Gián đất dù không thuộc danh mục được nuôi ở Việt Nam nhưng nhiều năm qua, loại côn trùng gây hại này đã “chui” vào Việt Nam qua con đường nhập lậu. Đến nay, Bộ NN&PTNT mới được biết thông qua một công văn xin phép của Sở NN&PTNT Bắc Ninh.
Kinh hoàng vì gián đất sinh sôi
Ngày 8/1/2014, Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Ninh có công văn xin ý kiến Bộ NN&PTNT về việc xử lý các mô hình nuôi gián đất trên địa bàn tỉnh này. Đến lúc này, các ngành cũng như Bộ NN&PTNT mới “tá hỏa”, gián đất dù thuộc loại côn trùng cấm nuôi tại Việt Nam nhưng đã có mặt ở Việt Nam từ lâu.
 |
| Gián đất được rao bán tràn lan |
Theo đó, Sở NN&PTNT Bắc Ninh cho biết, trên địa bàn tỉnh này hiện có 3 “mô hình” nuôi gián đất ở các xã Xuân Lai (huyện Gia Bình), Quảng Phú, thị trấn Thứa (huyện Lương Tài).
Đại diện UBND xã Xuân Lai cho biết, vào cuối năm 2013, khi được người dân báo ở địa phương có một hộ dân nuôi gián đất, xã đã cử đoàn xuống kiểm tra. Tại cuộc kiểm tra ngày 31/12/2013, cán bộ xã phát hiện tại hộ ông Nguyễn Xuân Đ. ở thôn Phú Thọ - chủ Công ty cổ phần Sản xuất và kinh doanh ĐT có treo biển ngoài cổng: “Chuyên bán buôn gián đất”. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này đang cho ấp nở tới hơn 150kg trứng gián.
Theo ông Nguyễn Xuân Đ., nuôi gián đất tương đối đơn giản, chi phí nuôi rất thấp, để nuôi 1kg gián đất chỉ tốn khoảng 12.000 đến 15.000 đồng tiền thức ăn mà giá bán gián đất trên thị trường rơi vào khoảng từ 120.000 đến 160.000 đồng/kg. Gián đất là loài côn trùng dễ nuôi nhất, vì không cần ấp trứng như dế hoặc sâu mà chúng tự sinh ra con, con tự ăn tự phát triển. Tốc độ sinh trưởng của gián đất lại rất cao, một con mẹ có thể sinh được khoảng 400 con gián đất con. Sau 30 ngày chúng có thể đạt trọng lượng từ 800 đến 100 con/kg.
Theo một người chăn nuôi, cứ 1kg trứng gián có 2.000 kén trứng. Mỗi kén sẽ nở ra được 8 con, như vậy, mỗi kg trứng gián có khả năng sinh sôi tới 16.000 con gián đất. Và từ mỗi kg trứng gián đó có thể thu được tới 40-50kg gián khô.
 |
| Gián đất đã và đang được nuôi “chui” tại Việt Nam |
Tiềm ẩn nhiều nguy cơ
Ngay sau khi phát hiện 3 cơ sở nuôi gián đất trên địa bàn, Sở NN&PTNT Bắc Ninh không biết xử lý ra sao nên có công văn xin ý kiến Bộ NN&PTNT. Tại công văn trả lời ngày 7/3 của Bộ NN&PTNT do Thứ trưởng Vũ Văn Tám ký khẳng định: “Việc người dân tự ý nhập khẩu và gây nuôi gián đất là việc làm bị nghiêm cấm”. Cũng theo Bộ này, gián đất là loài côn trùng trung gian truyền nhiều loại bệnh nguy hiểm như tiêu chảy, dịch tả. Hơn nữa, các hóa chất diệt côn trùng theo danh mục của Bộ Y tế cũng có đến 4/10 chế phẩm dùng để diệt gián.
Bộ NN&PTNT cũng đã có công văn đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo xử lý nghiêm việc tự ý nhập khẩu và gây nuôi gián đất trên địa bàn, đồng thời kiểm điểm rút kinh nghiệm về trách nhiệm quản lý của các cá nhân có liên quan. Tuy nhiên, đến ngày 17/3, phía Sở NN&PTNT Bắc Ninh vẫn chưa có động thái gì để xử lý số gián nói trên cũng như kiểm điểm trách nhiệm quản lý các cá nhân liên quan. Sở này cho biết, Sở chưa nhận được ý kiến của Bộ NN&PTNT.
Trong khi 3 “ổ gián” lớn ở Bắc Ninh vừa bị phát hiện khiến ngành nông nghiệp “giật mình” vì không biết loại côn trùng gây hại này đã “chui” về nước tự bao giờ thì trên các trang mạng, gián đất được rao bán tràn lan.
Liên hệ theo số điện thoại trên website: thegioicontrung.info (trụ sở công ty tại Đồng Nai) theo số điện thoại 0917193393, một người phụ nữ tên Lan cho biết: “Giá bán là 1.000 đồng/con giống, nếu mua với số tiền 2 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ cả tiền gửi từ trong miền Nam ra... Tôi cũng vừa bán cho một trang trại ở Hải Phòng”. Cũng theo người bán tên Lan này, gián đất đẻ nhanh nên thời gian đầu chỉ cần mua 2 triệu đồng tiền giống nuôi cho đẻ tiếp là đủ. Trên website này cũng bày đủ các công dụng chữa bệnh thần kỳ của gián đất cũng như cách chăm sóc, nuôi…
Theo TS Vũ Đức Chính, Trưởng khoa Côn trùng (Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Trung ương), gián đất là loại côn trùng chân đốt, có vỏ cứng nên tiêu diệt rất khó. Một số tài liệu Trung Quốc có nói gián đất có tác dụng trong Đông y để chữa bệnh. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu nào về vấn đề này. “Cũng giống như ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, khi nhập vào không lường hết được tác hại sau này. Vì vậy, cơ quan kiểm dịch của Việt Nam cần phải kiểm soát chặt chẽ đối với loại gián đất”.
Còn PGS-TS Khuất Đăng Long, Phòng Sinh thái Côn trùng, Viện Sinh thái - Tài nguyên sinh vật chia sẻ: “Gián là loại côn trùng thường có mầm bệnh không thể kiểm soát. Người dân có thể chạy theo lợi nhuận trước mắt, cái lợi chưa thấy đâu, nhưng cái hại luôn tiềm ẩn nguy cơ rình rập”.
Linh Chi(theo ANTĐ)
