Không chỉ ở thành phố lớn, “tín dụng đen” từ lâu đã len lỏi đến từng ngõ ngách ở nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa, có nơi, có lúc, tội phạm “tín dụng đen” được ví như “cướp ngày, bão càn quét...”.
Lãi “cắt cổ” lên đến 700%/năm
Tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” xảy ra tại nhiều địa phương thuộc tỉnh Quảng Bình, gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, với thủ đoạn rất tinh vi, phức tạp. Các đối tượng lợi dụng mạng viễn thông, Internet, núp bóng các doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính, dịch vụ đòi nợ, kinh doanh cầm đồ, tạo vỏ bọc, đối phó với cơ quan chức năng để tổ chức các hoạt động cho vay không thế chấp, huy động vốn, kinh doanh tài chính, góp vốn, góp tài sản kinh doanh với lãi suất rất cao (từ 100% đến 300% thậm chí lên đến 700%/ năm đối với khoản tiền ở thời điểm vay) nhằm thu lợi bất chính.
Thực tế cho thấy, “tín dụng đen” là hình thức cho vay, đi vay hoặc huy động vốn với lãi suất vượt quá mức lãi suất pháp luật quy định, được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính, thường gắn với các hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật. Chủ nợ thường thuê băng nhóm tội phạm, đối tượng có tiền án, tiền sự sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm, có thể thực hiện cá tội phạm xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, tổn hại về tinh thần và chiếm đoạt, hủy hoại tài sản của người đi vay.
Mặc dù đang bị Công an TP.Hà Nội truy nã nhưng Nguyễn Vĩnh Long vẫn vào TP.Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, đòi tiền và gây rối trật tự nơi công cộng. |
Với thủ tục vay đơn giản mà không cần tài sản thế chấp, nhiều người dân đã sập bẫy lãi suất, chỉ cần một cú điện thoại thì ngay lập tức “tiền tươi” sẽ được mang đến tận nhà cho người có nhu cầu vay. Tưởng không cần thế chấp gì nhưng khi đã cầm tiền vay với thỏa thuận lãi suất cao ngất, người vay đang thế chấp cả sức khỏe, tính mạng, sự bình yên của gia đình mình. Đến hạn, nếu người vay không trả tiền sẽ có người tìm đến đúng địa chỉ trong hộ khẩu đòi nợ, xiết nợ bằng các cách từ chửi bới đến bắt giữ người, khủng bố cả người thân của "con nợ". Thế nhưng thực tế những ai “dính” phải “tín dụng đen” đều rơi vào tình trạng vay dễ trả khó. Nhắc đến hoạt động “tín dụng đen”, nhiều người dân huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình vẫn chưa thể nào quên vụ việc liên quan đến cha con Trần Viết Lộc (SN 1960) và Trần Viết Ba (SN 1990), trú tại xã Lộc Thủy. Theo đó, Trần Viết Ba và Võ Anh Quốc là bạn bè quen biết với nhau, nên khi nghe Quốc nói cần vay tiền thì Ba đã về nhà lấy 50 triệu đồng tiền của bố mẹ cho Quốc vay và thỏa thuận với nhau lãi suất 10 ngàn đồng/1triệu đồng/ngày. Sau khi vay được tiền, Quốc đã rời khỏi địa phương, sau gần 7 tháng mời về. Khi về, Ba đã tính cả lãi và gốc mà Quốc còn nợ là 155 triệu đồng và buộc Quốc phải trả.
Khi Ba đòi tiền thì Quốc còn ra lời thách thức và có ý không trả số tiền đã vay. Sau đó, Trần Viết Ba đã chở Võ Anh Quốc về nhà mình. Tại đây, Trần Viết Ba đã dọa nạt và đánh đập Quốc. Khi Quốc xin về nhà để chạy tiền trả thì Lộc không cho về và dùng dây xích sắt để xích chân Quốc lại chờ người nhà mang tiền đến trả rồi mới cho về. Sự việc được Công an huyện Lệ Thủy phát hiện và bắt quả tang hành vi vi phạm pháp luật trên của Lộc. Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 2 tháng đối với cha con đối tượng Trần Viết Lộc và Trần Viết Ba về hành vi giữ người trái pháp luật.
Có thể nói, với sự lọc lõi trong hoạt động “tín dụng đen”, các đối tượng cho vay nặng lãi luôn xuất hiện đúng lúc để giải quyết nhu cầu của những người cần tiền. Trong một số trường hợp, khi biết nạn nhân đang nợ tiền người khác, các đối tượng này xuất hiện cùng chủ nợ và gợi ý nạn nhân vay tiền của công ty họ để giải quyết món nợ hiện tại, tránh kiện tụng phiền phức. Vì quẫn bách, người đi vay chấp thuận phương án này để có tiền trả nợ. Thế là món nợ của chủ cũ được chuyển sang chủ mới với tỉ lệ lãi suất cao ngất ngưởng.
