Đố? vớ? Ngườ? Khơ Mú, m?ếng thịt có mù? thố? luôn là một hương vị đặc b?ệt, càng thố? càng ngon, và những a? ăn quen sẽ ngh?ện.
Từ trung tâm thị trấn Hát Lót (huyện Ma? Sơn, Sơn La) vào đến xã Ph?êng Cằm phả? mất non nửa ngày đường, vượt gần trăm cây số đường rừng h?ểm trở, lầy lộ? bùn đất.
Vì h?ểu được những g?an nguy, nhọc nhằn của ngườ? m?ền xuô? để lên được “đặc khu” ở độ cao trên 1.000m, nên ngườ? Thá?, ngườ? Mông và ngườ? Khơ Mú ở m?ền b?ên v?ễn này rất quý khách.
Anh Trần Quý, ngườ? K?nh, một g?áo v?ên ở thành phố Sơn La cắm bản đã được gần 5 năm, kh? nghe tô? hỏ? về món thịt thố?, anh cườ? lớn: “Ngon và có hương vị đặc b?ệt lắm, tớ sẽ dẫn cậu đ? xem cho b?ết”.
Từ trung tâm xã, vượt qua mấy con dốc dà? nữa, chúng tô? mớ? đến được bản Thẳm Hưn. Bản có 20 nóc nhà, toàn bộ đều là ngườ? dân tộc Khơ Mú. Cuộc sống nơ? đây có cảm g?ác yên bình như chưa hề có sự tác động của t?n-tuc/the-g?o?/">thế g?ớ? văn mình bên ngoà?.
Anh Quý dẫn chúng tô? vào một ngô? nhà sàn đơn sơ ở cuố? bản. Căn nhà trống hoác, không có đồ vật gì đáng g?á ngoà? một ch?ếc t?v? cũ kỹ.
Bên bếp lửa cháy rừng rực tỏa hơ? ấm ở g?ữa nhà, ha? ngườ? phụ nữ đang ngồ? sưở? ấm. Thấy khách lạ, họ mỉm cườ? một cách thân th?ện. Quý cho b?ết đó là chị Quàng Thị Khăm, chủ nhà, và mẹ là bà Cút Thị Ơn. Những ngườ? đàn ông trong g?a đình đã lên nương rẫy, đến tố? muộn mớ? về.
Phía trên bếp, tô? thấy treo lủng lẳng mấy m?ếng thịt đã ngả màu thâm tím, lẫn cả bèo nhèo và nộ? tạng. Tưởng đó là món thịt treo gác bếp như k?ểu truyền thống của ngườ? Thá?, ngườ? Mông, nhưng kh? tô? lạ? gần quan sát, thì mù? thum thủm xộc thẳng vào mũ?.
Chị Khăm mỉm cườ?: “Ngử? thố? chứ ăn thì tuyệt ngon. Đó là nguyên l?ệu để nấu món Kính Coong”.
H?ểu theo t?ếng Khơ Mú, thì Coong có nghĩa là tổng hợp của hầu hết các loạ? rau củ quả, ớt, hành tỏ?, cà rừng, mắc khén... nấu vớ? thịt thố?. Kính có nghĩa là một loạ? canh thập cẩm.
Nôm na, Kính Coong theo cách h?ểu của ngôn ngữ phổ thông có nghĩa là canh thịt thố?.
Chị Khăm ch?a sẻ, đấy là món ăn truyền thống từ lâu đờ? của dân tộc mình, cũng là món không thể th?ếu của ngườ? Khơ Mú trong những dịp cướ? x?n, lễ tết. Đố? vớ? họ, m?ếng thịt có mù? thố? luôn là một hương vị đặc b?ệt, càng thố? càng ngon, và những a? ăn quen sẽ ngh?ện.
Để có thể tạo ra mù? thố?, họ treo thịt lên gác bếp hàng tuần, rồ? hàng ngày vẩy nước để tạo độ ẩm, thu hút ruồ? nhặng bay đến đậu vào làm tổ, mang theo cả v? s?nh vật. Họ chỉ treo những phần thịt dễ bị thố? nhất như nộ? tạng, thịt bụng...
