(ĐS&PL) Vùng đất ở Bàu Chánh Trạch, xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định màu mỡ này có giống bí đao được xếp vào hàng “độc nhất vô nhị”, bởi mỗi quả bí đao nặng đến 50 - 60 kg, thậm chí có quả đạt 100kg! Để trái bí không bị rớt xuống đất, người trồng đã mắc võng tự chế để bí ngủ dưới giàn.
Những ngày nắng gió, những trái bí đong đưa, lắc lư trên chiếc võng ấy, khiến người phương xa ghé thăm đều ngạc nhiên thích thú. Thôn Chánh Trạch, xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định được gọi là làng bí đao khổng lồ với khoảng 50 hộ trồng. Người dân thường xuống giống vào tháng Chạp và bắt đầu thu hoạch vào cuối tháng Tư âm lịch, khi trái đã đạt trọng lượng trên 50 kg, 60 kg, có trái lên đến 100 kg.
Đến nay, chưa có nhà khoa học nào lý giải vì sao bí ở vùng đất này cho trái không lồ. Theo người dân trồng bí đao, kích thước loại nông sản đặc biệt này có được nhờ vùng đất có thổ nhưỡng kỳ lạ. Tại đây, ba bề núi bao bọc, hướng mặt ra biển, bên dưới mặt đất sở hữu mạch nước ngầm tốt. Nếu đem giống bí khổng lồ này đi trồng ở nơi khác sẽ không ra bí to như vậy.
Chánh Trạch vẫn là vùng trũng thấp, mỗi mùa lũ, phù sa tiếp tục vun đắp thêm màu mỡ. Được mệnh danh là "túi mật" của Bình Định, bàu đã sinh ra hai loài "kỳ hoa dị thảo" là nếp 3 tháng và bí đao khổng lồ.
Người xưa truyền lại kinh nghiệp rằng, phải chọn trái to nhất, khi bí già thì lấy hột phơi để giống cho mùa sau. Cứ thế, tính trạng tốt được chọn lọc từ đời này qua đời khác. Ngoài ra, người dân phải thúc bí bằng cách bỏ nhiều phân chuồng, bánh dầu để tăng dinh dưỡng cho đất.
Theo người dân thì nước được lấy từ thân cây bí sau khi thu hoạch trái còn dùng để uống thanh nhiệt, giải độc, trị bệnh lang ben, hắc lào. Nhiều năm qua, thương lái từ TP HCM, Long An...tìm đây để mua bí “khổng lồ” triển lãm với giá cao. Để hỗ trợ cho người dân trong việc phát triển loại cây đặc sản này, thời gian tới, địa phương sẽ xây dựng thương hiệu Bí đao khổng lồ Chánh Trạch. Một số công ty du lịch đã liên kết với các nhà vườn để triển khai tour du lịch cộng đồng đến làng bí đao khổng lồ này.
Phạm Dũng/Sức Khỏe 365
