Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã đến thăm công ty 53 Arsenal tại làng Yuganets (vùng Nizhny Novgorod), nơi ông xem bom rơi tự do FAB-3000 cùng các sản phẩm khác của doanh nghiệp này.
Được biết, FAB-3000 là một trong những loại vũ khí mạnh nhất trong kho vũ khí phóng từ trên không của Nga. Loại bom này được sử dụng rộng rãi trong cuộc bao vây Mariupol (Ukraine) hồi mùa Xuân năm 2022.
Biến thể FAB-3000 M54 nặng 3.067kg, trong đó đầu đạn nặng 1,200kg. Khi phát nổ trên mặt đất, FAB-3000 M54 tạo ra một hố bom sâu ít nhất 15m, theo thông tin trên Defense Express.
Tuy nhiên, các lực lượng Nga hiện không thể triển khai loại bom này bởi việc thả những quả bom như vậy đòi hỏi phải tiếp cận mục tiêu, dẫn đến việc phải đi vào không phận do hệ thống phòng không đối phương kiểm soát.
Nga đã vượt qua giới hạn bằng cách sử dụng UMPK - bộ dụng cụ bao gồm cánh với bề mặt điều khiển bay và hệ thống dẫn đường, để biến các loại vũ khí tương tự nhưng nhẹ hơn như FAB-250, FAB-500 và FAB-1500 thành bom lượn với phạm vi bay tự động khoảng 70km, tức đủ xa để có thể gọi chúng là vũ khí tầm xa.
Từ các trường hợp nói trên, một số câu hỏi được đặt ra: Liệu có thể trang bị UMPV cho loại bom lớn nhất FAB-3000 không? Tại sao điều này lại quan trọng đối với lực lượng Nga? Máy bay nào của Nga có thể mang và phóng bom FAB-3000 được tăng cường bằng UMPK?
Nga đã đầu tư rất lớn vào UMPK kể từ khi tính năng này ra đời, đồng thời tìm cách trang bị bộ dụng cụ này cho những quả bom cỡ lớn.
Chẳng hạn, lực lượng Nga đã cố gắng gắn UMPK vào FAB-1500 (chữ số trong tên loại bom đề cập tới trọng lượng 1,500kg) nhưng việc này đỏi hỏi phải thiết kế lại hoàn toàn UMPK hiện có từ đầu. Theo một nguồn tin của Nga, bom lượn và tất cả cơ chế của bộ dụng cụ đã bị thay đổi.
Loại bom FAB-3000 nặng 3 tấn hiện vẫn chưa được trang bị UMPK. Cách hợp lý nhất đối với các kỹ sư Nga là sử dụng giải pháp sẵn có và cố gắng cải tiến nó - một quá trình có thể tốn thời gian nhưng vẫn nhanh hơn so với việc tạo ra một thiết bị hoàn toàn mới.
Kinh nghiệm trước đó với những mẫu bom nhỏ hơn cũng sẽ đẩy nhanh quá trình, cho phép thử nghiệm, cải tiến việc phát triển và đưa vào sản xuất hàng loạt càng sớm càng tốt.
Thách thức thực sự xuất hiện khi xét đến mẫu máy bay sẽ mang và phóng bom FAB-3000 được trang bị UMPK. Nhìn chung, máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3 vẫn là máy bay tiêu chuẩn duy nhất có thể triển khai loại vũ khí có khối lượng lớn như vậy.
Trước đây, Tu-22M3 từng được sử dụng để thả FAB-3000 xuống thành phố Mariupol, do lực lượng phòng thủ Ukraine kiểm soát, bị bao vây và không có nguy cơ bị phòng không bắn trúng.
Về lý thuyết, mẫu máy bay ném bom chiến lược này có thể nâng FAB-300 lên các điểm cứng bên ngoài của phương tiện này, ngay cả khi kích thước ban đầu của quả vom tăng lên do lắp thêm UMPK.
Thế nhưng, có những hoài nghi về việc Moscow chọn mạo hiểm với những chiếc máy bay có giá trị, trong tình huống nguy cơ “chạm trán” Patriot chỉ ở mức tối thiểu. Hệ thống Patriot được cho là chịu trách nhiệm bắn hạ máy bay Nga đang cố phóng bom lượn được trang bị UMPK.
Được biết, tốc độ thu hồi Tu-22M3 cũ từ kho dự trữ cũ của Liên Xô chậm hơn tất cả các lịch trình. Ngoài ra, số liệu trên giấy tờ cho thấy có chưa tới 60 chiếc Tu-23M3 có thể bay.
Do đó, lực lượng Nga rất có thể sẽ phóng thử FAB-3000 trang bị UMPK từ máy bay ném bom Su-34. Tuy vậy, Su-34 không phải máy bay vận chuyển toàn thời gian cho FAB-3000 nên việc cải tiến một chiến đấu cơ Su-34 cho nhiệm vụ này không phải vấn đề đơn giản.
Theo một số nguồn tin Nga, tương tự như PTB-3000 - một thùng chứa nhiên liệu bổ sung, Su-34 cũng có thể nâng bom FAB-3000. Trên thực tế, trọng lượng của PTB-300 chưa tới 3.000k, trong đó trọng lượng của 3.050 lít dầu hỏa (dung tích của thùng này) là 2.440kg, còn vỏ thùng nặng khoảng 300kg.
Bom FAB-3000 kết hợp với bộ dụng cụ UMPK sẽ nặng hơn 3.000kg bởi cảnh kim loại, khung và hệ thống điện tử hàng không không nhẹ. Một điều gây khó là không có dữ liệu đáng tin cậy nào về trọng lượng của một bộ UMPK.
Chiến đấu cơ Su-34 được cho là có thể nâng tải trọng 4 tấn trên tháp trung tâm. Trước đó, phiên bản Su-33 hoạt động trên tàu sân bay đã được trình diễn tại triển lãm quân sự mang theo tên lửa chống hạm Kh-41 Moskit nặng 3,9 tấn.
Bên cạnh trọng lượng, kích thước của FAB-3000 với UMPK là vấn đề quan trọng khác. Quả bom với bộ ổn định có đường kính 1.002mm nhưng con số này sẽ tăng lên khi lắp UMPK, nhất là khi bộ dụng cụ đi kèm bộ ổn định dọc riêng. Việc FAB-3000 trang bị UMPK có lắp vừa hay không phụ thuộc vào khoảng sáng gầm của máy bay, hay khoảng cách từ mặt đất đến thân máy bay.
Một vấn đề khác cần được giải quyết là giá đỡ bom, tức hệ thống treo, phải có khả năng chịu được tải trọng lớn như vậy. Mặc dù Nga chắc chắn Su-34 sẽ dễ dàng mang bom FAB-3000 trang bị UMPK nhưng thực tế lại phức tạp hơn. Việc này không chỉ đòi hỏi phải tạo ra phần cánh đủ chắc chắn mà còn yêu cầu xử lý một số vấn đề liên quan khác.
Theo Defense Express, Nga dường như chắc chắn rằng họ có thể tìm ra giải pháp, đã đến gần cách giải quyết hoặc thậm chí đã tìm ra. Vậy nên, sự xuất hiện của những loại vũ khí như vậy trong kho vũ khí của Moscow là kịch bản rất có thể xảy ra và cực kỳ đe dọa đối với Lực lượng Phòng vệ Ukraine.
Đinh Kim(Theo Defense Express)
