(ĐSPL) - Bên cạnh v?ệc cung cấp, bán máu chuyên ngh?ệp, h?ện có một lượng lớn ngườ? dân tham g?a công tác h?ến máu nhân đạo. Tuy nh?ên, số lượng máu này sau kh? đến tay ngườ? bệnh th độ? g?á lên rất cao, khoản bồ? dưỡng ngườ? h?ến máu đang bị một số cơ sở, đơn vị lấy máu bỏ quên kh?ến ngườ? dân bức xúc.
Khoản ch? bị bỏ quên?!
Nhắc tớ? chuyện đưa ngườ? nhà của mnh xuống Hđ Nộ? chữa bệnh, chị Lê Thị Hoa (trú tạ? huyện Bảo Thắng, Lào Ca?) không khỏ? ưu tư: Cách đây 6 - 7 tháng, đứa con tra? cả của tô? mắc bệnh t?m bẩm s?nh. Kh? đưa cháu xuống bệnh v?ện Trung ương quân độ? 108 để mổ đ?ều trị, mặc dù được các bác sỹ dự trù, mua đủ đơn vị máu theo yêu cầu để phục vụ công tác mổ, đ?ều trị bệnh t?m cho cháu.
Thế nhưng, đ?ều lạ ở chỗ: tạ? sao g?a đnh tĩ? đ bỏ t?ền ra mua mu nhưng vẫn được các y, bác sỹ bệnh v?ện thông báo huy động ngườ? thân, bạn bè đến lấy máu dự phìng để sẵn sàng cung cấp kh? cần?! Trước tnh hnh như vậy và lo lắng tớ? tính mạng, sức khỏe của con nên tô? đ gọ? đ?ện thoạ? cho hơn chục ngườ? thân trong g?a đnh từ quâ lân để h?ến máu cấp cứu cho cháu. Qua test máu nhanh, có 3 ngườ? bị loạ? v bị nh?ễm v?âm gan B vđ nồng độ máu không đạt t?êu chuẩn. Cìn lạ? 8 thđnh v?ân của g?a đnh được các y, bác sỹ bệnh v?ện lấy mỗ? ngườ? 1 đơn vị máu (tương ứng vớ? 250ml và mỗ? ngườ? một loạ? máu, khác hẳn vớ? nhóm máu AB mà con tô? cần).
Máu được bảo quản, trước kh? cung cấp tớ? các bệnh v?ện
Sau kh? lấy máu xong, nhân v?ên y tế ở đây thông báo ngườ? nhà có tất cả bao nh?êu ngườ? th vđo kâ kha? tân tuổ?, địa chỉ để cấp g?ấy chứng nhận h?ến máu tnh nguyện đồng thờ? có gử? một suất quà gồm 1 con gấu bông (trị g?á khoảng 30 40 nghn đồng và thực tế rất ít ngườ? nhận về - PV) và 10.000 đồng t?ền mặt được gọ? là bồ? dưỡng sức khỏe sau kh? h?ến máu.
Tô? không h?ểu cách thức cho, lấy máu như thế nào cả. M? sau nđy ca mổ thđnh cĩng, con tra? tĩ? khỏe mạnh về nhđ th cỉ một số bđ con hđng xỉm nỉ? bệnh v?ện p lấy mu như vậy là sa? và không đúng quy định, dễ gây ngộ nhận, h?ểu lầm vớ? ngườ? dân. Nếu đúng như vậy th khĩng thể nđo chấp nhận được. Đ lđ h?ến mu tnh nguyện cỉ nghĩa lđ mọ? ngườ? đều tự nguyện, tự g?ác trong v?ệc cho tặng, h?ến máu cho bất k một ngườ? nào đó mà không cần ngườ? nhận máu bù đắp về vật chất hay t?nh thần.
Đằng này các nhân v?ên y tế lạ? thông báo ngườ? nhà phả? huy động ngườ? đến thử máu, bù đắp đủ số máu mà phía bệnh v?ện đ cấp cho một ca mổ. Đó cìn chưa kể tớ?, những ngườ? thân của g?a đnh tĩ? v lo lắng cho sức khỏe của cháu mà gác lạ? các công v?ệc để ra bệnh v?ện cho cháu máu. L?ệu bệnh v?ện có đ?ều g khuất tất trong cch lấy mu của dn? Những cĩng v?ệc bị gc lạ?, a? sẽ lđ ngườ? chịu trách nh?ệm hay đều đổ vào ngườ? bệnh?!”. chị Hoa nhấn mạnh.
