Cảm động triệu phú 10 năm tìm mộ miễn phí cho liệt sĩ

Thôn Th?ều (Đồng Lạc, Bắc G?ang) những ngày qua đang tổ chức đón hà? cốt l?ệt sĩ Lê M?nh H?ến được đưa về quê từ Long An. Trong t?ết trờ? lạnh căm, cụ Trịnh Thị Tít (85 tuổ?) như được t?ếp thêm sức mạnh để chờ đón thêm t?n về một ngườ? con khác của bà cũng chưa b?ết đang nằm lạ? nơ? đâu.

"Mớ? đưa về được thằng em, còn thằng anh tên H?ền không b?ết đang nơ? đâu. Lá thư cuố? nó gử? về v?ết: Con từ Pathet Lào d? chuyển xuống đồng bằng sông Cửu Long. T?ểu độ? con đổ? một áo cổ lọ và một mũ cố? lấy một con gà cho 7 ngườ? ăntrước kh? ra trận", bà cụ Tít thều thào cho b?ết.

Cụ Tít có ha? đờ? chồng đều là l?ệt sĩ. Đau đớn chồng chất kh? năm 1974 cụ lần lượt nhận thêm ha? g?ấy báo tử. Ở tuổ? gần đất xa trờ?, cụ mong đưa phần mộ của ha? con về quê. G?a đình đã l?ên lạc vớ? những đồng độ? từng chôn cất ha? l?ệt sĩ, đào bớ? 50 m rừng cao su nhưng không có kết quả. Chỉ kh? nhờ cựu ch?ến b?nh Cao V?ệt Đức, một trong 2 l?ệt sĩ đã được về nhà.

Trong 10 năm qua, ông Cao V?ệt Đức (Đồng Kỳ, Yên Thế) đã đưa 500 phần mộ l?ệt sĩ về vớ? ngườ? thân. Thờ? ch?ến tranh, ông Đức là bộ độ? đặc công,  tớ? lúc hòa bình ông là g?ảng v?ên trong trường Sĩ quan 600. Đồng lương ít ỏ? nên ông x?n phục v?ên. Mô hình trang trạ? vườn đồ? của ông đã cho thành quả. Ông Đức là ngườ? đầu t?ên làm nên thương h?ệu gà đồ? Yên Thế.

Nhà ông Đức nằm trên quả đồ? quanh năm cây trá? xum xuê. Ngoà? các chuồng nuô? lợn g?ống, ông còn có trang trạ? gà, mỗ? lứa nuô? 2.000 con. Nhà cửa khang trang, con cá? đã yên bề g?a thất nhưng không h?ểu sao từ mùa xuân năm 2004 ông Đức mất ngủ tr?ền m?ên. Trong cơn mê man, những ký ức ch?ến tranh lạ? h?ện về. Nơ? ấy - cửa khẩu Xa Mát - tháng 6/1977, 17 đồng độ? đã chết trong trận đấu ác l?ệt. Ông nhủ mình: "Thân được nằm chăn ấm đệm êm, còn những đồng độ? không b?ết g?ờ đang nằm nơ? lạnh lẽo nào...".

"Một ngày đầu tháng 4/2004, tô? nó? dố? vợ con là về quê ở Vĩnh Phúc. Tô? mang theo 10 tr?ệu đồng, gử? xe ở thành phố Bắc G?ang lên tàu vào TP HCM rồ? đ? Tây N?nh", ông kể. Đến nơ? ông mớ? ngỡ ngàng dấu tích ch?ến tranh chỉ còn trong ký ức, thay vào đó là màu xanh bạt ngàn của những cánh rừng cao su. Đồng độ? của ông đã được quy tập về nghĩa trang l?ệt sĩ Châu Thành (Tây N?nh). Đợt ấy, ông đưa được mộ đồng độ? về g?a đình. Ông cũng gh? lạ? toàn bộ mộ l?ệt sĩ ở m?ền Bắc và gử? khoảng 4.000 lá thư đến Ban thường vụ cựu ch?ến b?nh cấp xã/huyện thông t?n cho thân nhân l?ệt sĩ.

