Tương truyền, cạnh ngô? m?ếu th?êng m?ếu Bà ở Mẫu Sơn chôn Tây cung hoàng hậu thờ? nhà Mạc có cây rùa và cây đa quấn chặt vào nhau tạo thành một. Câu chuyện vẫn được ngườ? đờ? kể lạ? từ đờ? này qua đờ? khác vớ? những ch? t?ết hấp dẫn và ly kỳ.
Ngườ? làng bảo, ha? cây quấn chặt vào nhau g?ống như tình yêu g?ữa nhà vua và Tây cung hoàng hậu dành cho nhau. Thờ? Nhật ch?ếm đóng, tên lính buộc ngựa của v?ên quan Nhật vào thân cây rùa, ngựa cọ vào thành m?ếu, sau kh? cở? dây, ngựa lăn đùng ra chết. Ngườ? buộc ngựa về nhà ốm đau l?ên m?ên, một hôm đang đứng, bỗng ngã, đột tử.
Tà? sắc mà bạc mệnh
Ở thôn Mẫu Sơn (xã Chu Đ?ện, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc G?ang) ngườ? dân vẫn truyền ta? nhau về ngô? m?ếu Bà rất l?nh th?êng, cầu được ước thấy nằm ngay đầu làng, hướng về dãy nú? Hang Vạc. Các cụ cao n?ên trong làng bảo, sở dĩ ngô? m?ếu th?êng như vậy vì dướ? m?ếu có hà? cốt của Tây cung hoàng hậu, một ngườ? tà? sắc vẹn toàn do đố kỵ mà bị đầu độc chết.
Thân cây rùa và cây đa quấn chặt vào nhau làm một vớ? ha? loạ? lá khác nhau. |
Để tìm h?ểu thực hư câu chuyện về ngô? m?ếu Bà l?nh th?êng đến mức “ngựa chết tươ?, ngườ? chết đứng”, ngườ? làng chỉ tô? đến gặp cụ Nguyễn Văn Phú, cháu đờ? thứ 8 của Tây cung hoàng hậu.
Cụ Phú (81 tuổ?) hàng ngày vẫn trông nom và hương khó? ngô? m?ếu cho b?ết: “Tô? cũng được nghe các cụ kể lạ? và trong chùa Đính Long của làng vẫn còn b?a đá lớn, gh? t?ểu sử của ngô? m?ếu Bà bằng chữ Hán.
Vào thờ? nhà Mạc (1527-1592), nhà vua và rất đông quan b?nh trên đường đ? trấn ả? dẹp g?ặc ở vùng Cao-Bắc-Lạng phả? đ? qua khe nú? có tên là Hang Vạc. Kh? nhà vua đ? đến g?ữa khe nú?, bỗng trờ? yên g?ó lặng, cờ hoa chùng xuống không còn tung bay như trước, ngựa và vo? không thể bước đ? mà khụy xuống.
Nhà vua và các quan quân trong đoàn không b?ết làm cách nào để t?ếp tục lên đường, đành phả? xuống ngựa tìm h?ểu nguyên nhân vì sao lạ? có chuyện lạ như vậy. Vua sa? quân lính tìm h?ểu trong vùng có gì lạ không? Quân lính tỏa đ? các ngả, hỏ? ngườ? dân trong vùng nhưng không thấy đ?ều khác thường, ma quá?, duy chỉ thấy có một cô gá? cắt cỏ rất x?nh đang ngồ? nghỉ ở gốc cây, một v?ên quan đã tâu vớ? nhà vua như vậy.
Đức vua thấy làm lạ, tò mò bèn cho quân lính mờ? ngườ? con gá? đến gặp, nhưng tuyệt đố? không được động đến chân lông, kẽ tóc của cô gá?. Ngườ? con gá? đồng ý đến gặp nhà vua, trên tay trá? cầm nón, tay phả? cầm l?ềm. Đức vua hỏ?, cô có b?ết đ?ều gì đã kh?ến cả đoàn quân của ta đang đ? bỗng nh?ên phả? dừng lạ? không? Có phả? cô là ngườ? đã kh?ến vo? ngựa của ta không thể bước t?ếp? “Thưa đức vua, tô? đ? cắt cỏ và trong lúc ngồ? nghỉ chân dướ? gốc cây, hát rằng “Tay cầm bán nguyệt xênh xang/ Một trăm ngọn cỏ la? hàng tay ta”, cô gá? đáp.
Nghe đến đây, nhà vua đã h?ểu, vì sao ngựa, vo? của mình không thể đ? t?ếp. Đức vua cảm mến tà? sắc và để thử tà? ngườ? con gá? thêm một lần nữa, đã yêu cầu cô gá? thắp ba nén nhang khấn th?ên địa để vo?, ngựa đứng lên để quan quân lên đường đánh g?ặc cho kịp, tình thế đã rất nguy cấp. Sau kh? cô gá? khấn xong, vo?, ngựa đứng bật dậy, nhà vua cảm phục ngườ? con gá? và nghĩ tổ t?ên đã phù hộ gặp quý nhân, ngườ? h?ền tà? trợ g?úp. Nhà vua đã mờ? cô gá? lên ngựa đ? đánh g?ặc”.
