết k?ệm được thờ? g?an & ch? ph&?acute; vận chuyển đ? rất nh?ều.

Làm Thương Mạ? Đ?ện Tử ở V?ệt Nam kh&oc?rc;ng "như là mơ" như nh?ều ngườ? vẫn tưởng. Để thành c&oc?rc;ng được cần có một t?ềm lực vững vàng về tà? ch&?acute;nh, có k?nh ngh?ệm vận hành, h?ểu thị trường, h?ểu sản phẩm... Bạn n&ec?rc;n quyết định thật kỹ trước kh? quyết định đầu tư vào lĩnh vực này.

Thanh Bù?
Ch?ef Product at Jup?tech Solut?ons


Link nguồn: https://doisongphapluat.nguoiduatin.vn/dspl/khoi-nghiep-voi-tmdt---bai-hoc-thuc-te-ban-sach-truc-tuyen-a249.html