Lý giải nguyên nhân vì sao pin xe điện khi cháy không thể dập tắt bằng bình chữa cháy mini?
Tờ Phụ nữ Thủ đô dẫn lời Thượng tá Trần Văn Đồng, giảng viên Trường đại học Phòng cháy Chữa cháy cho biết, các nguyên nhân khiến xe điện bị cháy bao gồm: Quá trình dùng quá tải dẫn đến tăng nhiệt; tăng nhiệt trong quá trình sạc; không bảo trì, bảo dưỡng, hết tuổi thọ, gây ra chập cháy các bản mạch.
Đó là vì xe điện thường sử dụng loại pin lithium-ion có khả năng cháy nổ cao. Pin này có cấu tạo gồm các tế bào, mỗi tế bào chứa rất nhiều điện cực lithium và carbon. Các điện cực này tiếp xúc với nhau sẽ phản ứng và tạo ra nhiệt. Khi nhiệt độ tăng cao, pin có thể bắt lửa hoặc phát nổ.
Vậy vì sao pin xe điện khi cháy không thể dập tắt bằng bình cứu hỏa mini? Nguyên lý hoạt động của các bình chữa cháy thông thường là cách ly chất cháy với ôxy để ngăn phản ứng cháy. Tuy nhiên, đám cháy pin xe điện lại xuất hiện do các phản ứng hóa học bên trong pin, không cần cung cấp thêm oxy từ bên ngoài để duy trì. Thậm chí, nếu người dân dùng nước để chữa cháy, nước gặp nhiệt độ cao có thể giải phóng hydro và gây nổ.
Hiện nay, chỉ có một vài sản phẩm của nước ngoài như bình chữa cháy gốc nước dùng công nghệ bọc phân tử mới có thể làm giảm thật nhanh nhiệt độ để dập tắt đám cháy do pin xe điện. Tuy nhiên, loại bình này chưa phổ biến, giá cao hơn nhiều lần so với các loại bình chữa cháy mini thông thường.
Cách duy nhất để khống chế một chiếc xe điện bị cháy là kiểm soát nguồn cháy, cách ly chiếc xe để ngăn lửa lây lan vì nó có thể cháy lại nhiều lần, ngay cả sau khi lửa đã tắt một thời gian. Khi phản ứng hóa học trong pin kết thúc thì mới thực sự hết cháy.
Theo Dân Trí, trên thế giới đã có một số trường hợp sau khi lửa tắt, xe điện được đưa về bãi tập kết phế thải nhưng 3 tuần sau bỗng cháy trở lại. Đó là do hiện tượng thoát nhiệt của pin lithium-ion, không cần tiếp xúc trực tiếp với tia lửa cũng có thể cháy nổ.
Vì lý do này mà mới đây, trong vụ cháy tàu biển chở khoảng 500 chiếc ô tô điện, các chuyên gia cứu hộ ở Hà Lan đã phải ngâm một chiếc Mercedes-Benz EQE bị cháy sém trước đó vào bồn nước lớn để kiểm soát nhiệt, ngăn chặn nguy cơ xe cháy trở lại.
Làm gì khi xe điện bị cháy?
Trong phóng sự "Pin xe điện: Lỗ hổng trong quản lý an toàn cháy nổ VTV24" gần đây, thí nghiệm thực tế dập lửa pin xe điện cháy đã cho thấy, không bình chữa cháy thông thường nào có thể dập được.
Trong thí nghiệm, khi pin xe điện cháy, lửa sẽ bùng phát phá vỡ lớp vỏ nhựa của xe điện. Khi Nhiệt độ tăng mạnh, pin phát nổ. Người ta dùng bình bột để dập lửa, nhưng dù có phun cạn cả một bình loại 4kg, ngọn lửa vẫn bùng lên.
Sau khi chuyển sang dùng bình khí C02 để dập lửa và cũng phun liên tục cạn bình, ngọn lửa vẫn tiếp tục bùng lên.
Các chuyên gia PCCC khuyên:
- Khi thấy xe điện bị cháy, người dân không nên cố sử dụng nước, bình cứu hỏa mini hay chăn thông thường để tập tắt ngọn lửa. Bởi những cách này chỉ khiến pin phát nổ, bắt lửa lớn hơn.
- Do không có cách dập tắt nguồn cháy là các hóa chất bên trong ắc quy điện, có thể dùng chăn chống lửa (loại chuyên dụng) để trùm lên xe nhằm chặn lửa lan ra các vật liệu khác.
- Nếu không có chăn chống lửa, hãy gọi cho cứu hỏa và nhanh chóng thông báo để người dân chạy thoát, tránh bị bỏng và ngạt khí độc, theo Phụ nữ số.
Hướng dẫn sạc xe đạp, máy điện đúng cách để tránh rủi ro cháy nổ
Xe đạp, máy điện có ưu điểm nổi trội là tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng đơn giản, tiện lợi. Vì vậy loại phương tiện này hiện nay được nhiều khách hàng đón nhận. Tuy nhiên sử dụng, sạc điện như thế nào để an toàn nâng cao tuổi thọ là vấn đề được rất nhiều nhiều quan tâm.
Trước tiên người sử dụng cần lưu ý: Đối với xe mới mua về phải sạc ít nhất 12 tiếng để làm già ắc quy.
Muốn cho tuổi thọ của pin được kéo dài thì trong 3 lần sạc đầu tiên, nên sạc từ đủ 12-14 tiếng. Những lần sạc sau đó, không nên sạc pin quá 12 tiếng liên tục. Chỉ sạc đủ thời gian theo thông số của từng loại xe và khi sạc chuyển sang đèn xanh thì bạn có thể rút sạc ra.