Thắng trận trở về, cảm phục trước tà? sắc của ngườ? con gá?, nhà vua đã lấy cô gá? đó làm vợ và phong là Tây cung thứ ph?. Bà được nhà vua hết mực yêu thương và g?úp vua một số v?ệc tr?ều chính. Trước sự sủng á? của nhà vua dành cho bà, có một ph? tần, vốn trước đó được nhà vua yêu quí đã đố kị và ghen ghét, nh?ều lần hãm hạ? nhưng bất thành. Song không may, cuố? cùng bà vẫn bị đầu độc chết.
| Cụ Nguyễn Văn Phú bảo, m?ếu mớ? được tu sửa để ngườ? dân đến ch?êm bá?. |
Trước kh? nhắm mắt, bà x?n nhà vua được yên nghỉ tạ? quê nhà. Đau đớn, t?ếc thương trước sự ra đ? của ngườ? vợ tà? sắc và g?ỏ? g?ang, nhà vua đã sa? quan quân hộ tống đưa th? hà? của bà về quê nhà an táng.
Cũng theo ông Phú, xác của Tây cung được đặt ngay ở đầu làng để ngườ? dân và họ hàng đến hương khó?. Bà được dân làng chôn trên mảnh đất khô ráo, sạch sẽ thoáng mát, hướng nhìn vào nú? Hang Vạc, nơ? bà đã gặp nhà vua và nên nghĩa vợ chồng. Để tỏ lòng t?ếc thương và khâm phục trước tà? sắc, đức độ của bà, dân làng đã lập m?ếu thờ bà ngay trên mộ, và có trồng cây rùa che bóng mát cho bà an nghỉ, loạ? cây này có gỗ chắc như gỗ l?m, ngườ? dân vẫn dùng để đẽo cày, bừa.
Sau này họ hàng và dân làng gọ? ngô? m?ếu này là m?ếu Bà cho gần gũ? và thể h?ện sự tôn kính. Còn tên thật của bà là Nguyễn Thị Vun, bở? vậy để không động chạm đến tên húy của bà, ngườ? dân trong vùng không a? gọ? đ? vun đỗ, vun hoa màu mà đ? khâu luống để bà không trách tộ?.
X?n âm - dương làm bệ tuợng đà? sen
Cụ Phạm Văn Hồng, ngườ? cao tuổ? trong thôn (89 tuổ?), kể: “Ngày trước dân cư còn thưa thớt, đường vắng ngườ? đ? lạ?, nghe các cụ kể nh?ều câu chuyện l?nh th?êng về ngô? m?ếu Bà có cây đa, cây rùa quấn chặt vào nhau. Dân làng đ? làm đồng ngồ? nghỉ mát mà để trâu, bò cọ vào thành m?ếu để gã? ngứa sẽ bị bà trách tộ?. Nhẹ thì con trâu đó sù? bọt mép chết, nặng thì trâu chết, ngườ? ốm, muốn khỏ? phả? sửa lễ, x?n Bà tha cho. Ngườ? đ? đường qua mà không ngả nón, mũ, cú? gập ngườ? xuống làm lễ, về nhà ắt có đ?ều xấu xảy ra”.
| Anh Nguyễn Văn Bình, trưởng thôn Mẫu Sơn |
Còn cụ Nguyễn Văn Phú nhớ lạ?: “Không đâu xa, những ngày tháng 5, tháng 6, trờ? o? bức, bố tô? thường trả? ch?ếu nằm ngoà? sân cho mát. Những đêm trăng sáng, thỉnh thoảng lạ? nghe t?ếng chó sủa ông thường tỉnh g?ấc có nhìn thấy bóng một ngườ? con gá? về. G?a đình tưởng bố tô? mê ngủ, nhưng ngườ? hàng xóm cũng nhìn thấy. Bác hàng xóm làm nghề thịt lợn, đang đun nước để cạo lông lợn cũng nhìn thấy một ngườ? con gá? mặc áo trắng qua đ? trước mặt, sau một đoàn tùy tùng theo hầu, ông này chắp tay lạy “con thưa Bà”, nhưng bà không nó? năng gì mà đ? thẳng về phía ngô? m?ếu rồ? b?ến mất”.
Ngườ? lạ có dịp qua thôn Mẫu Sơn thường tìm đến gốc cây rùa và cây đa để một lần “mục sở thị” sự quấn chặt vào nhau tạo thành một thân cây thống nhất, có ha? loạ? lá khác nhau. Các cụ thượng thọ trong làng bảo, cây rùa được trồng trước, sau này nhà vua mất đ? đã b?ến thành cây đa ôm chặt cây rùa như tình yêu g?ữa nhà vua và Tây cung hoàng hậu.
Bà Nguyễn Thị Ma?, ngườ? thường xuyên hương khó? vào ở m?ếu Bà ngày rằm, mùng một kể: “Tượng của bà ngồ? trên một cá? bệ vuông bằng gỗ bị mố? xông hỏng, tô? bàn vớ? chồng, làm cá? bệ mớ?. Ha? vợ chồng sửa lễ và ra làm lễ “x?n” âm dương, để hỏ? ý k?ến bà có cho phép không? Tô? “x?n” cả buổ? sáng không được. Chồng tô? mang lễ ra m?ếu thắp hương cũng không “x?n” được. Ha? vợ chồng quay về mà không b?ết làm thế nào. Chồng tô? đến hỏ? một ngườ? chuyên làm đồ thờ cúng, sau kh? cung cấp thông t?n bà ngồ? ở tư thế khoanh chân. Thợ làm đồ cúng mớ? bảo, tượng khoanh chân chỉ có thể làm bệ theo k?ểu đà? sen. Quả nh?ên, sau kh? tô? khấn vá? và nguyện ý muốn làm một cá? đà? sen thay cá? bệ vuông đã cũ, bà đồng ý ngay. Nh?ều g?a đình cuộc sống khó khăn, h?ếm muộn đến “x?n”, vẫn được bà phù hộ độ trì”.
Theo Ngườ? đưa t?n
