Chuyện lạ thi hành án: Cần làm rõ sai phạm ở Cục THADS Đắk Lắk

Ngày 17/4/2014 trang tin điện tử của báo Đời sống và Pháp luật đăng bài viết: “Chuyện lạ thi hành án: Nhà bị cưỡng chế bán xong, chủ mới biết” phản ánh những sai phạm của Cục Thi hành án Dân sự tỉnh Đắk Lắk như sau:

Ông Võ Văn Lợi, trú tại thôn Ea Đen, xã Ea Nam, huyện Ea H’ Leo, tỉnh Đắk Lắk thắc mắc một số vấn đề trong việc việc bán đấu giá tài sản thế chấp là nhà và kho bãi của gia đình ông để trả tiền vay ngân hàng.

Thứ nhất, thông báo bán đấu giá do chấp hành viên Cục THADS Đắk Lắk gửi, ông Lợi nhận được sau 1 ngày khi nhà được bán, vợ ông cũng không biết.

Thứ hai, ông Lợi cho rằng tài sản của gia đình ông có giá 2 tỷ đồng nhưng bán đấu giá chỉ được 780 triệu đồng.

Thứ ba, khi ông Lợi khiếu nại về bán đấu giá, yêu cầu được sao lục hồ sơ thi hành án thì Cục THADS Đắk Lắk không được chấp nhận với lý do đã làm đúng quy trình, thủ tục.

Ông Lợi thắc mắc tại sao không gửi thông báo bán đấu giá cho bà Loan, vợ ông, thì được trả lời rằng, Cục THADS không biết bà Loan ở đâu nên không gửi được. Ông Lợi cho rằng chấp hành viên Trần Văn Lập nói không đúng sự thực, ông Lập đã nhận tiền thuê đơn vị thẩm định giá từ chính bà Loan. Giấy ông Lập ký nhận tiền từ tay vợ ông Lợi vào ngày 12/9/2012, tức chưa đầy 1 năm trước khi cưỡng chế. Khi bà Loan về TP.HCM làm ăn, ông Lập vẫn liên lạc bằng điện thoại và yêu cầu bà Loan gửi vào tài khoản của vợ ông Lập 2 triệu nữa.

Trong bài viết, phóng viên báo Đời sống và Pháp luật cũng dẫn ý kiến luật sư và Luật Thi hành án Dân sự 2008, Luật Khiếu nại năm 2011, khẳng định, thông báo bán đấu giá phải được đương sự ký nhận (hoặc điểm chỉ), yêu cầu sao lục toàn bộ hồ sơ thi hành án phải được đáp ứng…

Sau khi bài báo được đăng tải, Tòa soạn liên tiếp nhận được các Công văn số 449 ngày 06/05/2014; Công văn 479 ngày 13/5/2014, Công văn số 559 ngày 04/6/2014 và Công văn 742 ngày 09/07/2014 của Cục Thi hành án Dân sự (THADS) tỉnh Đắk Lắk gửi báo Đời sống và Pháp luật, thể hiện quan điểm không đồng tình và đề nghị Báo cải chính, xin lỗi các vấn đề sau: Việc thông báo bán đấu giá là đúng quy định; Trị giá căn nhà; Việc không cho sao chép hồ sơ là đúng; Chấp hành viên và vợ chấp hành viên không nhận tiền từ vợ ông Lợi.

Báo Đời sống và Pháp luật đã có công văn trả lời các nội dung trên tuy nhiên Cục THADS Đắk Lắk tiếp tục gửi công văn với những lời lẽ thiếu văn hóa, mang tính chất quy chụp đối với báo Đời sống và Pháp luật. Để các cơ quan có liên quan nắm rõ được vụ việc, chúng tôi xin trình bày cụ thể nội dung Cục THADS tỉnh Đắk Lắk khiếu nại và trả lời của báo Đời sống và Pháp luật:

Cục THADS tỉnh Đắk Lắk cho rằng: Sau khi kê biên tài sản (nhà, đất) của ông Võ Văn Lợi và bà Nguyễn Thị Kim Loan, chấp hành viên Cục THADS tỉnh Đắk Lắk đã ký hợp đồng ủy quyền cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản – Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk tổ chức bán đấu giá theo trình tự, thủ tục được quy định tại Nghị định 17/2010/NĐ – CP.

