Chủ đầu tư dự án Vũng Tàu Paradise kêu cứu Tổng Kiểm toán Nhà nước

Đối tác Việt Nam vi phạm hợp đồng

Chỉ trong ngày 20/4/2022, Chi cục trưởng Chi cục Thuế Vũng Tàu - Côn Đảo Đoàn Văn Đằng liên tiếp ký 4 quyết định cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản của Công ty liên doanh Vũng Tàu Paradise. Theo các quyết định này, số tiền Công ty liên doanh Vũng Tàu Paradise nợ lên đến hơn 1.000 tỉ đồng, trong đó có hơn 800 tỉ đồng là tiền thuê 220 ha đất từ tháng 6-2018 đến nay và 200 tỉ đồng là tiền các khoản thuế.

Tuy nhiên, các quyết định của ông Đằng đã gặp phải sự phản ứng gay gắt từ Công ty Vũng Tàu Paradise.

Trong đơn kêu cứu khẩn cấp gửi Tổng Kiểm toán Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Công ty Vũng Tàu Paradise cho biết, dự án Khu du lịch Vũng Tàu Paradise (dự án Vũng Tàu Paradise) có quy mô 220 ha được cấp phép cho Công ty liên danh Vũng Tàu Paradise vào năm 1991. Đây là đơn vị liên doanh giữa Công ty Paradise Development and Investment (Đài Loan) và Công ty Dịch vụ du lịch quốc tế Vũng Tàu - Intourco, một doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước). Vốn điều lệ của Công ty Vũng Tàu Paradise là 61,8 triệu USD, phía Việt Nam góp bằng 220 ha đất, tương đương 25% vốn, Công ty Paradise Development and Investment góp 75% vốn, bằng tiền mặt.

Là dự án có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đầu tiên ại Bà Rịa – Vũng Tàu, nên ngoài mục đích phát triển kinh tế địa phương, dự án còn có ý nghĩa lịch sử, ngoại giao giữa Việt Nam – Đài Loan.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, dự án đã gặp rất nhiều khó khăn vì nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Dự án được cấp phép năm 1991, nhưng đến năm 1997, cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á đã khiến dòng vốn đầu tư vào các dự án nước ngoài nói chung và dự án của Công ty trở nên khan hiếm. Tiếp đến, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 tiếp tục gây chao đảo nền kinh tế thế giới, chủ đầu tư dự án Vũng Tàu Paradise cũng nằm trong “mắt bão” và chịu nhiều ảnh hưởng nặng nề.

Trong quá trình triển khai, dự án phải đối mặt với thiên tai địch họa, để lại những hậu quả nặng nề về lâu dài, khó khắc phục. Năm 2006, khi các hạng mục ban đầu đi vào hoạt động và thu hút được du khách thì cơn bão Durian tàn khốc nhất trong lịch sử đã càn quét khắp các tỉnh Tây Nam Bộ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và của. Cơn bão đã làm cho sở vật chất, hạ tầng của dự án Vũng Tàu Paradise vừa đi vào hoạt động đã bị hư hỏng nghiêm trọng, đòi hỏi nguồn vốn tiếp tục để tái đầu tư.

Những năm 90, môi trường đầu tư có nhiều bất ổn, rủi ro, nhưng vì tình yêu với đất nước Việt Nam, nhà đầu tư Đài Loan vẫn quyết tâm “xuống tiền” để thực hiện dự án. 

