Nếu cho rằng kháng nghị của v?ện trưởng VKSND Tố? cao chỉ đề nghị hủy án để đ?ều tra lạ? vì chưa thể kết luận ông Chấn có tộ? hay không nên Hộ? đồng Thẩm phán chỉ hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm để đ?ều tra lạ? thì chưa thuyết phục.
Ngày 6-11, kh? tá? thẩm, Hộ? đồng Thẩm phán TAND Tố? cao không tuyên bố ông Nguyễn Thanh Chấn trắng án và đình chỉ vụ án mà quyết định hủy án sơ thẩm và phúc thẩm để đ?ều tra lạ?.
Ông Nguyến Thanh Chấn: vì sao chưa được tuyên trắng án?
Nh?ều ngườ? bất ngờ vì trước kh? v?ện trưởng VKSND Tố? cao kháng nghị tá? thẩm, cơ quan tố tụng đã xác định được thủ phạm gây án là Lý Nguyễn Chung.
Thực tế, công an đã tạm g?am Chung về tộ? g?ết ngườ? và Chung cũng đã kha? nhận toàn bộ hành v? phạm tộ? nên ông Chấn không l?ên quan gì đến cá? chết của nạn nhân. Vớ? những gì VKS Tố? cao đã xác m?nh trước kh? quyết định kháng nghị tá? thẩm mà báo chí thông t?n, rõ ràng ông Chấn đã bị oan.
Vấn đề là tạ? sao b?ết ông Chấn không phạm tộ? nhưng Hộ? đồng Thẩm phán không tuyên hủy các bản án và đình chỉ vụ án mà lạ? hủy các bản án để đ?ều tra lạ?, kéo dà? thêm thân phận bị can của ông?
Bở? trong quy định của BLTTHS, Hộ? đồng Thẩm phán kh? xét xử tá? thẩm nếu có căn cứ cho rằng ngườ? bị kết án không phạm tộ? thì có quyền hủy bản án hoặc quyết định và đình chỉ vụ án.
Tuy nh?ên, thực t?ễn và lý luận còn những đ?ều lợn cợn nên Hộ? đồng Thẩm phán không thể tuyên ngay ông Chấn trắng án.
Nếu cho rằng kháng nghị của v?ện trưởng VKSND Tố? cao chỉ đề nghị hủy án để đ?ều tra lạ? vì chưa thể kết luận ông Chấn có tộ? hay không nên Hộ? đồng Thẩm phán chỉ hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm để đ?ều tra lạ? thì chưa thuyết phục.
Còn g?ả th?ết rằng kháng nghị của v?ện trưởng VKS Tố? cao đề nghị Hộ? đồng Thẩm phán hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm và đình chỉ vụ án thì Hộ? đồng Thẩm phán cũng không thể hủy bản án và đình chỉ vụ án, tuyên bố ngay ông Chấn không phạm tộ?.
Vướng mắc trên là do quy định của BLTTHS về thủ tục tá? thẩm không đầy đủ, không rõ ràng. Bở? BLTTHS chỉ mớ? quy định phạm v? g?ám đốc thẩm mà lạ? không quy định phạm v? tá? thẩm.
Nếu Hộ? đồng Thẩm phán hủy bản án và đình chỉ vụ án, trong kh? kháng nghị của v?ện trưởng VKSND Tố? cao chỉ đề nghị hủy án để đ?ều tra lạ? thì Hộ? đồng Thẩm phán đã v? phạm phạm v? tá? thẩm.
Dù BLTTHS cho phép Hộ? đồng Tá? thẩm có quyền hủy bản án hoặc quyết định và đình chỉ vụ án nhưng lạ? không nêu căn cứ vào quy định nào để hủy.
Trong kh? đó BLTTHS lạ? quy định Hộ? đồng G?ám đốc thẩm hủy bản án hoặc quyết định đã có h?ệu lực pháp luật và đình chỉ vụ án, nếu có một trong những căn cứ quy định tạ? Đ?ều 107 của BLTTHS.
Thực t?ễn g?ám đốc thẩm và tá? thẩm chưa có trường hợp nào hủy bản án hoặc quyết định và đình chỉ vụ án, mặc dù b?ết rõ ngườ? bị kết án không phạm tộ? mà chỉ hủy bản án để đ?ều tra lạ?. Sau đó, cơ quan đ?ều tra hoặc v?ện k?ểm sát ra quyết định đình chỉ vụ án đố? vớ? bị can.
Bản chất của g?ám đốc thẩm và tá? thẩm là “phá án”. Nếu bản án hoặc quyết định của tòa án có h?ệu lực pháp luật mà phát h?ện có sa? lầm ngh?êm trọng thì “phá bỏ” để g?ả? quyết lạ?.
Do đó, Hộ? đồng g?ám đốc thẩm hoặc tá? thẩm chỉ hủy bản án hoặc quyết định đã có h?ệu lực pháp luật để đ?ều tra lạ? hoặc xét xử lạ?. Hộ? đồng chỉ đình chỉ vụ án trong các trường hợp: “Ngườ? mà hành v? phạm tộ? của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có h?ệu lực pháp luật; đã hết thờ? h?ệu truy cứu trách nh?ệm hình sự; tộ? phạm đã được đạ? xá; ngườ? thực h?ện hành v? nguy h?ểm cho xã hộ? đã chết”, vì các trường hợp này không cần phả? đánh g?á chứng cứ.
Còn các trường hợp: “Không có sự v?ệc phạm tộ?; hành v? không cấu thành tộ? phạm; ngườ? thực h?ện hành v? nguy h?ểm cho xã hộ? chưa đến tuổ? chịu trách nh?ệm hình sự” thì Hộ? đồng g?ám đốc thẩm hoặc tá? thẩm phả? g?ao xét xử lạ? hoặc đ?ều tra lạ?.
Hy vọng lần sửa đổ?, bổ sung BLTTHS sắp tớ?, thủ tục g?ám đốc thẩm và tá? thẩm sẽ được quy định đầy đủ, rõ ràng ch? t?ết hơn, phản ánh đúng bản chất của thủ tục đặc b?ệt này là chỉ “phá án”.
Theo Đình Văn Quế/Phapluattp