Cùng với việc cho vay nặng lãi, các đường dây “tín dụng đen” còn tổ chức huy động vốn với lãi suất trả trước cao gấp nhiều lần so với ngân hàng. Với thủ đoạn rất cũ là nếu khách hàng cho vay 1 tỷ đồng sẽ được trả trước số lãi từ 20- 30%. Không ít người bị lòng tham làm mờ mắt đã tự nguyện bước vào “những chiếc bẫy ngọt ngào” này để rồi sau khi mang số tiền lãi về, số tiền vốn ban đầu cũng không cánh mà bay hoặc thành món nợ khó đòi.
Sử dụng đối tượng cộm cán... đòi nợ thuê
Trước những diễn biến phức tạp và hệ luỵ của hoạt động "tín dụng đen" trên địa bàn tỉnh, qua công tác rà soát nắm tình hình, Công an tỉnh Quảng Bình đã xác lập chuyên án trinh sát mang bí số 319-V đấu tranh với các đối tượng cho vay lãi nặng trên địa bàn TP.Đồng Hới. Dưới sự chủ trì của phòng Cảnh sát hình sự (CSHS), Công an tỉnh Quảng Bình và sự tham gia phối hợp của 7 phòng, ban liên quan với trên 80 cán bộ, chiến sĩ (CB,CS) tham gia, đã tiến hành khám xét 2 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ; khám xét nơi ở, nơi làm việc của 7 đối tượng liên quan.
Qua khám xét, lực lượng chức năng đã thu giữ nhiều đồ vật, tài liệu liên quan đến hoạt động vay lãi nặng với mức lãi suất từ 57-180%/năm. Phòng CSHS đã triệu tập, đấu tranh 11 đối tượng có liên quan đến hành vi cho vay lãi nặng trên địa bàn TP.Đồng Hới; bắt giữ Nguyễn Xuân Thủy (SN 1983), trú tại phường Nam Lý, TP.Đồng Hới, có hành vi cho vay lãi nặng và tiếp tục củng cố hồ sơ tài liệu, phối hợp điều tra mở rộng với những đối tượng liên quan khác trong chuyên án để xử lý nghiêm trước pháp luật.
Trước đó, cũng liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” đòi nợ thuê, Nguyễn Vĩnh Long (SN 1999), trú tại đê Tô Hoàng, phường Cầu Dền, quận Hai Bà Trung, TP.Hà Nội, đã đánh một tiểu thương tại chợ Đồng Hới do liên quan đến việc vay tiền của Long với lãi suất cao, không có điều kiện để trả.
Sau khi tiếp nhận sự việc, Công an TP.Đồng Hới đã nhanh chóng làm rõ sự việc và tiếp tục điều tra mở rộng, với kết quả bước đầu Công an TP.Đồng Hới đã khám xét nơi ở của Nguyễn Vĩnh Long tại phường Phú Hải, TP.Đồng Hới thu giữ nhiều sổ sách ghi chép liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” trên địa bàn TP.Đồng Hới và các địa bàn khác trong tỉnh. Sau đó, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.Đồng Hới đã thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Vĩnh Long về hành vi gây rối trật tự công cộng.
Trong quá trình điều tra, Công an TP.Đồng Hới phát hiện Nguyễn Vĩnh Long là đối tượng có Quyết định truy nã của Công an TP.Hà Nội cũng về tội Gây rối trật tự công cộng. Có thể nói, hoạt động "tín dụng đen", cho vay nặng lãi là một trong những nguyên nhân làm cho tình hình an ninh trật tự diễn biến phức tạp. Mặc dù lãi suất "tín dụng đen" cao hơn nhiều so với lãi suất ngân hàng nhưng người vay và người cho vay đã đồng ý và ngầm thỏa thuận với nhau mà không thông qua bất cứ thủ tục hay loại giấy tờ gì. Chính vì thế, cùng với việc đấu tranh mạnh với các loại tội phạm liên quan đến "tín dụng đen", lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm Công an tỉnh Quảng Bình đã và đang đấu tranh quyết liệt với các loại tội phạm khác.
Liên quan đến hoat động “tín dụng đen”, ông Hoàng Đăng Quang, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình cũng đã đề nghị lực lượng Công an tỉnh tiếp tục cũng cố tài liệu, hồ sơ để xử lý các đối tượng theo quy định của pháp luật và mở rộng việc đấu tranh tội phạm “tín dụng đen” ở các địa bàn khác, đấu tranh quyết liệt và hiệu quả; tiến hành mở đợt cao điểm tấn công tội phạm “tín dụng đen”, xã hội đen, đặc biệt là các đối tượng sử dụng công nghệ cao để hoạt động phạm tội.
