Ngày 17/11 (theo giờ địa phương), đặc phái viên Liên hợp quốc tại Afghanistan đã đưa ra một đánh giá "ảm đạm" về tình hình tại quốc gia Nam Á này sau khi Taliban tiếp quản. Theo đó, đặc phái viên Liên hợp quốc cho biết nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) có nguồn gốc từ Iraq và Syria đã phát triển và hiện diện ở 34 tỉnh tại Afghanistan.
Cụ thể, đặc phái viên Deborah Lyons nói với Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc rằng phản ứng của Taliban đối với sự mở rộng của IS-Khorasan (IS-K) "chủ yếu chỉ dựa vào các vụ bắt giữ và giết người" của các chiến binh IS-K. Bà phát biểu: "Đây là một lĩnh vực cần được cộng đồng quốc tế quan tâm nhiều hơn".
Bình luận của bà Lyons được đưa ra sau khi IS-K nhận trách nhiệm về 2 vụ nổ khiến ít nhất 1 người thiệt mạng và 6 người bị thương trong một khu dân cư Hồi giáo dòng Shi'ite ở thủ đô Kabul (Afghansitan). Bà nhận định Taliban đã không thể ngăn chặn sự phát triển của IS-K trên lãnh thổ Afghanistan.
Bà Lyons lưu ý số vụ tấn công của IS-K tại quốc gia Nam Á này đã tăng từ 60 vụ trong năm 2020 lên 334 vụ trong năm nay. Bà phát biểu: "IS-K hiện nay gần như đã hiện diện tại hầu hết các tỉnh và ngày càng tăng cường các hoạt động".
Trước đây vài tuần, Taliban từng cho biết họ đã tiến hành nhiều vụ bắt giữ các tay súng khủng bố IS cùng nhiều thủ lĩnh cấp cao của nhóm, khẳng định IS-K không còn là mối đe doạ tại Afghanistan. Điều này đã trái ngược hoàn toàn so với những gì đặc phái viên Liên hợp quốc nhận định.
Được biết, từ khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul từ ngày 15/8 vừa qua, nhóm Hồi giáo đã cố gắng thể hiện vai trò của một chính phủ. Tuy nhiên, theo truyền thông thế giới, Taliban vẫn đang loại bỏ những thành phần khác bao gồm phụ nữ khỏi bộ máy lãnh đạo và giảm bớt quyền lợi của phái nữ.
Bà Lyons thông tin phái bộ Liên Hợp Quốc thường xuyên nhận được các báo cáo đáng tin cậy về các cuộc khám xét nhà và "các vụ giết người" nhằm vào cựu nhân viên an ninh và quan chức của chính phủ cũ.
Đồng thời, bà Lyons đã lặp lại cảnh báo về một thảm họa nhân đạo khi mùa đông ập đến do nền kinh tế suy yếu và hạn hán tại Afghansitan. Theo đó, bà kêu gọi cộng đồng quốc tế tìm cách tài trợ tiền lương cho nhân viên y tế, giáo viên và nhân viên nhân đạo, cho rằng viện trợ nhân đạo là không đủ.
Bà nhận định sự suy thoái kinh tế sẽ thúc đẩy buôn bán ma túy, vũ khí và buôn bán người bất hợp pháp sẽ "chỉ tạo điều kiện cho khủng bố" phát triển, lan rộng ra khắp khu vực.
Minh Hạnh(Theo Straits Times)
