Theo Tiền Phong, ngày 2/11, tại hội thảo Khảo cổ học Toàn quốc lần thứ 58, nhằm mục đích thông báo, thảo luận, biên tập xuất bản “Những phát hiện nghiên cứu mới về khảo cổ học Việt Nam năm 2023”.
Hội thảo thu hút 1.000 đại biểu gồm các chuyên gia và nhà khoa học hàng đầu từ Viện Viễn Đông Bác Cổ ở Pari, Trưởng Đại diện Viện Viễn đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội, Thành viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, Ban Quản lý di tích trọng điểm của 63 tỉnh và TP trực thuộc Trung ương.
Phát hiện 11 hang động huyền bí
Tại hội thảo, các nhà khoa học cho biết, thời gian từ năm 2021- 2022, Bảo tàng tỉnh Hà Nam đã kết hợp với Viện Khảo cổ học để tiến hành điều tra, điền dã, khảo sát, và đánh giá toàn diện hệ thống các di tích trên địa bàn. Kết quả công việc này đã cho thấy họ đã phát hiện hơn 20 di tích và dấu tích có tiềm năng nghiên cứu, và sẽ được khai quật và thám sát trong tương lai.
Đặc biệt, tại vùng Trung tâm của danh thắng Tam Chúc, các nhà nghiên cứu đã phát hiện 11 hang động và mái đá có giá trị quý về khảo cổ học thuộc văn hóa Hòa Bình, cùng với Cồn Hến 1, Cồn Hến 2 thuộc văn hóa Đông Sơn, các hang động, mái đá, và giếng Cacxto có giá trị về cảnh quan thiên nhiên và liên quan đến sự hình thành kiến tạo địa chất hàng triệu năm.
Những phát hiện này đóng vai trò quan trọng trong việc khai quật và nghiên cứu khảo cổ học, giúp tiến sâu vào việc giải mã những bí ẩn về lịch sử văn hóa của vùng Tam Chúc - Kim Bảng (Hà Nam) trong quá trình phát triển lịch sử dân tộc.
Bên cạnh đó, tháng 3/2023, Viện Khảo cổ học, Bảo tàng Hà Nam và Công ty THHH Dịch vụ du lịch Tam Chúc đã phối hợp thực hiện khảo sát tại Thung Na, thuộc tổ 8, thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng. Tại hang Thung Na 1 và mái đá Thung Na 3, họ đã phát hiện các dấu tích cổ sinh thời tiền sử và văn hóa vật chất của giai đoạn sơ sử. Những phát hiện này bao gồm hóa thạch động vật và các hiện vật như mảnh gốm màu nâu đỏ thuộc văn hóa Đông Sơn.
Ngoài ra, nhóm khảo sát cũng phát hiện một di tích giai đoạn tiền sơ sử trên đỉnh núi Lò Vôi gần khu vực Tam Quan ngoại chùa Tam Chúc. Di tích này nằm ở vĩ độ Bắc 200 31’52.3’’ và kinh độ Đông 1050 48’04.7’’, có độ cao khoảng 50m so với mực nước biển. Kết quả khảo sát trên đỉnh núi đã phát hiện nhiều vỏ nhuyễn thể biển cùng với ốc suối chặt đít.
Đáng chú ý, tại vị trí đỉnh núi có diện tích rộng khoảng 60m2, họ đã phát hiện các mảnh miệng và mảnh thân của các đồ gốm nằm cùng với nhuyễn thể biển và nước ngọt. Kết quả khảo sát cho thấy khu vực này tồn tại nhiều di tích có niên đại từ cuối thế Pleistocene đến Holocene muộn.
Điều này cho thấy rằng Kim Bảng trong quá khứ là một địa vực rất thuận lợi và đã được cư dân cổ sử dụng và cư trú qua nhiều giai đoạn lịch sử.
Phát hiện di cốt người khoảng 10.000 năm trước
Theo VTC News, trong cuộc khai quật lần thứ nhất Hang đội 4, tại hố khai quật H1 đã phát hiện 3 mộ táng của trẻ em và người trưởng thành. Đây là dạng mộ cải táng và mộ song táng được chôn theo tư thế nằm co bó gối, có lịch sử cách ngày nay khoảng 10.000 năm.
Các nhà khảo cổ phát hiện ba mộ trẻ em và người trưởng thành, trong đó có mộ cải táng và mộ song táng, chôn theo tư thế nằm co bó gối ở độ sâu 50 cm so với bề mặt. Ảnh: Tiền Phong.
Các nhà khảo cổ cũng phát hiện di tích động vật bao gồm vỏ nhuyễn thể cùng với xương răng động vật được phát hiện với số lượng đáng kể qua diễn biến của các lớp đào. Các di cốt động vật phát hiện trong hố khai quật đều là các loài thú nhỏ. Đây được xem là nguồn thức ăn quan trọng của cư dân cổ trong quá khứ.
Ngoài ra, tại các điểm di tích khác như ngôi tháp mộ trong khuôn viên đền Lảnh Giang, phế tích kiến trúc tại chùa Vân Mộng, đào thám tại Hang Chuông, tổ Viên Quang Chân Nhân, căn cứ địa Lạt Sơn, chùa Đặng Xá, chùa Đồng Vũ, chùa Ngò, cũng phát hiện nhiều di tích quý giá.
Thùy Dung (T/h)