Ngày 01/07/2013, Trung tâm bán đấu giá đã ra thông báo bán đấu giá, trong đó nêu rõ thời gian, địa điểm và các thông tin khác liên quan đến việc bán đấu giá. Thông báo đã được Trung tâm đấu giá gửi cho ông Lợi, bà Loan, đồng thời tổ chức niêm yết tại Ban tự quản thôn Ea Đen; UBND xã Ea Nam, đồng thời đăng tải công khai trên Báo Tuổi trẻ và Trang tin điện tử của Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk. Đây là thời điểm thông báo bán đấu giá hợp lệ, là căn cứ để tính thời điểm thông báo bán đấu giá, chứ không dựa vào thông báo của Chấp hành viên Cục THADS tỉnh Đắk Lắk để làm căn cứ tính thời điểm thông báo bán đấu giá… Việc ông Lợi căn cứ vào Thông báo số 884 ngày 9/8/2013 của Chấp hành viên để khiếu nại, cho rằng mình bị thông báo bán đấu giá muộn là hoàn toàn không có cơ sở.

Báo Đời sống và Pháp luật cho rằng, theo quy định tại Khoản 1 Điều 39 Luật Thi hành án Dân sự 2008, “Quyết định về thi hành án, giấy báo, giấy triệu tập và văn bản khác có liên quan đến việc thi hành án phải thông báo cho đương sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan để họ thực hiện quyền, nghĩa vụ theo nội dung của văn bản đó”.

Như vậy, trong trường hợp Cục THADS tỉnh Đắk Lắk đã ký hợp đồng ủy quyền cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Đắk Lắk thì cũng phải ra Thông báo cho ông Võ Văn Lợi biết việc này, vì đây là hoạt động có liên quan đến việc thi hành án mà việc thi hành án ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của ông Võ Văn Lợi. Không phải Cục THADS tỉnh Đắk Lắk ký 1 hợp đồng ủy quyền cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá là hết trách nhiệm trong việc thi hành án dân sự.

Thông báo của Chi cục THADS tỉnh Đắk Lắk được ông Trần Văn Lập, chấp hành viên, ký ngày 09/8/2013, dấu công văn đến trại giam Gia Trung (nơi ông Võ Văn Lợi đang chấp hành án tù) ngày 13/8/2013, và hôm sau (ngày 14/8/1013) ông Lợi nhận được. Trong Thông báo này ghi rõ: “Ông Võ Văn Lợi và bà Nguyễn Thị Kim Loan có quyền nhận lại tài sản bán đấu giá khi nộp đủ số tiền thi hành án, thanh toán chi phí cưỡng chế, thông báo bán đấu giá trước khi mở cuộc bán đấu giá 01 (một) ngày”. Đây là thông báo nêu rõ quyền của đương sự mà Cục THADS Đắk Lắk lại nói rằng không căn cứ vào văn bản này để khiếu nại là một điều hết sức phi lý và mâu thuẫn.

Hơn nữa, theo Điều 39 và Điều 42 Luật Thi hành án Dân sự 2008 thì Thông báo phải được gửi đi trong vòng 3 ngày làm việc nhưng phải trước ngày đấu giá diễn ra 10 ngày. Tuy nhiên, ngày 13/8/2013 là ngày tổ chức đấu giá nhưng Thông báo 220 của Trung tâm Đấu giá ra ngày 6/8/2013, và Thông báo 884 của Cục Thi hành án Dân sự tỉnh Đắk Lắk ra ngày 9/8/2013. Như vậy các thông báo trên đều không trước 10 ngày diễn ra buổi đấu giá, là không đúng với quy định của pháp luật.

