Theo AP, ông Jen Stoltenberg - cựu Thủ tướng Na Uy, là quan chức dân sự hàng đầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) từ năm 2014. Nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2022 nhưng đã được gia hạn lần thứ 2 để giữ vững vị trí lãnh đạo NATO sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và những người đồng cấp trong NATO sẽ chọn người kế nhiệm ông Stoltenberg trong hội nghị thượng đỉnh diễn ra tại Vilnius (Litva) trong hai ngày 11-12/7. Không có ứng cử viên nào được đề xuất công khai, các nhà lãnh đạo thường đưa ra quyết định dựa trên sự đồng thuận về người được bổ nhiệm.
Ngày 13/6, ông Stoltenberg đã có cuộc hội đàm với ông Biden tại Washington (Mỹ). Theo một quan chức Mỹ quen thuộc với các cuộc trao đổi của các nhà lãnh đạo, Tổng thống Biden tiết lộ ông đánh giá cao một số ứng cử viên để kế nhiệm ông Stoltenberg. Tuy nhiên, ông lưu ý “ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy sẽ không có sự đồng thuận” giữa các đồng minh NATO về việc chọn ra nhà lãnh đạo mới.
Bên cạnh đó, ông Biden nói với Tổng thư ký NATO rằng, ông rất hoan nghênh việc ông Stoltenberg gắn bó lâu hơn với cương vị này, nhất là khi cuộc xung đột tại Ukraine chưa đi đến hồi kết và những thách thức để Thụy Điển được chấp thuận trở thành thành viên của liên minh quân sự 31 quốc gia.
“Tổng thống Biden cho rằng ông Stoltenberg đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong hơn 1,5 năm qua khi lãnh đạo liên minh này. Ông ấy cũng rất thoải mái với việc Tổng thư ký Stoltenberg tiếp tục dẫn dắt NATO”, quan chức Mỹ nói. Tuy nhiên, người này không tiết lộ cụ thể liệu ông Biden có yêu cầu ông Stoltenberg tiếp tục làm người đứng đầu NATO hay không.
Trước đó, ngày 16/6, khi được hỏi về khả năng gia hạn nhiệm kỳ, Tổng thư ký Stoltenberg cho hay: “Tôi không còn gì để nói về vấn đề này. Tôi đã nói đi nói lại rằng tôi không tìm kiếm sự gia hạn. Tôi không có kế hoạch nào khác ngoài việc kết thúc công việc của mình tại NATO, khi hết nhiệm kỳ vào mùa thu này”.
Cũng theo quan chức Mỹ nói trên, Tổng thống Biden đánh giá cao Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen. NATO rất muốn bổ nhiệm một phụ nữ vào vị trí cao nhất và thủ tướng Đan Mạch được cho là ứng viên được yêu thích sau cuộc gặp với ông Biden hồi đầu tháng.
Thế nhưng, trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình hôm 15/6, bà Frederiksen bày tỏ bà không có ý định đảm nhận chức vụ tại NATO, đồng thời tuyên bố sẽ ủng hộ ông Stoltenberg nếu ông sẵn sàng gia hạn nhiệm vụ của mình.
Tương tự, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Vladimir Pistorius cũng nói rõ rằng ông sẽ ủng hộ việc gia hạn nhiệm kỳ của ông Stoltenberg nếu việc đó là cần thiết.
“Nếu chúng tôi không thống nhất ý kiến về ứng cử viên kế nhiệm, NATO sẽ không thể hoạt động mà không có tổng thư ký. Tất nhiên, tôi ủng hộ việc gia hạn, đặc biệt là khi tôi đánh giá cao sự hợp tác của chúng tôi”, ông Pistorius nói.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng đã loại trừ khả năng ứng cử của mình. Một số cái tên khác có khả năng được đề cử vào vị trí Tổng thư ký NATO có thể kể đến như Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace.
Đinh Kim (Theo AP)
