Tục mua vàng và cúng thần tài cầu may mắn, làm ăn phát đạt vào ngày vía Thần Tài 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm được nhiều người thực hiện những năm gần đây. Theo khảo sát trên thị trường tại thành phố Thanh Hóa thì các cửa hàng vàng lớn nhỏ trên địa bàn đều tấp nập khách vào mua hàng. Đặc biệt ngày thần tài năm nay trùng vào ngày lễ valentine nên vàng và các loại trang sức khác đa dạng hơn để khách hàng mua biếu, làm quà tặng.
| Một số mẫu vàng và đá quý |
Thần tài là một vị thần được nhiều gia đình, đặc biệt là gia đình kinh doanh, buôn bán thờ phụng. Ông chính là vị thần giúp bảo vệ của cải, đem lộc may mắn đến cho gia chủ. Có ít nhất 2 câu chuyện được dân gian lưu truyền lại về nguồn gốc ngày vía Thần Tài.
Chuyện kể rằng, Thần Tài là vị thần sống trên trời, trong 1 lần đi chơi uống rượu, say quá nên Thần rơi xuống trần gian, đầu va vào đá nên không nhớ mình là ai. Trong quá trình lưu lạc dưới nhân gian, quần áo Thần Tài mặc trên người bị người dân đem đi bán. May thay, khi Thần Tài đi lang thang ăn xin thì được một cửa hàng mời Thần Tài ăn, từ đó cửa hàng này đông nghịt khách hàng. Được một thời gian, người bán hàng thấy Thần Tài không làm gì mà suốt ngày được ăn uống ngon, lại toàn dùng tay ăn bốc, người thì bốc mùi. Nghĩ Thần Tài sẽ làm khách sợ không dám đến ăn và hao phí đồ ăn nên người bán hàng mới đuổi Thần Tài đi. Quán đối diện thấy vậy liền mời Thần Tài vào ăn, kỳ lạ thay mọi người lại kéo hết sang quán này ăn. Người dân khu vực đó thấy Thần Tài không có quần áo mặc nên dẫn đi mua. May mắn thay, Thần Tài tìm lại được đúng quần áo của mình. Sau khi mặc quần áo, đội mũ nón, Thần Tài nhớ lại mọi chuyện và bay về trời. Hôm đó là ngày mùng 10 tháng Giêng. Bởi thế, mọi người coi Thần Tài như là báu vật và lập bàn thờ, tôn thờ từ đó.
Một điển tích khác cũng được truyền tụng nhau. Truyền thuyết kể rằng, có người lái buôn tên là Âu Minh, đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần ban cho một người hầu tên Như Nguyệt. Sau khi đem Như Nguyệt về nhà được vài năm thì Âu Minh ăn nên làm ra, trở nên giàu có. Một hôm, vào ngày mùng một Tết, không biết vì lý do gì Âu Minh đánh Như Nguyệt, cô sợ quá chui vào đống rác ở góc nhà. Vợ Âu Minh không để ý nên vô tình quét nhà hót luôn cả đống rác có Như Nguyệt bên trong đổ đi. Từ đó về sau, nhà Âu Minh lại nghèo. Người ta đồn rằng, Như Nguyệt chính là thần tài và lập bàn thờ để thờ.
| Một số hiệu vàng lớn trên địa bàn thành phố Thanh Hóa treo biển đón ngày Thần Tài |
Bước chân vào của hàng vàng bạc Kim Liên tại thành phố Thanh Hóa. Được hỏi về việc mua vàng ngày thần tài để lấy may, chị Lê Thị Lộc, khu 2, thị trấn Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa cho biết : “Năm nào vào ngày thần tài tôi cũng đi mua vàng, k biết có may mắn thật hay không nhưng theo quan niệm dân gian nên tôi vẫn đi mua để giải tỏa tâm lý của bản thân. Tôi thường mua 1 chút để dành và cũng là lấy may ngày thần tài.”