Cục THADS Đắk Lắk dẫn quy định trong Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 và Nghị quyết số 01/2005/NQ-HĐTP ngày 31/3/2005 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành luật phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004, thì đương sự có quyền được biết và ghi chép, sao chụp tài liệu, chứng cứ do các đương sự khác xuất trình hoặc do Tòa án thu thập nhưng chỉ được thực hiện trước khi Tòa án mở phiên tòa xét xử vụ án. Như vậy, việc ghi chép, sao chụp tài liệu chỉ áp dụng trong giai đoạn tố tụng tại Tòa án, không áp dụng trong giai đoạn thi hành án. Như vậy yêu cầu sao lục hồ sơ thi hành án của ông Võ Văn Lợi không được Chấp hành viên Cục THADS tỉnh Đắk Lắk chấp nhận là đúng quy định của pháp luật thi hành án dân sự.

Trong một công văn khác, Cục THADS Đắk Lắk lại lý lẽ: Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự theo quy định của pháp luật hiện hành thì phải được giải quyết theo trình tự, thủ tục được quy định tại Luật Thi hành án dân sự năm 2008 mà không áp dụng Luật khiếu nại năm 2011 để giải quyết. Điều 143 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, trong đó không có quy định nào cho phép người khiếu nại được phép sao lục hồ sơ thi hành án, mà chỉ có quyền được biết các bằng chứng để làm căn cứ giải quyết khiếu nại… Vì vậy, yêu cầu sao lục hồ sơ thi hành án của ông Võ Văn Lợi không được Chấp hành viên Cục THADS tỉnh Đắk Lắk chấp nhận vì quy định của pháp luật thi hành án dân sự.

Về việc này, báo Đời sống và Pháp luật cho rằng: “Đây là một trong những yêu cầu của ông Lợi trong quá trình khiếu nại, vì vậy, khi áp dụng luật, Cục THADS tỉnh Đắk Lắk phải áp dụng Luật Khiếu nại 2011 chứ không được áp dụng Bộ luật Tố tụng dân sự vào trường hợp này”.

Theo quy định tại Điểm d và Điểm đ Khoản 1 Điều 12 Luật Khiếu nại thì pháp luật cho phép ông Võ Văn Lợi được đọc, sao chụp, sao chép tài liệu, chứng cứ do người giải quyết khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại. Đồng thời, yêu cầu các nhân, cơ quan, tổ chức đang lưu giữ quản lý thông tin, tài liệu tới nội dung khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu đó trong thời hạn 7 ngày. Như vậy ông Lợi đã thực hiện đúng quyền khiếu nại của mình theo pháp luật về khiếu nại.

Hơn nữa, chính Cục THADS tỉnh Đắk Lắk dẫn ra Điều 143 Luật Thi hành án dân sự 2008 nói rằng, người khiếu nại “có quyền được biết các bằng chứng để làm căn cứ giải quyết khiếu nại…”. Ông Lợi yêu cầu biết được các bằng chứng là “tài liệu, chứng cứ do người giải quyết khiếu nại thu thập” vì sao không được chấp thuận?

Cục THADS tỉnh Đắk Lắk cho rằng, tài sản được thẩm định ban đầu có giá 1,1 tỷ, sau bán đấu giá thành ở mức 780 triệu chứ không có giá trị 2 tỷ như báo viết.

Về vấn đề này, phóng viên báo Đời sống và Pháp luật đã có buổi làm việc với ông Lợi, ông Lợi đã phát ngôn: “Nhà xưởng của ông có mặt tiền 32m mặt con quốc lộ 14. Giá trị thời điểm 2013 là 40 đến 50 triệu/mét, tính ra đã trên 1,2 tỷ đồng. Trên mặt đất có 1 ngôi nhà cấp 4, 100m2, một nhà kho lớn, và một xưởng sơ chế sấy nông sản. Tổng tài sản này xấp xỉ 2 tỷ đồng. Do đó ông Lợi không chấp nhận kết quả định giá này”.

