"Tập đoàn đóng tàu Pháp đã nhất trí với khoản bồi thường công bằng và hợp lý là 555 triệu euro (584 triệu USD) để chấm dứt hợp đồng nhiều tỷ USD", Thủ tướng Australia Anthony Albanese thông báo ngày 11/6.
Như đã đưa tin trước đó, năm 2021, Australia khiến Pháp tức giận khi bất ngờ hủy bỏ thỏa thuận trị giá hơn 40 tỷ USD để xây dựng một hạm đội tàu ngầm.
Hợp đồng trên vào thời điểm ký kết là một trong những thỏa thuận quân sự lớn nhất thế giới vào lúc đó. Tuy nhiên, chương trình này nhiều lần bị trì hoãn và đội vốn, khiến giới chức Australia ngày càng hoài nghi về hiệu quả của nó.
Do đó, Australia đã quyết định chọn đóng các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với công nghệ của Mỹ và Anh trong thỏa thuận Aukus. Thỏa thuận này đã đe dọa phá hủy các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại giữa Liên minh Châu Âu với Australia.
Pháp không chỉ sốc mà còn vô cùng tức giận trước quyết định của Australia. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thậm chí còn cho rằng Pháp đã bị “đâm sau lưng” khi Australia đã không hề thông báo và ra tín hiệu cho nước này về khả năng hợp đồng bị hủy. Sau sự kiện này, không chỉ quan hệ chính trị giữa hai nước đã bị ảnh hưởng mà việc đàm phán về Hiệp định thương mại tự do giữa Australia với Liên minh châu Âu cũng bị đình trệ.
Tuy nhiên, mới đây, Thủ tướng Australia nói rằng ông sẽ tới Pháp sớm để "thiết lập lại" mối quan hệ bị bao vây bởi những căng thẳng. "Mong sẽ nhận được lời mời của tổng thống Pháp để thăm Paris trong thời gian sớm nhất. Một cuộc gặp trực tiếp giữa tôi với Tổng thống Emmanuel Macron tại Pháp là rất quan trọng để thiết lập lại mối quan hệ này. Đó sẽ là cuộc gặp quan trọng, vì lợi ích quốc gia của Úc", ông Albanese bày tỏ.
Theo giới quan sát, với việc đạt được thỏa thuận bồi thường, quan hệ Úc - Pháp sẽ dần trở lại quỹ đạo ban đầu.
Hiện Australia sẽ không thể có tàu ngầm hạt nhân trong một sớm một chiều. Chính quyền Canberra dự định tiếp tục nâng cấp các tàu ngầm thông thường hiện có hoặc thuê tàu ngầm hạt nhân từ Anh, Mỹ để bù đắp khoảng trống nếu tàu ngầm thông thường đến hạn "nghỉ hưu".
Mộc Miên (T/h)