Đố? vớ? ngườ? Khơ Mú, m?ếng thịt thố? luôn có hương vị đặc b?ệt
Thịt không được tẩm ướp muố?, g?a vị, và phả? treo trong thờ? g?an ít nhất là 10 ngày để xuất h?ện mù? thố? đặc trưng. Thịt càng thố?, càng có nh?ều dò? thì món ăn càng ngon.
Để nấu được món Kính Coong, ngườ? ta phả? đổ nước hầm nát nhừ, rồ? cho các loạ? rau củ quả, thêm một ít bột gạo cho sóng sánh.
Tô? đặt câu hỏ? đã có trường hợp nào đau bụng hay ngộ độc thức ăn chưa? Chị Khăm mỉm cườ? cho b?ết, do được ăn món này từ nhỏ nên chị đã quá quen thuộc vớ? nó, và cũng chưa hề có a? trong bản xảy ra bất cứ sự cố gì.
| M?ếng thịt luôn được vẩy nước để có độ ẩm, thu hút ruồ? nhặng bay đến làm tổ |
Xưa k?a, sản vật rừng còn nh?ều, thì Kính Coong là món ăn phổ b?ến. Những ngườ? Khơ Mú thường xuyên đ? rừng săn bắn. Mỗ? loạ? thịt có độ thố? nhanh chậm khác nhau, vị thố? khác nhau. Họ thường lấy thịt lợn, trâu bò, na?, hoẵng.... để treo lên gác bếp. Thịt chuột được ưa chuộng nhất bở? nó dễ gây mù? thố? nhất.
Có những trường hợp lên rừng, gặp 1 con vật đã chết lâu, ngườ? Khơ Mú vẫn lấy thịt về dùng.
G?ờ rừng đã cạn k?ệt, thú hoang ít, nên chỉ những g?a đình trong bản có đ?ều k?ện mớ? g?ết lợn g?ết gà, ủ thố? để làm món Kính Coong.
Những m?ếng thịt được treo trên bếp lửa nhà chị Khăm đã được 1 tuần và có mù?. Chị bảo sẽ đ? há? rau củ và bữa tố? sẽ nấu Kính Coong mờ? chúng tô? ăn.
Anh Quý cườ? lớn: “Chủ nhà co? chúng ta là khách quý rồ? đó nhé. Trong một bữa t?ệc t?ếp đã? khách quý mà th?ếu món này thì co? như chủ nhà có lỗ?. Còn nếu khách vì bất kỳ lý do gì mà từ chố? không ăn thì cũng co? như đã phụ lòng g?a chủ rồ? đó”.
| Kính Coong là món ăn được nấu từ hỗn hợp thịt thố? và rất nh?ều loạ? rau của quả |
Tuy nh?ên, vì công v?ệc, phả? về thành phố Sơn La trước kh? trờ? tố?, mà cung đường Ph?êng Cằm quả là khủng kh?ếp, nên chúng tô? đành phả? khước từ lờ? mờ? của g?a chủ.
Ra đến thành phố, trò chuyện vớ? một anh bạn cũ chuyên đ? công tác tớ? những vùng sâu xa sát b?ên g?ớ?, anh cho b?ết đã từng được thưởng thức món này.
“Mù? vị đặc trưng khó tả lắm, những ngườ? đã ăn quen thì thấy rất ngon và nhớ mã?, nhưng vớ? khách lạ thì đây lạ? là món ăn k?nh hã? để đờ?”, anh bạn ch?a sẻ.
Anh nhớ mã? không quên cá? lần đ? công tác ở Ph?êng Cằm cách đây mấy năm, được thết đã? món Kính Coong. Đang ăn ngon lành thì chợt anh nhìn thấy mấy con dò? trắng nhởn, nổ? lềnh phềnh g?ữa bát canh. Anh sợ hã? đến mức suýt nôn thốc nôn tháo. Đến mấy bữa sau, anh vẫn còn chưa cầm nổ? bát cơm.
Theo VTC
