Càn Long là vị Hoàng đế sống thọ nhất trong lịch sử Trung Quốc. Theo ghi chép, Hoàng đế Càn Long có tổng cộng 41 vị hậu phi được sách phong.
Đôn phi Uông thị là một phi tần rất được sủng ái vào thời kì vãn niên của Thanh Cao Tông Càn Long Hoàng đế. Bà là mẹ của Cố Luân Hòa Hiếu Công chúa, vị công chúa được Càn Long Đế sủng ái bậc nhất.
Theo sử kí ghi lại, Đôn phi khi ấy là chủ vị Dực Khôn cung, khi Hòa Thạc Hòa Khác Công chúa mất, con gái duy nhất của công chúa là Đại cách cách được đưa vào Dực Khôn cung giao cho Đôn phi nuôi dưỡng.
Năm Càn Long thứ 40 (1775), Đôn phi Uông thị đã hạ sinh Thập công chúa, tức Cố Luân Hòa Hiếu Công chúa. Càn Long Đế rất yêu thương công chúa.
Có thể nói rằng, đối với các phi tần, việc được mang thai và sinh con là một sự may mắn và hạnh phúc mà ai trong hậu cung cũng khao khát. Đối với hoàng đế cũng không ngoại lệ, bởi theo quan niệm xã hội xưa thì càng đông con sẽ càng nhiều phúc. Vì vậy, nếu vị phi tần nào mang thai và sinh con thì đều được hưởng những quan tâm đặc biệt của hoàng đế.
Sau đó, vua Càn Long đã quyết định ban thưởng cho Đôn Phi 2 quả dưa chuột. Đôn phi đã hết sức vui mừng nhận thưởng, tất cả mọi người xung quanh đều ngưỡng mộ. Phần thưởng này đã khiến cho cả các phi tần khác trong cung đều hết sức ghen tị.
Thời đó dưa chuột là một trong những loại hoa quả quý hiếm trong hoàng cung. Loại dưa này không thể sống được ở phương Bắc. Thời đó, việc trồng các loại rau, hoa quả không được hiện đại như bây giờ. Việc gieo trồng và chăm sóc đều phụ thuộc vào đặc trưng khí hậu. Đặc biệt là mùa đông, việc hoàng đế muốn được ăn một miếng rau xanh còn khó, huống chí là dưa chuột.
Dưa chuột lúc đó là loại quả độc nhất vô nhị của phương Nam. Vua Càn Long cũng rất thích ăn những bữa yến tiệc của Mãn Hán lại không có món này. Vì vậy, ông đã thử mang hạt về trồng, nhưng cứ trồng lại bị chết.
Cuối cùng ông ra lệnh cho người trồng các loại rau củ trái vụ bên cạnh suối nước nóng, vì phát hiện suối nước nóng có thể duy trì nhiệt độ và giúp cho cây có thể sống. Dưa chuột vua Càn Long sai người trồng có ra quả nhưng rất ít, cả cây chỉ được mấy quả. Vì vậy có thể nói lứa dưa này thực sự rất quý giá. Càn Long dùng nó làm phần thưởng cho Đôn Phi đã cho thấy được sự quan tâm và hết lòng sủng ái của ông.
Tuy nhiên theo lịch sử ghi chép lại, hai mẹ con Đôn phi đều được Hoàng đế sủng ái khiến nàng trở nên cao ngạo, không biết trời cao đất dày. Cuối cùng dẫn đến bi kịch. Năm Càn Long thứ 43, Đôn phi Uông thị lỡ tay đánh chết một quan nữ tử. Dù người này đảm nhận công việc phục dịch nhưng cũng xuất thân Thượng tam kỳ Bao y, địa vị không hề thấp kém.
Sau khi vua Càn Long biết chuyện, ông vô cùng tức giận, muốn xử lý Đôn phi Uông thị thật nghiêm khắc nhưng vì Thập công chúa nên chỉ giáng Uông thị thành Đôn tần. Uông thị cũng bị buộc phải bồi thường cho gia đình người chết.
Một thời gian sau, Uông thị đã phục hồi phong hào Đôn phi nhưng đã bị Hoàng đế lạnh nhạt. Những năm về sau, hoàng đế dần cắt giảm ban thưởng trong thọ thần của Đôn phi. Năm Càn Long thứ 60, Hoàng đế thoái vị. Năm Gia Khánh nguyên niên, Đôn Phi chậm trễ thỉnh an Thái thượng hoàng bị trách cứ công khai, hủy bỏ ban thưởng bạc hằng năm.
Năm Gia Khánh thứ 11, Đôn phi Uông thị qua đời, hưởng thọ 60 tuổi.
Mộc Miên (T/h)
