Tôn Ngộ Không là một trong những nhân vật nổi tiếng và được yêu thích nhất trong tác phẩm "Tây du ký". Được Bồ Đề Tổ Sư truyền dạy 72 phép Địa Sát, Tôn Ngộ Không sở hữu bản lĩnh cao cường, đại náo Thiên cung, náo loạn địa phủ.
Lấy được Định Hải Thần Châm, áo giáp quý ở Long cung, Tôn Ngộ Không về Hoa Quả Sơn vui vầy với "con cháu". Trong lúc Hầu vương say ngủ đã bị Hắc Bạch Vô Thường bắt xuống âm phủ.
Khi nghe Hắc Bạch Vô Thường nói tuổi thọ đã hết và đến bắt đi, Hầu vương bèn nói: "Lão Tôn này đã vượt ra ngoài ba cõi, không còn ở trong Ngũ hành, đâu còn thuộc Diêm vương quản lí nữa. Cớ sao dám hồ đồ đến trói bắt ta?".
Diêm Vương cất giọng: "Sinh linh vạn vật đều do ta quản lý. Ta muốn kẻ nào chết ở canh ba thì kẻ đó không sống được đến sáng".
Hai quỷ câu hồn ấy cứ một mực lôi kéo Hầu vương đi, làm Hầu vương giận dữ, rút ngay bảo bối trong tai ra, vung lên đánh cho hai quỷ câu hồn nát như tương, rồi tự cởi trói, vác gậy quay vào đánh trong thành, các loại quỷ đầu trâu, mặt ngựa chạy trốn tán loạn. Không chỉ vậy, quá tức giận, Mỹ Hầu Vương đã đại náo âm phủ, xóa hết sổ sinh tử của loài khỉ.
Câu chuyện này đã khiến nhiều khán giả đặt câu hỏi thắc mắc vì sao một người lợi hại như Ngộ Không lại chịu để Hắc Bạch Vô Thương kéo hồn đi.
Lý giải vấn đề trên, có quan điểm cho rằng Tôn Ngộ Không khi ấy chỉ là một con khỉ bình thường chỉ hơn một điểm là biết Đạo pháp. Ngoài ra, ngay khi Bồ Đề Tổ Sư đặt tên cho Tôn Ngộ Không thì cái tên này đã xuất hiện trong sổ Sinh tử của Diêm Vương. Do đó, khi số mệnh của Ngộ Không kết thúc, Hắc Bạch Vô Thường chỉ làm đúng chức trách là đưa hồn của hầu tử xuống Địa phủ, bản thân Ngộ Không khi ấy dù có lợi hại đến đâu cũng không thể chống lại điều này.
Hắc Bạch Vô Thường trầm lặng chính là người hộ tống các linh hồn trở về địa ngục. Họ làm việc công chính, liêm minh, lạnh lùng, đúng người đúng tội nên còn là biểu tượng của công lý, lẽ phải.
Bạch Vô Thường hoạt bát mặc áo bào trắng, đầu đội mũ cao, trên mặt vẽ hình con dơi đen trắng, tay cầm cái cùm hình con cá. Hắc Vô Thường mặc đồ đen, đầu đội mũ tròn, mặt vẽ hình mắt đen trắng, tay cầm thẻ bài hình vuông, phía trên ghi “Thiện ác phân minh”.
Tương truyền, Bạch Vô Thường còn có tên khác là Phạm Vô Cứu, Hắc Vô Thường tên là Tạ Tất An, họ là đôi bạn rất thân cùng làm sai nha ở nha môn.
Một hôm, hai ông đang trên đường đi công cán cho huyện lệnh thì đột nhiên trời đổ mưa rào. Tạ Tất An định vào nhà dân gần đó mượn lấy một chiếc ô. Ông bèn bảo Phạm Vô Cứu đợi dưới chân cầu.
Khi Tạ Tất An vừa đi khỏi thì nước sông đột nhiên dâng cao. Phạm Vô Cứu vì sợ Tạ Tất An tìm không thấy mình, nên giữ đúng lời hẹn nhất quyết không chịu rời đi đến mức bị nước lũ cuốn trôi.
Tạ Tất An cầm ô tất tả chạy tới, phát hiện thấy người bạn thân đã bị nước nhấn chìm, ông vốn định nhảy sông tự tử dùng cái chết để tạ tội, nhưng do quá cao nên Tạ Tất An đành phải treo cổ lên dầm cầu.
Ngọc Hoàng biết tình cảm sâu đậm của hai người, bèn sắc phong cho họ là Thần tướng, hầu hạ bên cạnh Diêm Vương chuyên bắt kẻ xấu.
Mộc Miên (T/h)