Cũng từ đó, ngườ? cựu ch?ến b?nh này tách mình khỏ? công v?ệc g?a đình, ít ăn, ít ngủ để dồn toàn tâm sức tìm mộ l?ệt sĩ.

Vừa đưa mộ l?ệt sĩ H?ến về quê, ông Đức lạ? lao vào g?ả? mã những phần mộ khác. Gần 2h sáng, ông vẫn m?ệt mà? ngh?ên cứu các tập hồ sơ. Lúc ăn, lúc ngủ, ông luôn trăn trở: "Mộ l?ệt sĩ này đang nằm ở đâu?".

Vớ? ông Đức, chìa khóa tìm được mộ l?ệt sĩ là g?ấy báo tử bở? trên đó có ký h?ệu hoặc mã h?ệu đơn vị cuố? cùng ch?ến sĩ hy s?nh. Mất khoảng 3 năm, ông mớ? thông thạo cách đọc những thông t?n đó. Không chỉ thế, ông Đức cũng phả? tìm h?ểu cặn kẽ về các trận đánh, đường t?ến quân, g?a? đoạn chuyển quân hay nh?ệm vụ của các đơn vị b?nh chủng...

Năm ngoá?, g?a đình l?ệt sĩ Đào Như H?ền (Vĩnh Bảo, Hả? Phòng) đã 4 lần nhờ các nhà ngoạ? cảm tìm mộ và tất cả đều chỉ ra nghĩa trang A Lướ? nhưng kh? g?ám định ADN đều không phả?.

Kh? đó, ông Đức đang trong hành trình xác m?nh 13 mộ l?ệt sĩ từ Lào về A Lướ?. Xem qua hồ sơ, ông Đức b?ết l?ệt sĩ H?ền thuộc đoàn 675BKH (đơn vị của bộ Tư lệnh Công b?nh bổ sung cho quân khu Thừa Th?ên Huế, đoàn A đánh Lào, đoàn B đánh Huế).

"Tô? đ?ện về Bộ Tư lệnh Công b?nh được báo có 4 l?ệt sĩ Đào Như H?ền, Trần Văn Kền, Nguyễn Thế Hùng và Nguyễn Văn Th? cùng hy s?nh ngày 23/2/1968 đang an táng tạ? km 16, đường 73, Hồng Hạ, A Lướ?", ông Đức cho b?ết. Tuy nh?ên, 4 phần mộ vô danh và qua Tết, Cục Ngườ? có công tổ sẽ tổ chức g?ám định danh tính cho 4 l?ệt sĩ.

Đô? kh? có được thông t?n, thậm chí tọa độ nhưng vẫn không thể xác định được mộ. Kh? đ? tìm hà? cốt l?ệt sĩ Vũ Như L?nh (Nga Sơn, Thanh Hóa), ông Đức đã phả? nhờ đến kỹ sư nông ngh?ệp Quảng Ngã? vẽ bản đồ và định vị thì mớ? xác định được vị trí chôn ông L?nh trên đỉnh nú? Cao Muôn.

"Lần đó, chúng tô? đào rộng bằng ch?ếc g?ường, sâu 80 cm nhưng không thấy gì. Đúng lúc buồn bực nhất, em l?ệt sĩ L?nh mớ? cầm xà beng chọc thẳng ở g?ữa hố thì một khúc xương văng lên. Ông ấy sung sướng reo: Em tìm được anh rồ?", ông Đức nhớ lạ?.

Am h?ểu ch?ến tranh và có óc phán đoán, nhất là có tâm huyết vớ? đồng độ?, ông Đức không chỉ g?úp các g?a đình nhờ tìm mà còn chủ động chuyển thông t?n phần mộ đến vớ? thân nhân l?ệt sĩ. Ông luôn tâm n?ệm, đưa l?ệt sĩ này phả? đưa cả những l?ệt sĩ khác.

Hành trình đ? tìm hơn 500 mộ l?ệt sĩ của ông Cao Văn Dương:

Theo báo VnExpress