| Khách hàng vào mua vàng lấy vía ngày Thần Tài tại các của hàng. |
| Vợ chồng anh Tiến chị Tuyết háo hức chọn vàng nhân ngày thần tài. |
Nhìn gương mặt vui vẻ, háo hức của cặp vợ chồng trẻ đang chọn trang sức mới cảm nhận hết được niềm vui của họ. Anh Ngô Duy Tiến trú tại phường Nam Ngạn, thành phố Thanh Hóa chia sẻ : “Hôm nay tôi đi mua quà Valentine cho vợ cũng là ngày thần tài. Mới vài năm gần đây thì năm nào tôi cũng đi mua. Tôi muốn mang lại niềm vui và may mắn cho vợ mình”
Đứng cạnh anh Duy là chị Cao anh tuyết, vợ anh Duy, háo hức chia sẻ : “ Tôi rất bất ngờ và cảm động, cảm thấy rất vui khi được chồng quan tâm tặng quà vào ngày lễ valentine, năm nay lại trùng hợp vào ngày lễ thần tài. Mua vàng vào ngày thần tài này tôi cảm thấy may mắn hơn nên vài năm gần đây năm nào tôi cũng mua vào dịp này.”
| Ông Trần Xuân Sinh, Giám đốc công ty vàng bạc Kim Liên, Thanh Hóa |
Được hỏi về công tác chuẩn bị cho khách hàng ngày thần tài tăng đột biến so với các ngày thường. Ông Trần Xuân Sinh, giám đốc công ty vàng bạc Kim Liên, Thanh Hóa cho biết : “Ngày thần tài hằng năm bao giờ cũng vậy lượng khách rất đông. Về đơn vị cửa hàng hàng thì quán triệt k được tăng giá, tuyệt đối phục vụ chu đáo dù họ mua năm phân hay 1 chỉ. Luôn giữ thái độ vui vẻ, nhiệt tình. Mẫu thần tài nổi bật hàng năm thường theo con giáp năm đó. Năn nay mẫu con Heo là nổi bật.”
| Một số sản phẩm vàng tại các cửa hàng. |
Giá vàng trên thị trường hầu như vẫn giữ mức ổn định vì vậy không gây khó khăn về giá cả cho khách hàng.
Cách cúng thần tài cũng không kém phần quan trong mà không ít người chưa chú ý. Bàn thờ Thần Tài đặt dưới đất, nơi trang nghiêm hướng ra cửa chính. Bàn thờ là một chiếc khảm nhỏ sơn son thếp vàng, bên trong khảm là bài vị Thần Tài. Trước bài vị là bát hương kê trên một khay vàng giấy, hai bên bát hương là hai cây đèn nhỏ, một khay nước gồm 3 cốc nước và 2 chén rượu. Trước khi cúng Thần Tài, nên lau dọn bàn thờ Thần Tài cẩn thận. Cần tẩy trần bằng nước lá bưởi hay dùng một cái thau sạch sẽ chỉ chuyên dùng tắm rửa, tẩy uế... đổ nước sạch và pha một tí rượu trắng để tắm rửa cho cả Thần Tài và Ông Địa.
Trong ngày thần tài nên cúng mặn. Đồ cúng thường là các món ăn ngon như lợn quay, gà, hoa quả, nước uống hàng ngày… Dân gian truyền miệng Thần Tài rất thích món cua biển, lợn quay và chuối chín vàng. Riêng hoa cúng Thần Tài, không nên dùng hoa giả, cần mua hoa tươi, có nụ, có hương thơm càng tốt. Quả cũng không nên dùng quả nhựa mà nên cúng Thần Tài bằng quả tươi, ngon. Người ta thường dùng táo, lê, chuối, cam, quýt để cúng. Bàn thờ Thần tài không được đặt sát nhà tắm, nếu không sẽ làm mất không khí tôn nghiêm. Nên đặt bàn thờ ở gần cửa nhưng tránh lối đi lại để đỡ ồn ào. Không đặt bàn thờ Thần tài nhìn ra hướng Ngũ Quỷ: Đông Bắc, hướng Tây Nam.
Trong đời sống tâm linh người Việt quan niệm rằng, xuất tiền mua vàng trong ngày vía Thần Tài mùng 10 tháng Giêng sẽ được may mắn, công việc hanh thông, đắc tài đắc lộc, tiền bạc rủng rỉnh cả năm.