Tương tự, anh Nguyễn Văn Thành, quê ở Quảng Xương, Thanh Hóa cho b?ết thêm: “Phần lớn các trường hợp bệnh nhân vào cấp cứu tạ? các bệnh v?ện kh? mổ đều được nhân v?ên y tế thông báo huy động ngườ? nhà đến cung cấp máu, thậm chí họ cìn nỉ? một cch cĩng kha? lđ phả? trả đủ máu cho phía bệnh v?ện v đ ứng mu ra cho bệnh nhn dăng trước đó.
Đố? vớ? những g?a đnh khc cỉ ngườ? thân bạn bè ở Hà Nộ? cìn đỡ, cìn g?a đnh tĩ? m? tận Thanh Hỉa, kh? huy động đủ ngườ? ra trả máu cho bệnh v?ện sẽ vô cùng khó khăn v qủng đường rất xa, không phả? a? cũng có thể nó? ra là ra ngay được. Đó cìn chưa kể tớ?, máu ngườ? bệnh sử dụng sẽ được ngườ? nhà bệnh nhân hoặc bảo h?ểm y tế thanh toán vớ? mức g?á gần 500.000/1đơn vị.
Vậy bệnh v?ện yêu cầu lấy máu trả đủ cho số máu dự phìng đ cấp trước đó thực chất là hàm ý g, khoản lợ? nhuận chânh lệch nđy sẽ đ? đâu hay chỉ rơ? một và? cá nhân nào đó? Cũng theo anh Thành, bệnh v?ện chỉ b?ết thu t?ền, bán máu cìn những trường hợp qua test máu nhanh cho kết quả bị nh?ễm các bệnh x hộ? khc như v?êm gan B, HIV lạ? không thấy phía bệnh v?ện tư vấn đ?ều trị hay có bất k sự cảnh bo nđo để ngườ? cho máu b?ết và phìng trnh. Họ chỉ trả lờ? một cch chung chung như máu không đạt, không lấy được, m?ễn sao không đụng chạm đến ngườ? cho máu mà lạ? có thể vừa hoàn thành trách nh?ệm, mục t?êu của mnh cìn vấn đề khác để mặc x hộ? lo l?ệu?!
K?ếm t?ền ở tuyến cơ sở?
Tm h?ểu chơng tĩ? được b?ết, mỗ? một trường hợp h?ến máu tnh nguyện sẽ được ngân sách nhà nước cấp cho cơ sở 20.000 đồng t?ền ăn, 30.000 đồng t?ền đ? lạ?, 80.000 đồng t?ền quà tặng và 30.000 đồng t?ền vận động (tổng cộng là 160.000 đồng). Nhưng thực chất mỗ? ngườ? h?ến máu chỉ được cơ sở lấy máu cho hưởng một phần rất nhỏ trong số đó (cơ sở làm chuẩn chỉ cũng chỉ nhận được 50.000 - 80.000 đồng).
Nếu một số cơ sở lấy máu chỉ cần thông báo ngườ? nhà bệnh nhân huy động ngườ? đến cho máu (dướ? hnh thức h?ến mu tnh nguyện, thực chất lđ p PV) cỉ thể t?ết k?ệm được ch? phí đ? lạ?, vận động, t?ền tặng phẩm lân tớ? gần 100 nghn đồng /trường hợp. Trong kh? mỗ? ca bệnh đều có ít nhất 5-6 ngườ? h?ến máu, thử làm phép tính số chênh lệch này đ lân tớ? 400.000 – 500.000 đồng; chắc chắn số t?ền này sẽ được nhân theo cấp số nhân phụ thuộc vào bệnh v?ện mổ nh?ều hay ít và số t?ền ngân sách nhà nước cấp sẽ đ? đâu?!
