Hành t?nh nhỏ nhất ngoà? hệ Mặt trờ?, bong bóng khí tạ? M?lky Way, hành t?nh The?a, bức tường Vĩ đạ? Sloan… là những phát h?ện vĩ đạ?.
Hành t?nh nhỏ nhất ngoà? hệ Mặt trờ?. Hành t?nh Kepler-37b được xác nhận là hành t?nh nhỏ nhất ngoà? hệ Mặt trờ? cho đến nay. Nó có kích thước nhỏ hơn Sao Thủy, nằm trong cùng so vớ? 2 hành t?nh "chị" là Kepler-37c và Kepler-37d có kích thước nhỉnh hơn một chút. Cả 3 hành t?nh này cùng quay quanh một ngô? sao màu vàng g?ống Mặt Trờ?, nằm cách Trá? Đất 210 năm ánh sáng.
Bong bóng khí đầy bức xạ t?a gamma tạ? Th?ên hà M?lky Way. Kính th?ên văn t?a gamma Ferm? của NASA từng công bố hình ảnh tuyệt đẹp về ha? bong bóng xuất h?ện từ trung tâm M?lky Way, ở ha? bên của mặt phẳng th?ên hà. Mỗ? khố? cầu bong bóng thổ? ra từ tâm tớ? 25.000 năm ánh sáng, bề rộng 11.500 năm ánh sáng. Bong bóng bức xạ được s?nh ra bở? các t?a vũ trụ năng lượng cao va chạm vớ? photon năng lượng thấp hơn và gây ra bức xạ nh?ệt t?a gamma.
Hành t?nh The?a. The?a là hành t?nh g?ả thuyết hình thành do va chạm vào khoảng 4 tỷ năm trước. The?a có kích thước xấp xỉ Hỏa T?nh và ch?ếm chỗ tạ? vị trí ở đ?ểm Lagrange L4 của hệ Mặt trờ?-Trá? đất.
Bức tường Vĩ đạ? Sloan (Sloan Great Wall) là một bức tường th?ên hà khổng lồ (sợ? th?ên hà) và là cấu trúc lớn nhất trong vũ trụ từng được b?ết đến, phát h?ện được công bố vào ngày 20/10/ 2003. Bức tường dà? khoảng 1.37 tỉ năm ánh sáng (1,30×1025 m), xấp xỉ 1/60 lần đường kính của vũ trụ khả k?ến, và nằm cách Trá? Đất khoảng 1 tỉ năm ánh sáng.
Lỗ đen s?êu nhỏ. Kh? nó? đến lỗ đen, ngườ? ta thường l?ên tưởng tớ? các lỗ đen khổng lồ. Tuy nh?ên, các nhà khoa học đã nhìn thấy lỗ đen ấn tượng s?êu nhỏ, dù nó vẫn lớn hơn hàng tỷ lần khố? lượng của Mặt trờ? chúng ta. Lỗ đen s?êu nhỏ có khả năng là tàn dư của vụ nổ lớn (B?g Bang) - sự k?ện được cho là kha? s?nh ra vũ trụ.
Th?ên hà nhỏ nhất lịch sử Segue 2. Th?ên hà s?êu nhỏ mà con ngườ? từng phát h?ện chỉ có gần 1.000 ngô? sao và phát ra ánh sáng mờ nhạt. Segue 2 cũng là một trong những th?ên hà có độ sáng thấp nhất mà con ngườ? từng b?ết. Độ sáng của dả? Ngân Hà lớn gấp 20 tỷ lần so vớ? Segue 2.
Phát h?ện m?ệng nú? lửa trên sao Hỏa. Những s?êu nú? lửa từng hoạt động mạnh trên bề mặt sao Hỏa cách đây khoảng 3,5 tỷ năm. M?ệng của những s?êu nú? lửa, từng phun hàng tỷ tấn đất đá vào không trung từng bị nhầm tưởng là những m?ệng hố khổng lồ trên sao Hỏa từng bị nhầm tưởng là tàn tích của vụ va chạm vớ? th?ên thạch.
Đ?ểm cận nhật gần nhất trong hệ Mặt trờ?. 2000 BD19 là t?ểu hành t?nh vớ? đ?ểm cận nhật gần nhất (cách t?ếp cận gần nhất vớ? mặt trờ?) trong cơ sở dữ l?ệu JPL. T?ểu hành t?nh 2000 BD19 có đ?ểm cận nhật 0.092 AU.
Chuẩn t?nh lâu đờ? nhất. Chuẩn t?nh ULAS J1120+0641 là một bất ngờ lớn đố? vớ? các nhà th?ên văn, không phả? do độ lớn, mà do tuổ? tác của nó. Nó là chuẩn t?nh lâu đờ? nhất được tìm thấy. Nó xuất h?ện dướ? 800 tr?ệu năm sau vụ nổ B?g Bang. ULAS J1120+0641 được cung cấp năng lượng bở? một lỗ đen khố? lượng gấp 2 tỷ lần khố? lượng Mặt trờ?. Nó cũng là chuẩn t?nh xa và sáng nhất được phát h?ện từ vũ trụ sơ kha?.
Mặt trăng T?tan của sao Thổ. Tàu thăm dò không g?an Cass?n? từng gử? về những hình ảnh chụp bề mặt mặt trăng T?tan của sao Thổ. Đó là những khu vực dà? khoảng 680 m?le (hơn 1000 km) chứa đầy mêtan hoặc êtan lỏng nằm ở cực Bắc của mặt trăng này. T?tan là một trong những thực thể trong hệ mặt trờ? có bầu khí quyển đặc b?ệt và kh?ến các nhà khoa học mất nh?ều thờ? g?an để tìm h?ểu nguồn gốc của nó. Trong bầu khí quyển áp suất cao và lạnh của mặt trăng T?tan thì mêtan ở dạng lỏng.
T.Q(theo K?ến thức)
