Financial Times đưa tin ngày 14/11 (giờ địa phương), qua hiệp ước Glasgow, 197 quốc gia thành viên trong hiệp định chống biến đổi khí hậu Paris cam kết “tăng tốc các nỗ lực hướng tới giảm thiểu điện than và loại bỏ trợ cấp dành cho nhiên liệu hóa thạch có hiệu suất kém”.
Theo New Scientist, những cam kết tại COP26 được cho là sẽ khiến Trái Đất ấm lên 2,4 độ C trong thế kỷ này, tốt hơn so với mức 2,7 độ C được dự đoán trước khi hội nghị diễn ra. Tuy nhiên, mức tăng này cao hơn nhiều so với mục tiêu chung là 1,5 độ C và vẫn sẽ gây ra các tác động khí hậu cực đoan.
Mục tiêu này đòi hỏi phải cắt giảm lớn lượng khí thải CO2 một cách nhanh chóng và bền vững, bao gồm giảm 45% lượng phát thải CO2 vào năm 2030 so với mức năm 2010 và về 0 vào khoảng giữa thế kỷ, cũng như giảm sâu phát thải các khí nhà kính khác.
Hiệp ước bao gồm một nội dung quan trọng, kêu gọi việc “giảm dần điện than không sử dụng công nghệ thu giữ carbon và trợ cấp nhiên liệu hóa thạch không hiệu quả", đồng thời thừa nhận "sự cần thiết phải hỗ trợ để hướng tới một quá trình chuyển đổi công bằng”. Đây là được xem là bước ngoặt lớn bởi lần đầu tiên nhiên liệu hóa thạch được đề cập tại một thỏa thuận của Hội nghị thượng đỉnh khí hậu Liên Hợp Quốc.
Hiệp ước yêu cầu các quốc gia vào cuối năm 2022 phải "xem xét lại và củng cố" các mục tiêu cắt giảm khí thải năm 2030, “có tính đến các hoàn cảnh quốc gia khác nhau", để thực hiện mục tiêu hạn chế gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức "dưới 2 độ C" hoặc 1,5 độ C theo Hiệp định Paris. Đây là một bước tiến bởi theo các thỏa thuận khí hậu trước đây của LHQ, các quốc gia được yêu cầu đệ trình các kế hoạch này, còn gọi là đóng góp quốc gia tự quyết (NDC), 5 năm một lần.
Hiệp ước nhấn mạnh sự cần thiết phải huy động tài trợ khí hậu từ mọi nguồn để đạt mức cần thiết nhằm hiện thực hóa các mục tiêu của Hiệp định Paris, bao gồm việc tăng đáng kể hỗ trợ cho các nước đang phát triển, vượt quá 100 tỷ USD mỗi năm; đồng thời thúc giục các nước phát triển khẩn trương hoàn thành mục tiêu 100 tỷ USD đã cam kết cũng như mục tiêu đến năm 2025, và nhấn mạnh tầm quan trọng của tính minh bạch trong việc thực hiện cam kết của các nước này.
Hiệp ước cũng thúc giục các nước phát triển đến năm 2025 tăng ít nhất gấp đôi tài trợ thích ứng với biến đổi khí hậu cho các nước đang phát triển so với mức năm 2019. Trong khi các nước phát triển chịu trách nhiệm đối với phần lớn khí thải nhà kính, các nước đang phát triển lại chịu những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, các nước cũng cùng đồng ý sẽ quay trở lại bàn đàm phán vào năm sau ở một hội nghị tại Ai Cập và xem xét lại quy hoạch quốc gia nhằm hướng tới tăng cường tham vọng cắt giảm khí nhà kính, Guardian đưa tin.
Cùng ngày, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã hoan nghênh kết quả đạt được tại Hội nghị COP26 nhưng cho rằng thế giới vẫn đối diện với nhiều nguy cơ và đứng trên "bờ vực thảm họa". Trong thông báo, ông Antonio Guterres nói: "Nội dung của thỏa thuận rất hứa hẹn nhưng Trái đất mong manh của chúng ta đang đối diện với nguy cơ".
Hội nghị COP26 được coi là cơ hội để đoàn kết thế giới trong nỗ lực thực hiện cam kết giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng 1,5 độ C theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Đây là một trong những hội nghị thượng đỉnh lớn nhất do Anh đăng cai tổ chức từ trước đến nay, quy tụ các nhà lãnh đạo thế giới từ 197 quốc gia.
Bích Thảo(T/h)
