Trong những năm 1930, khi nhân viên công ty United Fruit dọn dẹp làm sạch khu rừng nhiệt đới Costa Rica để trồng chuối, họ bắt đầu phát hiện ra những quả cầu đá lớn bị chôn vùi trong đất. Ngay sau đó những khối đá hình cầu bí ẩn này trở thành vật trang trí trên cỏ được đánh giá cao.
Nhiều khối đá hình cầu đã bị mẻ, vỡ trong quá trình dịch chuyển. Bên cạnh đó, những gã thợ săn kho báu tìm vàng đã cố tình phá vỡ chúng khi còn ở dưới đất. Cho đến thời điểm cơ quan chức năng can thiệp, tình hình có giảm đi, nhưng đã có hàng chục hòn đá bị phá hủy.
Trong nhiều thập kỷ tiếp theo đó, đã có tổng cộng 300 viên đá được khai quật, chủ yếu nằm ở xung quanh khu vực đồng bằng sông Diquis. Kích thước của những viên đá rất đa dạng, với đường kính từ từ vài cm tới hơn 2,5 m. Viên lớn nhất có khối lượng hơn 14 tấn.
Nhiều giả thuyết đã được đặt ra: Liệu những quả cầu đá này là phương thức giao tiếp với kẻ thù, người ngoài hành tinh? Hay người xưa đã dùng nó để vẽ lên dải thiên hà với mỗi khối cầu tượng trưng cho một hành tinh? Hoặc là dấu tích từ lục địa Atlantis? Dù mục đích làm ra chúng là gì thì người ta đều tin rằng, chúng là phần còn lại của một nền văn minh đã biến mất trên thế giới.
Những khối đá tròn, đều, chạm khắc khá kỳ lạ, như thể được chế tác bằng... cưa máy vậy, nhưng thực chất lại do bàn tay kỳ công và khéo léo của người xưa.
Vào năm 2014, UNESCO đã xếp các quả cầu vào danh sách Di sản thế giới và gọi chúng là những vật thể kỳ diệu.
Nhà khảo cổ học John Hoopes nói với trang Science Daily: "Những vật thể này có thể xuất hiện vào khoảng năm 600 sau công nguyên, nhưng điều này vẫn chưa chắc chắn. Rất có thể chúng đã tồn tại hàng ngàn năm trước đó mà vẫn không bị hao mòn hay bị hư hại".
Theo khảo sát, những quả cầu đá dường như toàn bộ được làm từ đá hoa cương rắn chắc. Điều khiến cho các nhà khoa học và các nhà khảo cổ học cảm thấy khó hiểu là: Những vùng xung quanh gần nơi có những quả cầu đá lại không có đá hoa cương nguyên liệu. Tại nơi khác cũng không tìm thấy dấu vết gì chứng tỏ có sự gia công chế tác đá.
Sau khi tiến hành điều tra tỉ mỉ, nghiên cứu cẩn thận các quả cầu đá, các nhà khoa học cho biết, độ sai lệch về đường kính của các quả cầu đá là dưới 1%. Độ chuẩn xác đạt gần như hình cầu lý tưởng. Từ độ cong chuẩn xác của hình cầu lớn, có thể thấy rằng, người chế tác ra nó phải có kiến thức hình học khá cao siêu và cũng phải có kỹ thuật gia công đục khắc đá điêu luyện, rồi còn phải có công cụ gia công rất cứng rắn với thiết bị đo đạc thật tinh vi. Nếu không có được những điều kiện ấy thì không thể tưởng tượng được họ có cách nào khác để hoàn thành những kiệt tác như vậy.
Một điều khẳng định chắc chắn là để tạo ra những quả cầu đá khổng lồ như vậy phải là công việc rất nặng nhọc, từ việc khai thác đá đến cắt gọt, đục đẽo. Mỗi một công đoạn đều cần phải di chuyển tảng đá, tuy nhiên những tảng đá đã được đẽo gọt phát hiện cho đến nay đều nặng đến mấy chục tấn. Do đó, công việc này cũng không hề dễ dàng gì.
Nhiều người cho rằng những người tạo ra những khối cầu bằng đá granit này sống trong một xã hội riêng biệt thuộc nền văn hóa của Mỹ Latinh. Một số ý kiến khác lại nói rằng những quả cầu đá này là tượng đài đại diện cho tâm linh hoặc tôn giáo.
Một số nhà khoa học thì liên kết những khối đá này với lục địa bị mất của Atlantis, trong khi những người khác tin rằng những khối đá này có liên quan đến đá Stonehenge ở nước Anh và cả những cái đầu đá khổng lồ trên đảo Phục Sinh, hoặc thậm chí có mối liên hệ với người ngoài hành tinh.
Theo quan điểm một số người, những vị khách đến từ vũ trụ, sau một thời gian ngắn, họ đã làm ra những quả cầu đá này và đặt nó vào các vị trí được sắp xếp theo ý của họ, có thể theo mô hình các tinh cầu trong không gian. Những quả cầu đá khổng lồ này tượng trưng cho các tinh cầu trong Vũ Trụ. Vị trí và khoảng cách giữa các quả cầu đá cũng là vị trí tương đối của các tinh cầu trong Vũ Trụ.
Theo suy đoán, có thể những vị khách Vũ Trụ có ý đồ muốn dùng “mô hình tinh cầu” được tạo thành bằng những quả cầu đá để truyền đạt một thông điệp nào đó với người trên Trái Đất. Nhưng cho đến ngày nay vẫn chưa có ai có thể lý giải được hàm ý thực sự của “mô hình tinh cầu” đó.
Hiện những khối đá hình cầu kỳ lạ vẫn được dùng trang trí trước sân của tòa nhà chính phủ, trong bảo tàng, công viên hay trước những ngôi nhà dân ở Costa Rica và là điểm hấp dẫn với du khách thế giới.
Mộc Miên (T/h)
