Theo Tổng cục Hải quan, một trong những nội dung quan trọng của Nghị định 18/2021/NĐ-CP là các DNCX đủ điều kiện mới được áp dụng chính sách ưu đãi. Theo đó, doanh nghiệp cần có hàng rào cứng ngăn cách với khu vực bên ngoài; có cổng/cửa ra, vào và đảm bảo việc đưa hàng hóa ra, vào DNCX chỉ qua cổng/cửa; có hệ thống camera quan sát được các vị trí tại cổng/cửa ra, vào và các vị trí lưu giữ hàng hóa. Các DNCX buộc phải đáp ứng các điều kiện này, muộn nhất vào ngày 25/4 để được duy trì các chính sách ưu đãi thuế quan đối với DNCX.
Sau ngày 25/4, DNCX không đáp ứng điều kiện hoặc không thực hiện thông báo cho chi cục hải quan nơi quản lý DNCX sẽ không được áp dụng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan. Trường hợp DNCX sau đó đáp ứng các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan, có văn bản thông báo cho chi cục hải quan nơi quản lý DNCX để thực hiện kiểm tra và được xác nhận đáp ứng các điều kiện sẽ được áp dụng chính sách thuế đối với khu phi thuế quan.
Hệ thống camera giám sát tại DNCX đủ điều kiện phải bao gồm: Hệ thống camera quan sát các vị trí tại cổng/cửa ra, vào và các vị trí lưu giữ hàng hóa. Đối với các khu vực khác tại DNCX được bố trí để sản xuất, sử dụng hàng hóa, máy móc, thiết bị như nhà xưởng, văn phòng, nhà ăn... thì không yêu cầu có camera quan sát.
Góc quay của camera ở các vị trí tại cổng/cửa ra vào DNCX phải đảm bảo ghi hình rõ thông tin biển số xe, số container (nếu có) của phương tiện ra, vào DNCX. Phương tiện qua cổng phải đảm bảo tốc độ, đúng làn đường quy định để camera có thể ghi hình thông tin phương tiện. Đối với bãi lưu giữ nguyên liệu, vật tư, bán thành phẩm, thành phẩm, kho phế liệu, phế phẩm (nếu có) và các hàng hóa không chịu thuế khác, camera giám sát phải cho phép quan sát toàn cảnh bãi lưu giữ hàng hóa của DNCX.
Theo phản ánh của một số cục hải quan các tỉnh, thực tế kiểm tra tại DNCX cho thấy, việc xây dựng hàng rào của các doanh nghiệp có nhiều loại, nhiều chất liệu và chiều cao khác nhau nhưng hiện chưa có hướng dẫn cụ thể tiêu chí về “hàng rào cứng”. Việc trang bị camera giám sát tại tất cả các vị trí lưu giữ hàng hóa được một số doanh nghiệp phản ánh là không khả thi, cần thiết phải có hướng dẫn cụ thể về các vị trí yêu cầu lắp đặt camera giám sát. Ngoài ra, nhiều đơn vị cũng quan ngại về tính bảo mật, cách thức kết nối, trao đổi dữ liệu hình ảnh camera với cơ quan hải quan.
Các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đã tổ chức làm việc với từng DNCX để quán triệt quy định mới và tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Trước tình hình này, Tổng cục Hải quan đã có nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn, trong đó quy định, đối với DNCX chưa thực hiện thông báo đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát thì chủ động làm việc tại trụ sở doanh nghiệp để tìm hiểu nguyên nhân, đánh giá, dự kiến thời gian đáp ứng, lập biên bản làm việc với doanh nghiệp. Đối với DNCX đã kiểm tra nhưng chưa đáp ứng thì đánh giá khả năng đáp ứng, đôn đốc DNCX tiếp tục hoàn thiện điều kiện kiểm tra, giám sát.
Đối với Hải quan các tỉnh, thành phố cần tổ chức làm việc với từng DNCX trên địa bàn quản lý để tuyên truyền, giải thích quy định pháp luật, tìm hiểu rõ tiến độ triển khai của DNCX, lập biên bản làm việc với từng doanh nghiệp; Chủ động báo cáo với UBND tỉnh, thành phố nơi DNCX thực hiện dự án đầu tư về tình hình triển khai thực hiện theo quy định tại khoản 10 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP, đồng thời đề nghị UBND tỉnh, thành phố có biện pháp đôn đốc các DNCX chưa thực hiện thông báo cơ quan hải quan về các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan thì sớm thực hiện theo quy định.
Thanh Tâm