Theo Giấy chứng nhận đầu tư, thời hạn hoạt động của dự án là 25 năm, đây là vòng đời quá ngắn cho một dự án tầm cỡ như Vũng Tàu Paradise. Được cấp phép vào năm 1991, nhưng đến năm 1993, chủ đầu tư mới được đối tác Việt Nam trao biên bản bàn giao đất trên thực địa mà không bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào công ty liên doanh. Cùng thời điểm này, có nhiều nhà đầu tư Đài Loan theo chân Công ty Paradise Development and Investment sang đầu tư tại Việt Nam theo hình thức liên doanh (phía Việt Nam góp đất, phía Đài Loan góp tiền). Nổi bật là Công ty liên doanh Phú Mỹ Hưng (chủ đầu tư khu đô thị Phú Mỹ Hưng tại quận 7), Công ty liên doanh Hoa Việt (chủ đầu tư dự án Vietnam Golf and Country Clup trên khu đất 300 ha tại TPThủ Đức) … Đối tác Việt Nam của những công ty này ngoài việc chuyển đất trên thực địa thì cũng đã chuyển tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào công ty liên doanh. Riêng dự án Vũng Tàu Paradise, đối tác Việt Nam là Intourco chỉ bàn giao đất trên thực địa mà không bàn giao hồ sơ pháp lý khu đất (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) vào Công ty Liên doanh, dẫn đến các hệ quả pháp lý nặng nề. Dự án vì thế không thể triển khai đúng tiến độ, các quy hoạch 1/500 chưa lập xong và không được phê duyệt, toàn bộ công trình xây dựng hầu hết không có giấy phép xây dựng hoặc không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình. Từ đó dẫn tới toàn bộ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài (hơn 26 triệu USD) đầu tư vào chi phí dự án và chi phí tài sản cố định, đầu tư xây dựng các công trình của dự án bị “đóng đinh” tại chỗ, không thể quay vòng, tài sản hình thành trên đất không thể thế chấp, cầm cố để vay vốn.

Đại diện Công ty Vũng Tàu Paradise khẳng định, với số tiền 26 triệu USD thời điểm đó, họ có thể đầu tư nhiều dự án tầm cỡ và hiệu quả hơn Phú Mỹ Hưng hay Vietnam Golf and Country Clup... Nhưng vì tin tưởng vào chính phủ Việt Nam nên công ty mới giải ngân nguồn vốn theo đúng cam kết, để rồi phải sa lầy vào dự án từng rất được nhà đầu tư Đài Loan kỳ vọng.

Không chỉ bị công ty đối tác bẻ ghi, trong quá trình triển khai, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng liên tục có nhiều quyết định bất lợi cho dự án, để lại nhiều hậu quả nặng nề cho chủ đầu tư. 

Cụ thể, dù đang trong thời gian hoạt động, nhưng vào tháng 12/2016, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lại ban hành quyết định 3776 thu hồi 220 ha đất dự án Vũng Tàu Paradise để giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý. Ngày 16/12/2016, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ban hành Văn bản số 11219/UBND-VP yêu cầu “Công ty Vũng Tàu Paradise có trách nhiệm giữ nguyên hiện trạng tài sản, thực hiện các hoạt động duy trì tài sản”. 

Ngày 26/8/2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường ra Thông báo số 103/TB-BTNMT khẳng định thời điểm xác định thời hạn sử dụng đất của dự án Vũng Tàu Paradise là thời điểm bàn giao đất trên thực địa, nên đến ngày 19/3/2019, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu mới ban hành Quyết định số 625 để thu hồi, huỷ bỏ Quyết định 3776 được ban hành trái pháp luật trước đó. 

Quyết định 3776 trái pháp luật đã gây hậu quả nghiêm trọng, bởi trong suốt thời gian từ 2016 cho đến năm 2019, Công ty không thể hoạt động sản xuất kinh doanh vì phải giữ nguyên hiện trạng, các thiệt hại do quyết định hành chính sai trái từ phía chính quyền gây ra không được bồi thường, côngty khó khăn càng thêm khó khăn.

Thế nhưng, khi tính tiền sử dụng đất, Chi cục thuế Khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo, Kiểm toán Nhà nước khu vực XIII đã không xem xét toàn diện các yếu tố nói trên để rồi vẫn ban hành các quyết định hành chính vô cảm, gây bức xúc và thiệt hại nặng nề cho doanh nghiệp. 

Tổng Cục Quản lý Đất đai nói gì?

