Ý nghĩa và cách bày trí mâm ngũ quả Tết Trung thu 2023 đẹp mà đơn giản

Ý nghĩa của mâm ngũ quả trong Tết Trung thu

Tết Trung thu diễn ra vào ngày rằm tháng 8 âm lịch hàng năm. Dịp lễ này còn được biết đến với các tên gọi khác như: Tết Thiếu nhi, tết Trông trăng, tết Đoàn viên...

Trung thu 2023 rơi vào thứ Sáu, ngày 29/9 dương lịch. Người Việt, đặc biệt là trẻ em thường vui chơi Trung thu từ ngày 14/8 âm lịch.

Trong ngày tết Đoàn viên, ngoài bánh trung thu, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trên mâm cỗ. Theo truyền thống, mâm ngũ quả Trung thu tượng trưng cho 5 yếu tố: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Một mâm thường có năm loại quả thể hiện mong muốn cho sự đủ đầy và bình an.

Ngoài ra, mâm ngũ quả truyền thống được bày biện với năm loại quả, biểu tượng cho ngũ phúc lâm môn cầu mong “phúc, quý, thọ, khang, ninh”. “Quả” được cho là biểu tượng của sự sung túc, là biểu thị của tín ngưỡng phồn thực, tượng trưng cho ý nguyện sinh sôi nảy nở và duy trì nòi giống. Chính vì vậy mà mâm ngũ quả đã ra đời để thể hiện ý nguyện cầu hòa, an, đủ của người Việt ta.

Mâm cỗ truyền thống có gì?

Bánh trung thu là lễ vật quan trọng trong mâm cỗ. Bánh trung thu biểu trưng cho sự vẹn nguyên, thuận hòa và viên mãn.

Lồng đèn ông sao

Lồng đèn ông sao năm cánh tượng trưng cho ngũ hành âm dương, cân bằng và hòa hợp. Mâm cỗ trung thu đoàn viên sẽ thêm phần ý nghĩa, sinh động và hài hòa hơn.

Bánh kẹo

Với đa số người miền Bắc, mâm ngũ quả Trung thu thường sẽ có chuối, bưởi, đào, hồng, cam hoặc quýt. Bên cạnh đó có thể bày thêm táo, lê…

Trong cách bày trí mâm ngũ quả của người miền Bắc họ thường chọn nải chuối to, đẹp, vỏ chuối xanh, bóng mượt, không bị lấm tấm đốm đen, dáng quả hơi cong, đặt ở dưới cùng để đỡ lấy toàn bộ những trái cây khác. Chuối cũng là loại quả thể hiện cho sự che chở của trời đất dành cho con người. Quả bưởi tròn, căng mọng sẽ được đặt chính giữa nải chuối, xung quanh sẽ được bày nhứng loại trái cây chin đỏ như đào, hồng và quýt...

Ngày nay, để mâm ngũ quả Trung thu đẹp mắt người ta hay chọn thêm nhiều loại quả có màu sắc khác nhau để bày thêm lên mâm ngũ quả như táo xanh, quýt vàng, ớt đỏ, phật thủ… Tất cả đều nhằm để cầu nguyện tiền tài, ấm no và sung túc.

Cách bày mâm ngũ quả tết Trung thu ở miền Trung

Đối với người miền Trung, cách bày mâm ngũ quả không nhất thiết phải đủ 5 loại trái cây, mâm ngũ quả Trung thu của người miền Trung thì thường không quá cầu kì trong việc chọn loại quả để bày trí. Bởi mảnh đất miền Trung có khí hậu khá khắc nghiệt, ít các loại hoa quả nên dường như đến dịp họ có gì thì sẽ bày loại quả đó.

Đa số chuẩn bị mâm ngũ quả Trung thu bằng các loại quả: Mãng cầu, chuối, xoài, đu đủ, dừa... Cách bày trí cũng tùy thuộc vào sở thích của mỗi người mà khác nhau, nhưng đều chung một lòng thành kính để dâng lên tổ tiên, cầu mong bình an và may mắn.

Cách bày mâm ngũ quả tết Trung thu ở miền Nam

Đối với người miền Nam thì họ rất cầu kỳ trong việc bày trí và thờ cúng mâm ngũ quả Trung thu. Trên mâm ngũ quả của họ thường có mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Bởi theo nghĩa dịch ra là “Cầu sung vừa đủ xài”. Đặc biệt, mỗi mâm ngũ quả sẽ phải có 3 chân đế là 3 quả dứa để thể hiện sự vững chắc, kèm theo một cặp dưa hấu biểu trưng cho lòng trung nghĩa của người phương Nam.

Ngày nay, nhiều người chọn cách bày mâm ngũ quả Trung thu sáng tạo, kết hợp các yếu tố truyền thống.  Không chỉ giới hạn các màu sắc xanh, đỏ, vàng, nhiều người lựa chọn các loại quả có màu sắc đa dạng, bày biện trên mâm ngũ quả. 

Một số chị em khéo tay thường tỉa hoa quả thành những hình thù ngộ nghĩnh như làm thỏ bằng bưởi, làm cá bằng thanh long, làm chó con từ tép bưởi... Tuy nhiên, dù được biến tấu phong phú nhưng ý nghĩa của mâm ngũ quả đều hướng đến mong ước bình an, sung túc, ấm no.

Như Quỳnh(T/h)