Có 2 cách sạc xe đạp, máy điện
Cách sạc điện trực tiếp: Bạn chỉ cần cắm dây sạc vào nguồn điện trong nhà. Khi cắm điện, nếu nguồn điện đã vào thì đèn trên bộ phận sạc sẽ báo màu đỏ. Khi điện được sạc đầy thì đèn sẽ chuyển sang màu xanh. Cách sạc này khá dễ dàng nên hiện được nhiều người thực hiện nhất
Lấy ắc quy ra sạc: Đầu tiên, bạn cần phải lấy bình sạc ra khỏi xe và nạp điện vào bình. Cách sạc này có phần phức tạp hơn nhưng lại an toàn, tiện lợi đối với những dòng xe đạp, máy điện dễ tháo dỡ phụ tùng.
Lưu ý khi dùng cách lấy ắc quy ra sạc nên để bình acquy ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi ẩm thấp. Trong quá trình sạc không nên để bình dốc ngược lên, vì điều này sẽ khiến cho ắc quy nhanh bị hỏng.
Sạc chuẩn, đúng là cách đơn giản nhất giúp nâng cao tuổi thọ của xe đồng thời thời đảm bảo sự an toàn trong quá trình vận hành.
Khi nào nên sạc pin?
Khi bạn nhìn thấy xe chỉ còn khoảng từ 1 đến 2 vạch điện (tức còn khoảng từ 20% đến dưới 20%), thì hãy cắm sạc, tránh để pin bị cạn kiệt năng lượng rồi mới sạc. Bạn không nên sạc quá nhiều lần trong ngày sẽ gây ảnh hưởng đến độ bền của pin và ắc quy.
Có thể theo dõi mức pin thông qua màn hình thông báo chỉ số pin của xe điện. Tùy vào từng loại xe mà phần theo dõi pin cũng sẽ khác nhau, thường màn hình xe sẽ hiện đèn báo pin đang ở mức năng lượng thấp.
Mỗi một loại xe đạp, máy điện khác nhau sẽ sử dụng loại bình ắc quy và pin khác nhau. Do đó thời gian sạc phụ thuộc vào loại xe đạp, máy điện đó.
Thời gian sạc cho xe đạp, máy điện sử dụng bình ắc quy có thông số 36V12A là từ 4 – 6 tiếng, 48V12A là từ 6 – 8 tiếng, 48V20A là từ 8-10 tiếng, 60V20A là từ 8 -10 tiếng..
Thông thường, khi ắc quy đã được nạp đầy điện thì hệ thống sạc sẽ tự động ngắt nguồn. Tuy nhiên, để đảm bảo tuổi thọ ắc quy của xe, các nhà sản xuất khuyên người dùng nên rút sạc khi ắc quy đã đầy, không nên sạc cố khi pin đã 100%.
Khi bán hàng, các hãng sản xuất thường gửi kèm khách hàng bản hướng dẫn sử dụng. Do vậy, chỉ cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng là bạn có thể nắm được dòng xe của mình cần sạc trong thời gian bao lâu.
Có nên cắm sạc qua đêm không?
Nếu xe đạp, xe máy điện của bạn được trang bị tính năng tự tắt nguồn điện khi đầy thì việc sạc qua đêm là bình thường bởi bạn không cần lo lắng pin sẽ bị quá tải khi trong trường hợp không rút sạc khi đầy.
Tuy nhiên, nếu xe đạp, xe máy điện của bạn không được trang bị tính năng này, việc sạc qua đêm là không nên. Vì nếu không có hệ thống tự ngắt nguồn điện khi được sạc đầy, pin sẽ bị quá tải do một lượng điện lớn được nạp suốt đêm. Dễ gây tình trạng chai pin, phồng pin, dễ bị hỏng hoặc thậm chí là gây cháy nổ.
Những lưu ý khi sạc xe đạp, xe máy điện cần ghi nhớ
- Đợi cho xe đạp, xe máy điện nguội rồi mới sạc, không nên sạc ngay sau khi vừa đi xe về, vì khi đó bình ắc quy và pin vẫn còn đang nóng, nếu cắm điện ngay rất dễ dẫn đến tình trạng chai, phồng và nhanh hỏng. Tốt nhất là để nguội khoảng 1 tiếng rồi mới cắm sạc.
- Trong quá trình sạc điện nên tắt động cơ của xe. Khi pin báo đầy 100% thì bạn mới rút sạc ra, sau đó khởi động lại động cơ. Điều này giúp đảm bảo an toàn cho bạn và những người xung quanh
- Trong quá trình sạc có thể sẽ xảy ra nhiều sự cố không mong muốn. Do vậy bạn cần lựa chọn nơi khô ráo, thoáng mát, đặc biệt là tránh xa tầm tay của trẻ em để tránh con trẻ hiếu kì nghịch không may sẽ có những sự việc đáng tiếc xảy ra.
- Đặc biệt cần lưu ý sử dụng sạc pin chính hãng, mỗi một dòng xe khác nhau sẽ tương ứng với một bộ sạc khác nhau, không nên mua những sạc trôi nổi trên thị trường. Khi sử dụng những bộ sạc không chính hãng sẽ tạo ra sự chênh lệch giữa nguồn điện, dễ gây ra tình trạng chập, cháy, theo VTC News.
Thùy Dung(T/h)