Báo Đời sống và Pháp luật cho rằng, thông tin trong bài là phát ngôn trực tiếp của ông Lợi trước báo chí, chứ không phải báo tự công bố. Coi đây là một thắc mắc, khiếu nại của ông Lợi, đáng lẽ ra Cục THADS Đắk Lắk nên nghiêm túc tiếp thu, có những giải thích thuyết phục với công dân và công khai trước công luận, chứ không thể cho mình cái quyền “cấm” báo chí lên tiếng về khiếu nại của công dân.

Công văn của Cục THADS Đắk Lắk nói rằng, bà Loan (vợ ông Lợi) đề nghị thẩm định lại giá nhà và nộp tiền vào tài khoản của chuyên viên giúp việc cho Chấp hành viên, chứ hoàn toàn không có việc Chấp hành viên nhận tiền từ tay bà Loan, và không có việc bà Loan gửi tiền vào tài khoản của vợ Chấp hành viên. Việc báo viết là Chấp hành viên nhận tiền từ tay bà Loan là hành vi bịa đặt, vu khống.

Công văn của Cục THADS Đắk Lắk nói rằng, CHV Trần Văn Lập không nhận tiền trực tiếp từ tay bà Loan. Tuy nhiên, chứng cứ vẫn còn, bà Loan cung cấp một “Giấy biên nhận” do Chấp hành viên Trần Văn Lập ký “tạm nhận” 5,5 triệu đồng.

Về phát ngôn CHV "yêu cầu vợ tôi gửi tiền vào tài khoản của vợ ông ta" là ông Lợi trực tiếp nói với phóng viên. Hơn nữa ông Lợi chỉ nói Chấp hành viên "yêu cầu" chứ không khẳng định đã có việc chuyển tiền cho vợ Chấp hành viên. Ông Lợi cũng sẵn sàng đối chất và chịu trách nhiệm về phát ngôn này.

Trong bài viết nói trên, báo Đời sống và Pháp luật đã đưa thông tin trung thực, khách quan, vì vậy yêu cầu của Cục THADS Đắk Lắk là không có căn cứ.

Đặc biệt, báo Đời sống và Pháp luật đề nghị các cơ quan chức năng, cơ quan cấp trên có thẩm quyền làm rõ các sai phạm của Cục THADS Đắk Lắk trong vụ việc nêu trên, có hay không những khuất tất trong vụ thi hành án này để trả lời công khai trước công luận.

Mặt khác, báo Đời sống và Pháp luật đã trả lời đầy đủ các nội dung khiếu nại của Cục THADS tỉnh Đắk Lắk với tinh thần cầu thị và trao đổi thông tin kịp thời. Tuy nhiên, tại công văn của Cục THADS tỉnh Đắk Lắk gửi đến Báo có những lời lẽ cửa quyền, quy chụp, thiếu văn hóa, xúc phạm đến danh dự, uy tín của một cơ quan báo chí.

Cụ thể, Công văn 742/CTHADA-NVTHADS do Phó Cục trưởng Cục THADS tỉnh Đắk Lắk Nhâm Đức Giang ký ngày 9/7/2014 đã có những lời lẽ như sau:

“... Mặc dù đã được Cục Thi hành án dân sự tỉnh Đắk Lắk nhiều lần yêu cầu báo Đời sống và Pháp luật phải cải chính, xin lỗi công khai, nhưng bằng thái độ ngoan cố và bảo thủ, không cầu thị, báo Đời sống và Pháp luật vẫn chưa thực hiện việc cải chính, xin lỗi đối với bài báo này...”.

Báo Đời sống và Pháp luật đề nghị các cơ quan chức năng có ý kiến chỉ đạo và vào cuộc làm rõ sự việc nói trên, xử lý nghiêm sai phạm để công khai trước công luận.