Lấy máu tình nguyện tạ? V?ện Huyết học Truyền máu Trung ương
Đề cập tớ? vấn đề này, BS Phạm Tuấn Dương, Phó V?ện trưởng V?ện Huyết học Truyền máu Trung ương cho b?ết, từ trước đến nay, v?ện thực h?ện ch? trả các khoản ch? phí theo đúng quy định của bộ Y tế. Trên thực tế có những cơ sở không trả đầy đủ cho bệnh nhân đó là thông t?n phản ánh, thực chất v?ện không b?ết và cũng không nắm rị thĩng t?n được. Ngoà? lượng máu V?ện cung cấp 100\% cho các bệnh v?ện, h?ện có một số cơ sở như bệnh v?ện 108, 103, V?ệt Đức, Nh? Trung ương, 19/8, họ độc lập trong v?ệc dự phìng nguồn mu cũng như lấy máu từ ngườ? dân. Do vậy, ngườ? ta sử dụng như thế nào, h?ệu quả ra sao nằm ngoà? tầm k?ểm soát của v?ện”.
Về lượng máu cung cấp cho ngườ? bệnh, v?ện phấn đấu duy tr, cung cấp đạt khoảng 85 - 90\% so vớ? nhu cầu của ngườ? bệnh. Sở dĩ có chuyện máu tnh nguyện mđ bn g? cao (477.000 đồng/đơn vị máu, có loạ? được bán hơn 3 tr?ệu đồng/đơn vị máu) bở? v sau kh? ngườ? h?ến máu, đó là máu thô. Sau lấy máu v?ện cìn phả? thực h?ện hđng loạt cc quy trnh tch, lọc mu, bảo quản, lđm lạnh, ch? ph vận chuyển mớ? cho một đơn vị máu sạch để ngườ? bệnh sử dụng. G?á bán máu cìn được k?ểm soát bở? các đơn vị k?ểm toán độc lập nên ngườ? dân hoàn toàn có thể yên tâm về mức g?á.
Ngođ? ra, đố? vớ? những trường hợp ngườ? cho máu nh?ễm các bệnh x hộ?, v?ện hay cơ sở lấy máu thuộc v?ện có phát một g?ấy hẹn r?êng để kh? họ đến sẽ được các nhân v?ên tư vấn cách thức xử lý tnh huống, cch phìng trnh, đ?ều trị bệnh.
H?ện tạ? v?ện cũng đ xy dựng phần mềm quản lý đố? vớ? những ngườ? cho máu. Chỉ cần các cơ sở, đơn vị sử dụng phần mềm này kh? k?ểm tra bất k một a? đó sẽ cho kết quả có bị nh?ễm bệnh hay không, máu thuộc nhóm nào, đ tham g?a cung cấp bao nh?âu lần. BS Dương cũng cho b?ết thêm, h?ện tạ? có gần 20 địa phương sử dụng phần mềm này, sắp tớ? v?ện cũng cố gắng tr?ển kha? để 63/63 tỉnh thành sử dụng để t?ện trong v?ệc k?ểm soát lượng ngườ? h?ến máu tnh nguyện.
Lượng máu h?ến tình nguyện đáp ứng được 87 – 90\% nhu cầu BS Phạm Tuấn Dương, Phó V?ện trưởng V?ện Huyết học - Truyền máu Trung ương cho b?ết, h?ện có sự chênh lệch g?ữa dự trù và cung cấp đạt khoảng 80\% nhu cầu thực tế. Theo số l?ệu thống kê của năm 2012 thì nguồn máu đáp ứng được 85\% so vớ? nhu cầu. Trong đó có 879.000 lượt ngườ? tham g?a h?ến máu. Năm 2013, con số này dự tính đạt khoảng 1 tr?ệu lượt ngườ?, đáp ứng được khoảng 87-90\% so vớ? nhu cầu. Tuy nh?ên, nguồn máu h?ện tạ? chủ yếu là do lực lượng học s?nh s?nh v?ên tham g?a h?ến máu tình nguyện (ch?ếm tỷ lệ 60 – 70\%), do vậy kh? g?áp Tết hay thờ? đ?ểm nghỉ hè nguồn dự trữ máu sẽ rất khó khăn do lực lượng này được nghỉ học kéo dà?. Sắp tớ? V?ện cũng có đề xuất bộ Y tế cho kéo g?ãn thờ? đ?ểm tuần h?ến máu vàng sang khoảng thờ? g?an tháng 7 hoặc tháng 8 hằng năm. Đồng thờ?, trong khoảng thờ? g?an này sẽ tổ chức vận động các cơ quan, tổ chức, các doanh ngh?ệp, tổ dân phố... tham g?a h?ến máu tình nguyện nhằm đáp ứng đủ nguồn máu cũng như nhu cầu sử dụng của bệnh nhân. | |
Quỳnh Ch?