Về xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với dự án Vũng Tàu Paradise, trong Văn bản số 95 ngày 14/1/2022 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ TN&MT) cho biết, theo Giấy phép đầu tư số 183, Công ty Intourco góp vốn bằng quyền sử dụng 220 ha đất trong vòng 25 năm. Theo Khoản 3 Điều 107 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ thi hành Luật Đất đai quy định: Doanh nghiệp Nhà nước được Nhà nước cho thuê đất trước ngày 1/7/2004 mà được sử dụng giá trị quyền sử dụng đất như ngân sách nhà nước cấp cho doanh nghiệp, không phải ghi nhận nợ và không phải hoàn trả tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai để góp vốn liên doanh với tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài thì doanh nghiệp liên doanh không phải thuê đất và có quyền, nghĩa vụ quy định tại Khoản 2 Điều 110 của Luật Đất đai. Giá trị quyền sử dụng đất là phần vốn Nhà nước đong góp vào doanh nghiệp liên doanh. Do đó, trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai trong thời gian góp vốn thuộc Công ty Intourco; Công ty liên doanh được quyền sử dụng đất trong thời gian nhận góp vốn là 25 năm. 

Theo quy định tại Quyết định số 201 ngày 14/7/1989 của Tổng cục Quản lý Ruộng đất thì UBND cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức liên doanh giữa Việt Nam với nước ngoài. Theo quy định tại Khoản 3 Điều 3 Thông tư số 1124 ngày 8/9/1995 Của Tổng cục Địa chính hướng dẫn việc lập hồ sơ của tổ chức, cá nhân nước ngoài thuê đất tại Việt Nam và cả bên Việt Nam thuê đất để liên doanh với nước ngoài thì đối với trường hợp bên Việt Nam được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất để liên doanh với bên nước ngoài thì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp cho xí nghiệp liên doanh.

Việc UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Intourco khi quyền sử dụng đất này đã được góp vốn vào công ty Liên doanh là không đúng quy định của pháp luật về đất đai.

Khi hết thời hạn hoạt động theo Giấy phép đầu tư đã được cấp trước đây, trường hợp Công ty Liên doanh được tiếp tục cho gia hạn đầu tư thì Công ty Liên doanh được tiếp tục thuê đất, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. 

Căn cứ vào Văn bản số 95 của Tổng cục Quản lý đất đai, thì Công ty Vũng Tàu Paradise không phải là đối tượng thực hiện nghĩa vụ tài chính như các thông báo trước đó của ngành thuế.

Và từ năm 2019 đến nay, cũng giống như tất cả các doanh nghiệp đều bị tác động nặng nề từ dịch Covid-19, Công ty Vũng Tàu Paradise hoạt động kinh doanh chính trong lĩnh vực dịch vụ kinh doanh lưu trú, nhà hàng, hoạt động sân golf lại càng bị ảnh hưởng, thiệt hàng càng nghiêm trọng hơn. Trong khi Chính phủ có những chính sách tháo gỡ cho doanh nghiệp ảnh hưởng bởi dịch bệnh, thì ngành thuế Bà Rịa – Vũng Tàu lại ra các quyết định hành chính vô cảm.

Đại diện Công ty Vũng Tàu Paradise cho biết, ngành thuế và đơn vị kiểm toán đã không xem xét đầy đủ và khách quan các yếu tố nói trên, mà đơn phương đưa ra các quyết định gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư dự án. 

Cụ thể, ngày 17/9/2020, Kiểm toán Nhà nước khu vực XIII ban hành Thông báo số 366/TB-KV XIII kiến nghị: Đối với khu đất của Công ty Liên doanh Vũng Tàu Pardise: Thực hiện thanh lý hợp đồng theo quy định. Đồng thời chỉ đạo Cục Thuế phối hợp với Sở TN&MT xác định chính xác cơ cấu sử dụng đất theo thực tế sau thời điểm kết thúc hợp đồng thuê đất để tổ chức truy thu, nộp ngân sách Nhà nước tiền thuê đất theo quy định. Thông báo số 366/TB-KV XIII xác định theo cơ cấu sử dụng đất trong hợp đồng thuê đất 25 năm đã hết hiệu lực từ tháng 7/2018 là 239.740.232.477 đồng. 

Thực hiện Thông báo 366/TB-KV XIII, Chi cục Thuế khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo đã phát hành Thông báo tính tiền thuê đất khi hết hạn dự án 07/06/2018 đến ngày 31/3/2022 với tổng số tiền là 1.079.043.503.80 đồng. 

