Những nhà thầu quá quen mặt trúng các gói thầu giá sát với trị giá gói thầu, thậm chí, có những gói thầu hàng tỷ đồng nhưng giá trúng thầu chỉ tiết kiệm cho ngân sách vài trăm nghìn đồng.
Đầu tư xây dựng cơ bản là lĩnh vực quan trọng không thể thiếu trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và của các địa phương nói riêng. Chính vì vậy, Nhà nước đặc biệt quan tâm, đầu tư cho lĩnh vực này.
Thế nhưng, ở nhiều địa phương hiện nay, vấn đề xây dựng tồn tại những bất cập như: Trúng thầu sát giá, giá trúng thầu “siêu tiết kiệm” so với giá gói thầu (tức là tỷ lệ tiết kiệm vô cùng thấp”, nhiều nhà thầu liên tục trúng các gói thầu trong cùng địa phương… khiến dư luận quan ngại về sự cạnh tranh không bình đẳng trong đấu thầu khi nhà thầu bản địa có quan hệ “gần gũi” với chủ đầu tư.
Trao đổi với PV về tình trạng trên,ông Bùi Đức Thụ, nguyên là Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho rằng: “Những nhà thầu quen mặt, trúng thầu với giá sát hay tỷ lệ tiết kiệm cực thấp là vấn đề gây bức xúc ở các địa phương trong lĩnh vực xây dựng cơ bản. Cần xem xét lại quy trình đấu thầu có được làm đúng, đủ, công khai, minh bạch hay không. Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu đều có những quy định cụ thể, chi tiết về vấn đề này, soi chiếu vào đó sẽ thấy ngay những điểm bất thường, sai phạm nếu quy trình không được thực hiện nghiêm túc.
Cũng cần xem xét việc nhà thầu có đảm bảo được chất lượng công trình, tiến độ công trình hay không. Hồ sơ mời thầu có được công khai, minh bạch, rộng rãi ngay từ đầu?
Phải làm rõ giá đưa ra chào thầu có sát với thực tiễn, chất lượng công trình, phù hợp tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương thời điểm đó hay không, có “xi nhan” làm lợi cho nhà thầu và trục lợi ngân sách Nhà nước không?
Chủ dự án phải xem xét các quy trình thủ tục có minh bạch, đúng pháp luật không? Nếu minh bạch thì chủ đầu tư thậm chí không thể can thiệp vào việc lựa chọn nhà thầu.
Do đó, để minh bạch vấn đề xây dựng cơ bản thì quan trọng nhất là các dự án đều phải được công khai, đấu thầu rộng rãi, lựa chọn nhà thầu đủ năng lực, hoạt động chất lượng, uy tín, chi phí thấp nhất, tiết kiệm cao cho ngân sách, ngăn cản lợi ích nhóm giữa đơn vị tổ chức đấu thầu và nhà thầu.
Ngoài công bố công khai đấu thầu rộng rãi thì cần để các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và cả nhân dân ở địa phương cùng giám sát từ khâu mời thầu đến lúc thi công hoàn thiện và bàn giao dự án đưa vào sử dụng. Nếu làm được như thế, các cơ quan quản lý đầu tư xây dựng cơ bản ở địa phương buộc phải thực hiện đúng quy định của pháp luật, không thể sân sau hay lợi ích nhóm”.
Trung Huy
