 |
Kết quả chính thức sẽ được thông báo nội trong ngày 26/5, nhưng ứng cử viên Poroshenko cầm chắc thắng cử. |
 |
Ông Petro Poroshenko dẫn đầu trong kết quả bầu cử sơ bộ ngày 25/5 với hơn 57\% |
Khẳng định sứ mệnh nỗ lực đưa đất nước 45 triệu dân gia nhập Liên minh Châu Âu – một hành động đã gây ra cuộc khủng hoảng từ cách đây 6 tháng, ông Poroshenko sẵn sàng đàm phán với Tổng thống Putin và gọi Nga là một đối tác quan trọng. Ông cũng khẳng định Crimea sẽ phải trở về với đất mẹ Ukraina.
Tuy nhiên, người ta vẫn chưa rõ ông trùm chocolate có thể chuyển hướng sang phương tây bằng cách nào khi Nga, thị trường chủ chốt và nhà cung cấp năng lượng của Ukraina, vẫn duy trì binh sĩ gần đường biên giới giữa hai nước.
Người ta cũng chưa rõ khi nào Poroshenko có câu trả lời đối với việc giải quyết cuộc nổi dậy ở miền đông, trong bối cảnh lực lượng an ninh tại đây suy yếu và mối đe dọa can thiệp quân sự từ Nga. Đây là một mối đe dọa làm dấy lên lo ngại về một cuộc Chiến tranh Lạnh mới hay thậm chí còn tồi tệ hơn.
Tuyên bố điểm đến trong chuyến thăm đầu tiên là Donbass, ông Poroshenko cho biết sẽ sẵn sàng đàm phán với bất cứ ai và đưa ra quyền tự trị khu vực, quyền về ngôn ngữ Nga và quyền về ngân sách mà nhiều người ở miền đông mong muốn.
“Đối với những ai có vũ khí nhưng không sử dụng chúng, chúng tôi sẵn sàng ân xá. Đối với những kẻ đang giết người, chúng là những phần tử khủng bố và không có quốc gia nào trên thế giới này chấp nhận đàm phán với những kẻ khủng bố”, ông nói trong một buổi họp báo.
Poroshenko chắc hẳn sẽ được EU và Mỹ chào đón. Tổng thống Mỹ Barack Obama coi cuộc bầu cử là một bước hướng tới khôi phục sự thống nhất Ukraina. Tuy nhiên, mặc dù Tổng thống Nga Putin nói với báo giới quốc tế cuối tuần qua rằng, ông sẵn sàng làm việc với chính quyền Ukraina mới, nhưng Nga có thể sử dụng lỗ hổng bầu cử ở miền đông để căn vặn về tính hợp pháp của cuộc bầu cử.
Ông Sergei Neverov, một quan chức cấp cao trong đảng của ông Putin viết trên Facebook rằng: “Thật khó để công nhận tính hợp pháp của cuộc bầu cử khi xe tăng và đạn pháo đang hủy hoại cuộc sống người dân và một phần ba cử tri đi tới các điểm bỏ phiếu trước họng súng. Ông cũng chỉ trích các nhà lãnh đạo phương Tây về việc tán thành cuộc bỏ phiếu.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Mỹ Barack Obama không nói trước về kết quả nhưng ông ca ngợi người dân Ukraina vì đã đi bỏ phiếu bất chấp các mối đe dọa. Ông cũng gọi cuộc bầu cử là “một bước tiến quan trọng khác trong nỗ lực của chính phủ Ukraina thống nhất đất nước và đảm bảo tất cả những mối lo ngại của người dân được giải quyết cũng như mong muốn của họ được đáp ứng”.
Poroshenko hầu như không phải là một gương mặt mới trong chính trường Ukraina. Ông từng làm việc trong nội các dưới thời Tổng thống Yanukovich cũng như trong chính quyền trước đó. Bề dày kinh nghiệm mang lại danh tiếng, giúp ông trở thành người có thể hàn gắn sự chia rẽ giữa những người ủng hộ và phản đối Kiev ở Ukraine.
Ông Poroshenko từng giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Kinh tế. Ông là người ủng hộ mạnh mẽ các cuộc biểu tình lật đổ Yanukovich. Vì vậy, nhiều người trong cuộc "cách mạng Maidan" rất ủng hộ ông.
Những sự thay đổi hiến pháp kể từ khi chính quyền Yanukovich sụp đổ sẽ khiến Poroshenko có ít quyền lực hơn người tiền nhiệm. Ông sẽ cùng chia sẻ công việc với Thủ tướng Arseny Yatseniuk và Quốc hội.
Poroshenko, người từng hợp tác chặt chẽ với Yatseniuk trong những tháng gần đây, nhận định nên sớm có một cuộc bầu cử Quốc hội trước cuối năm nay. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng, việc này có thể không diễn ra trước khi xung đột ở miền đông chấm dứt.
Poroshenko và cựu Thủ tướng Tymoshenko đã vướng vào cáo buộc tham nhũng khi cả hai làm việc trong chính phủ sau cuộc Cách mạng Cam trong khoảng thời gian 2004 – 2005. Tuy nhiên, nhiều cử tri xem ông "sạch sẽ" hơn nhiều người ở Ukraina từng làm giàu một cách phi pháp. Hồi những năm 1990, Poroshenko đã xây dựng công ty sản xuất bánh kẹo Roshen bằng chính công sức của ông.
“Ông ấy là một con người nghiêm túc tự xây dựng sự nghiệp cho mình”, Olga Netreba, 54 tuổi, một người làm việc trong thành phố công nghiệp Dnipropetrovsk cho biết. “Ông ấy hiểu biết về kinh tế và tôi nghĩ rằng ông ấy không đánh cắp tiền mà là ông ấy tự kiếm được. Tôi hy vọng rằng, dưới thời ông ấy, chất lượng cuộc sống người dân sẽ cải thiện và Ukraina sẽ không bao giờ trở lại chế độ độc tài”, Olga, người đã bỏ phiếu cho Poroshenko, nói thêm.