Theo giấy Giấy phép đầu tư số 183/GP, mục tiêu của dự án là xây dựng và kinh doanh khu văn hóa, thể thao và du lịch gồm khách sạn, khu thể thao dưới nước, công viên giải trí, sân golf, mật độ xây dựng công trình không quá 5%, diện tích đất thương mại dịch vụ chỉ có 2ha, nhưng Chi cục thuế khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo đã căn cứ vào Thông báo số 366 TB-KV XIII để tính tiền sử dụng đất 1.079.043.503.80 đồng (áp dụng cho toàn bộ diện tích 220ha là đất thương mại dịch vụ) là không đúng với quy định của pháp luật và tình hình thực tế. Đây là quyết định không hợp cả về lý và tình. 

Trước khi ban hành Thông báo số 366/TB-KV XIII, Kiểm toán Nhà nước khu vực XIII đã không làm việc để Công ty cung cấp các tài liệu nhằm xem xét toàn diện yếu tố lịch sử, yếu tố thực tế cũng như các căn cứ pháp lý của dự án cũng như các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Việc Kiểm toán Nhà nước khu vực XIII ban hành Thông báo số 366/TB-KV XIII và Chi cục Thuế khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo căn cứ vào Thông báo này để tính tiền thuê đất của dự án Vũng Tàu Paradise như vậy là vội vàng, chưa hợp lý, hợp tình, đẩy doanh nghiệp đến con đường phá sản, ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm của hơn 600 cán bộ, công nhân viên của công ty, tạo ra tiền lệ xấu đối với môi trường đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. 

Thực tế, sau khi dự án hết hạn, Công ty chỉ được tạm quản lý khu đất, giữ nguyên hiện trạng và không được xây dựng, sửa chữa, hoàn toàn không khai thác kinh doanh nên không phát sinh doanh thu. Trong khi chờ Chính phủ Việt Nam xử lý các kiến nghị về dự án, nguồn thu duy nhất của Công ty Vũng Tàu Paradise chỉ đến từ khai thác sân golf với với doanh thu hàng năm hết sức khiêm tốn (năm 2020 doanh thu đạt 77 tỷ, năm 2021 doanh thu đạt 49,4 tỷ), chỉ đủ kinh phí vận hành dự án và chi trả tiền lương, bảo hiểm cho cán bộ, công nhân viên. 

Tuy nhiên, Kiểm toán Nhà nước Khu vực XIII và Chi cục Thuế khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo đã không xem xét toàn diện các yếu tố nói trên mà vẫn tính tiền sử dụng đất 1.079.043.503.80 đồng cho dự án là một cách bức ép doanh nghiệp vào đường cùng, cố tình đẩy hàng trăm lao động địa phương ra đường vì thất nghiệp.

Công ty Vũng Tàu Paradise cho biết, dù bị hàng loạt điều vô lý “giáng đòn” xuống, như quyết định thu hồi đất khi dự án đang có hiệu lực, trong suốt ba năm dự án phải giữ nguyên hiện trạng mà không được kinh doanh, diện tích đất hạ tầng, công cộng bị đưa vào đất thương mại dịch vụ để tính tiền thuê đất, các hoạt động kinh doanh tạm dừng vì giãn cách xã hội, rồi công ty bị phong toả tài khoản… nhưng ngành thuế vẫn tính tiền thuê đất lên đến hàng nghìn tỷ đồng là hết sức vô lý. “Nếu Kiểm toán Nhà nước Khu vực XIII và Chi Cục thuế Khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo không rút lại các quyết định và thông báo nói trên, Công ty chúng tôi sẽ tiến hành khởi kiện ra toà án quốc tế để yêu cầu bồi thường thiệt hại lên đến hàng tỷ USD. Chúng tôi có cơ sở pháp lý để thực hiện vụ kiện này!”, đại diện Công ty Vũng Tàu Paradise cho biết.

Theo Giáo dục & Thời đại 

Link gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/chu-dau-tu-du-an-vung-tau-paradise-keu-cuu-tong-kiem-toan-nha-nuoc-n7081.html