Theo Guardian, các nước giàu có trên thế giới trước đây từng cam kết tài trợ 1,8 tỷ liều vaccine ngừa COVID-19, giúp các nước nghèo được tiếp cận vaccine trong cuộc chiến chống dịch bệnh. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, một phân tích của People’s Vaccinealliance, liên minh các nhóm bao gồm Oxfam, ActionAid và Amnesty International, cho biết các nước nghèo mới chỉ nhận được khoảng 261 triệu liều vaccine (tương đương khoảng 14%).
Gần 1 năm sau khi vaccine ngừa COVID-19 bắt đầu được phân phối, chỉ mới có khoảng 1,3% dân số tại các nước kém phát triển được tiêm chủng đầy đủ.
Cụ thể, theo báo cáo của People's Vaccinealliance, Vương quốc Anh đã hứa sẽ gửi cho các quốc gia nghèo hơn 100 triệu liều vaccine nhưng đến nay mới chỉ phân phối được 9,6 triệu (dưới 10% cam kết), trong khi đó, Canada mới cung cấp 3,2 triệu liều vaccine (khoảng 8%) trong số 40 triệu liều vaccine nước này cam kết hỗ trợ. Mỹ là quốc gia phân phối nhiều vaccine nhất với gần 177 triệu liều đã được chuyển đi. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa bằng 1/5 (16%) trong số 1,1 tỷ liều vaccine Mỹ đã hứa viện trợ.
Cơ chế Covax, hệ thống phân phối vaccine toàn cầu, cũng từng cam kết sẽ hỗ trợ 994 triệu liều vaccine ngừa COVID-19 nhưng tới nay mới chỉ hỗ trợ được 120 triệu liều vaccine (tương đương 12%).
Ông Robbie Silverman làm việc tại Oxfam cho biết các số liệu đã chỉ "sự thất bại của các khoản quyên góp từ các nước giàu và cơ chế Covax". Ông nhận định: "Cách duy nhất để chấm dứt đại dịch là chuyển giao công nghệ với các nhà sản xuất đủ điều kiện để mọi người, ở mọi nơi đều có thể tiếp cận với những loại vaccine này".
Trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhiều lần kêu gọi thế giới cần ưu tiên hỗ trợ vaccine ngừa COVID-19 cho các nước đang phát triển trước thời điểm cuối năm 2021. Tuy nhiên, theo báo cáo của People's Vaccinealliance, các nước phát triển hiện vẫn còn chậm trễ trong việc hỗ trợ vaccine. Sự chậm chễ này có thể sẽ dẫn đến nhiều cái chết không đáng có.
Maaza Seyoum, thuộc Liên minh người châu Phi và Liên minh vaccine của người dân châu Phi, chia sẻ: "Trên khắp thế giới, các nhân viên y tế đang chết dần, nhiều trẻ em cũng đã mất cha mẹ và ông bà do đại dịch. Với tỷ lệ 99% người dân ở các nước thu nhập thấp vẫn chưa được tiêm chủng, chúng ta đã chứng kiến quá đủ hậu quả của sự chậm trễ này".
Ấn Độ và Nam Phi đã đề xuất Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tạm dừng việc thực thi quyền sáng chế đối với vaccine và thuốc điều trị COVID-19 để các nước nghèo được tiếp cận nhiều hơn với vaccine. Lời kêu gọi trên đã nhận được sự ủng hộ của hơn 100 quốc gia ác nhóm nhân quyền bao gồm Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và Tổ chức Oxfam cùng nhiều người nổi tiếng khác như cựu Thủ tướng Anh Gordon Brown. Tất cả những người này đểu khẳng định "không ai được an toàn cho đến khi tất cả mọi người đều an toàn".
Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, nhiều quốc gia như Anh, Thuỵ Điển và các nhà sản xuất vaccine ngừa COVID-19, bao gồm công ty Moderna, đã phản đối việc này.
Minh Hạnh (Theo The Guardian)
